Τα μεταπτυχιακά προγράμματα κατακλύζουν την ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ο αριθμός των μεταπτυχιακών που σήμερα προσφέρουν τα ελληνικά πανεπιστήμια και ΤΕΙ έχει εκτιναχθεί, ξεπερνώντας τα 1.000. Εάν προστεθούν και τα μεταπτυχιακά ιδιωτικών φορέων και των πανεπιστημίων της Κύπρου, στα οποία εγγράφονται Ελληνες, ο αριθμός ανέρχεται στα 1.500. Μάλιστα, μέσα σε ένα χρόνο ο αριθμός των φοιτητών των μεταπτυχιακών προγραμμάτων αυξήθηκε κατά 25%, καταδεικνύοντας την αγωνία των νέων να ενισχύσουν το βιογραφικό τους με όσο περισσότερους τίτλους, για να αντιμετωπίσουν τον οξύ ανταγωνισμό στην αγορά εργασίας.
Αντίστοιχα, ο αριθμός όσων έλαβαν μεταπτυχιακό τίτλο μέσα σε μία χρονιά αυξήθηκε κατά 15,2%. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που, όντας άνεργοι, επιλέγουν να κάνουν ένα μεταπτυχιακό και κατόπιν μεταναστεύουν στο εξωτερικό. Η γενναιόδωρη πολιτική των υπουργών Παιδείας οδηγεί σε συνεχείς αυξήσεις και των προπτυχιακών φοιτητών.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Ελληνική Στατιστική Αρχή, στα ελληνικά πανεπιστήμια το 2016-2017 φοιτούσαν πάνω από 400.000 φοιτητές, συγκεκριμένα 409.413. Ο αριθμός αυξήθηκε κατά 3,2% σε σχέση με τους 396.814 εγγεγραμμένους προπτυχιακούς φοιτητές το 2015-2016. Στους εγγεγραμμένους φοιτητές περιλαμβάνονται και εκείνοι που βρίσκονται ακόμη εντός του ελάχιστου χρόνου σπουδών της σχολής τους (π.χ. τέσσερα χρόνια για τη νομική, πέντε για το πολυτεχνείο, έξι για ιατρική), αλλά και εκείνοι που τον έχουν ξεπεράσει. Οι αριθμοί αυτοί είναι πολύ μεγαλύτεροι σε σύγκριση με μία πενταετία νωρίτερα. Το 2011-2012, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, οι εγγεγραμμένοι φοιτητές εντός του ελάχιστου χρόνου σπουδών ήταν 168.804, ενώ οι φοιτητές που είχαν ολοκληρώσει τα προβλεπόμενα από τον νόμο έτη σπουδών ήταν περισσότεροι των πρώτων: 183.986. Το σύνολο των φοιτητών ήταν 352.790. Το 2016-2017 πήραν πτυχίο 33.380 φοιτητές, κατά 3,2% λιγότεροι σε σχέση με το 2015-2016 όταν είχαν πάρει πτυχίο 34.491.
Η εκρηκτική ζήτηση για μεταπτυχιακά προγράμματα, η οποία σαφώς επηρεάζει αρνητικά την αξία του πρώτου πτυχίου, αποτυπώνεται και στους αριθμούς της Στατιστικής Αρχής. Οι εγγεγραμμένοι μεταπτυχιακοί φοιτητές κατά το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017 ήταν 66.295, και παρουσίασαν αύξηση κατά 25,2% σε σχέση με το 2015-2016, όταν ήταν 52.946. Πέντε χρόνια νωρίτερα, το 2011-2012 ο αριθμός των μεταπτυχιακών φοιτητών ήταν μισός (32.255).
Οι μεγαλύτερες αυξήσεις παρουσιάζονται στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, στο Παν. Δυτικής Μακεδονίας κατά 66,4%, 53,4% και 45,6% αντίστοιχα. Αντίθετα, μείωση παρατηρείται στο Γεωπονικό Παν. Αθηνών (25,4%) και στο ΕΜΠ (5,8%). Οι εγγεγραμμένοι μεταπτυχιακοί φοιτητές που πήραν πτυχίο κατά το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017 σε σχέση με το 2015-2016, εμφάνισαν αύξηση κατά 15,2%, από 13.276 σε 15.292. Ο αντίστοιχος αριθμός πέντε χρόνια νωρίτερα ήταν 9.695.
Διδακτορικοί φοιτητές
Οι εγγεγραμμένοι διδακτορικοί φοιτητές κατά το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017 ήταν 28.682, και σε σχέση με το 2015-2016 παρουσίασαν μείωση κατά 14,3%, δεδομένου ότι στα διδακτορικά προγράμματα σπουδών δεν υπάρχει σταθερός αριθμός εισακτέων ανά έτος. Το 2011-2012 διδακτορικό έκαναν 23.371 απόφοιτοι ΑΕΙ. Οι διδακτορικοί φοιτητές που ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους κατά το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017 ήταν 1.877 και σε σχέση με το 2015-2016, παρουσίασαν μείωση κατά 6,3% (ήταν 2.003). Το 2011-2012 έλαβαν τον διδακτορικό τους τίτλο 1.726 επιστήμονες.
Γυναικοκρατία στους φοιτητές
Τα ελληνικά πανεπιστήμια γυναικοκρατούνται ως προς τον φοιτητικό τους πληθυσμό. Ωστόσο το ισχυρό φύλο σαφώς υπερτερεί στις θέσεις των πανεπιστημιακών. Η υπερίσχυση των ανδρών για τις θέσεις εκπαιδευτικού προσωπικού αποτελεί αποτύπωμα του γερασμένου ελληνικού πανεπιστημίου αλλά και των λιγότερων ευκαιριών που έχουν οι γυναίκες για ακαδημαϊκή καριέρα.
Ειδικότερα, τόσο στους προπτυχιακούς φοιτητές όσο και στους μεταπτυχιακούς οι γυναίκες υπερτερούν των ανδρών. Το 2016-2017 οι άρρενες εγγεγραμμένοι προπτυχιακοί φοιτητές ήταν 198.617 έναντι 203.878 των γυναικών. Οι αντίστοιχοι αριθμοί μεταξύ των μεταπτυχιακών φοιτητών ήταν 26.110 και 40.185 υπέρ των γυναικών.
Ωστόσο, στα διδακτορικά η αναλογία αλλάζει. Ετσι, το 2016-2017 έκαναν διδακτορική διατριβή 15.066 άνδρες έναντι 13.616 γυναικών.
Αντίστοιχη εικόνα αποτυπώνεται και στο εκπαιδευτικό προσωπικό των ιδρυμάτων, για τις θέσεις του οποίου απαιτείται η κατοχή διδακτορικού τίτλου. Το 2016-2017 το εκπαιδευτικό προσωπικό των πανεπιστημίων ήταν 13.923, στους οποίους οι άνδρες είναι σχεδόν διπλάσιοι των γυναικών: 9.155 έναντι 4.768.
