Ταμειακή διευκόλυνση και όχι κρυφό δανεισμό χαρακτηρίζει το υπουργείο Οικονομίας την άντληση ρευστότητας μέσω Euro Commercial Papers (ΕCΡs).
Χθες η «Κ» είχε αποκαλύψει ότι το Δημόσιο έχει δανεισθεί πέραν των 55,4 δισ. ευρώ που έχουν ανακοινωθεί επισήμως, άλλα 4 δισ. ευρώ τουλάχιστον με ECPs. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομίας, το Δημόσιο είχε ολοκληρώσει το φετινό πρόγραμμα δανεισμού, είχε μάλιστα δανειστεί περισσότερα απ’ όσα απαιτούσε η κάλυψη του ταμειακού ελλείμματος και πως η επόμενη κυβέρνηση θα βρει, μετά τις εκλογές, ταμειακά διαθέσιμα ύψους 8,2 δισ. ευρώ.
Στην ανακοίνωσή του, το υπουργείο Οικονομίας υποστηρίζει ότι:
1.«Τα ECPs είναι ένα ευρέως διαδεδομένο εργαλείο καθημερινής ταμειακής διαχείρισης. Εξυπηρετεί την κάλυψη των έκτακτων ταμειακών ελλειμμάτων και μάλιστα με κόστος σχεδόν μηδενικό σήμερα, λόγω των συνθηκών στις χρηματαγορές. Από τη στιγμή, λοιπόν, που οι συνθήκες επιτρέπουν τη δυνατότητα χρήσης αυτού του εργαλείου, δεν έχει λογική να καλύπτουμε βραχυπρόθεσμο ταμειακό έλλειμμα από τα διαθέσιμα του κράτους, τα οποία μας αποδίδουν περισσότερο από το κόστος των ΕCΡs».
Ο ισχυρισμός του υπουργείου Οικονομίας θα ήταν βάσιμος εάν επρόκειτο για καθημερινή ταμειακή διαχείριση και για κάλυψη έκτακτων ταμειακών ελλειμμάτων. Ωστόσο, το ύψος του ανοικτού δανεισμού σε ECPs (4 δισ. ευρώ σύμφωνα με κορυφαίο στέλεχος του ΟΔΔΗΧ) καθώς και η διάρκειά του (τα 2 δισ. ευρώ λήγουν, σύμφωνα με πληροφορίες το 2010) δείχνουν ότι έχει ξεπεράσει το εργαλείο διαχείρισης διαθεσίμων και έχει καταστεί κανονικό εργαλείο δανεισμού. Επίσης, θα είχε νόημα εάν τα ταμειακά διαθέσιμα του Δημοσίου προέρχονταν από πρωτογενή πλεονάσματα, κάτι που δυστυχώς δεν συμβαίνει. Τα ταμειακά διαθέσιμα προέρχονται από δανεισμό και μάλιστα από δανεισμό που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του έτους όταν τα επιτόκια ήταν στα ύψη και τα spreads στις 300 μονάδες βάσης. Με άλλα λόγια, το υπουργείο Οικονομίας λέει ότι δανείστηκε ένα μεγάλο ποσό μέσω ομολόγων, με υψηλό επιτόκιο. Αυτό το ποσό αντί να το χρησιμοποιήσει για να καλύψει τις ταμειακές ανάγκες του, το κρατάει κατατεθειμένο στην ΤτΕ, παίρνοντας πολύ μικρότερο τόκο από αυτόν που πληρώνει. Στη συνέχεια ξαναδανείζεται μέσω ECPs. Και λέει ότι έχει κέρδος επειδή τα ECPs έχουν χαμηλότερο επιτόκιο από το επιτόκιο που του δίνει η ΤτΕ. Ωστόσο, το κέρδος αυτό δεν καλύπτει σε καμία περίπτωση τον τόκο που καταβάλει για το ποσό που δανείστηκε και το κρατάει στην άκρη ως ταμειακά διαθέσιμα.
2.«Δεν έχει λογική και η έκδοση νέων μεσομακροπρόθεσμων ομολόγων, των οποίων το κόστος είναι πολύ υψηλότερο σε σχέση με τα ECPs. Είναι κάτι ανάλογο με τον τρόπο που καλύπτουν καθημερινά και οι τράπεζες τα έκτακτα ταμειακά τους ελλείμματα στη διατραπεζική αγορά».
Αν είναι έτσι, τότε γιατί το Δημόσιο δεν δανείζεται ακόμη μεγαλύτερα ποσά με ECPs και κάνει κυρίως μεσομακροχρόνιες εκδόσεις ομολόγων; Γιατί όλα τα τελευταία χρόνια ο στόχος ήταν να διευρυνθεί η μέση διάρκεια του χρέους; Ο λόγος είναι απλός: όσο συχνότερα ανακυκλώνει ένα κράτος το χρέος του τόσο περισσότερο είναι εκτεθειμένο στους κινδύνους της αγοράς. Γι’ αυτό άλλωστε, οι διεθνείς οίκοι το μόνο θετικό που σημείωναν τα τελευταία χρόνια σε ό,τι αφορά το χρέος ήταν η αύξηση της μέσης διάρκειας δανεισμού. Γι’ αυτό, επίσης, πανηγύριζαν στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους όταν το 2007 εξέδωσαν ομόλογο 50ετούς διάρκειας.
3. «Δεν υπάρχει κανένας «κρυφός» δανεισμός, γιατί τα ECPs εισάγονται στο χρηματιστήριο του Λουξεμβούργου και συνάπτονται με τους βασικούς διαπραγματευτές αγοράς. Αρα, χαρακτηρίζονται από διαφάνεια».
Πράγματι, αυτή είναι η πρακτική. Ομως, το γεγονός ότι εισάγονται τα ECPs σε μια αγορά δεν σημαίνει ότι ενημερώνεται και η κοινή γνώμη. Και δεν θα είχε ιδιαίτερη σημασία εάν επρόκειτο πράγματι για πράξεις ταμειακής διευκόλυνσης μερικών ημερών. Ωστόσο, το υπουργείο Οικονομίας δεν ανακοίνωσε, παρά τον θόρυβο, ούτε το ύψος των ανοικτών ECPs ούτε τη διάρκειά τους. Εάν η διάρκειά τους ξεπερνά τις δύο-τρεις εβδομάδες και φτάνει όπως λένε οι πληροφορίες ακόμη και τον Ιανουάριο του 2010 τότε πρόκειται για κανονικό δανεισμό.
