Στα 1979, όταν έπειτα από πολύ μεγάλες δυσκολίες τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό η Ελλάδα γινόταν τελικά το δέκατο μέλος της τότε ΕΟΚ, η ελληνική υπηρεσία του BBC γιόρταζε τα σαράντα της χρόνια, διοργανώνοντας μια σειρά εκδηλώσεων. Σε μία από αυτές συμμετείχε και ο Κώστας Σημίτης, καθηγητής Εμπορικού Δικαίου της Παντείου ΑΣΠΕ, όπως υπέγραφε τότε. Η συνεισφορά του ήταν ένα κείμενο για τις «οικονομικές επιπτώσεις από την ελληνική εισδοχή στην ΕΟΚ».
Οπως και σε άλλο κείμενό του, με τίτλο «Ελλάδα και Κοινή Αγορά: ο αντίλογος», το οποίο είχε εκδοθεί στα 1976 από το ΠΑΣΟΚ (βλ. Στην «Κ», 18/2/2007 «Τα γραπτά μένουν, αν τα ψάξεις»), έτσι και σε αυτό το κείμενο του 1979, ο Κώστας Σημίτης τοποθετείται κάθετα εναντίον στην ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ, αναλύοντας μάλιστα το τι θα σημάνει αυτή για την ελληνική οικονομία, για την περιφέρεια, για την ανάπτυξη και την ανεξαρτησία της χώρας.
Και τα δύο αυτά κείμενα του Κώστα Σημίτη συνιστούν θέσεις πολύ σκληρότερες ακόμα και από εκείνες του ίδιου του Ανδρέα Παπανδρέου – και πάντως όχι μόνο πολιτικές θέσεις για κατανάλωση, αλλά βαθιές πεποιθήσεις, οι οποίες, μάλιστα, υπό την κάλυψη ενός «επιστημονικού» μανδύα λαμβάνουν χαρακτήρα νομοτέλειας.
Στα χρόνια που πέρασαν από το 1979, ο κ. Σημίτης εξελίχθηκε σταδιακά σε ένθερμο υπερασπιστή της ελληνικής συμμετοχής στην ΕΟΚ και, αναμφίβολα, πρέπει να του πιστωθεί η τελική φάση της ένταξης της Ελλάδας στην ΟΝΕ, η οποία, πάντως, πολύ συχνά ξεχνάμε ότι θα ήταν αδύνατη αν η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν είχε υπογράψει το Μάαστριχτ και η Ελλάδα είχε αυτοεξαιρεθεί από τη γέννηση του κοινού νομίσματος, όπως με πάθος ζητούσε τότε το ΠΑΣΟΚ.
Παρά το γεγονός ότι τα χρόνια που μεσολάβησαν δεν ήταν πολλά, οι παλαιότερες απόψεις του Κώστα Σημίτη ξεχάστηκαν. Λόγω της ιδιαίτερης σημασίας τους, τις παραθέτουμε εντελώς ασχολίαστες.
«Το πρόβλημα της ένταξης δεν συλλαμβάνεται με προσθαφαιρέσεις. Για να κρίνουμε τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματά της πρέπει να εξετάσουμε ποια είναι η δυναμική του συστήματος στο οποίο θα συμμετάσχουμε, πού οδηγεί μια χώρα μη βιομηχανικά ανεπτυγμένη η συμμετοχή σε μια Κοινή Αγορά βιομηχανικά ανεπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών.
Η ένταξη της Ελλάδας στην Κοινή Αγορά είναι το λογικό επακόλουθο της οικονομικής πολιτικής που ακολούθησαν οι μέχρι τώρα ελληνικές κυβερνήσεις, πολιτικής που βασίζεται στη στενή σύνδεση με το διεθνές καπιταλιστικό σύστημα. Η μέχρι σήμερα σχέση μας με τις προηγμένες βιομηχανικές χώρες δεν οδήγησε στην αυτονομία, αλλά στην εξάρτηση της χώρας. Η ένταξη της Ελλάδας θα ενισχύσει την εξαρτημένη δομή της οικονομίας μας»…
«Μελέτες σχετικά με τα αποτελέσματα του προϋπολογισμού της Κοινότητας πάνω στην εξέλιξη της Κοινότητας έχουν διαπιστώσει ότι ο προϋπολογισμός της Κοινότητας αντί να πραγματοποιεί μεταφορές πόρων από τις οικονομικά ισχυρές στις οικονομικά ασθενείς χώρες πραγματοποιεί το ακριβώς αντίθετο: μεταφορά πόρων από τις ασθενείς οικονομικά χώρες της Κοινότητας προς τις ισχυρές. Και συμβάλλει στη διεύρυνση παρά στη σμίκρυνση των περιφερειακών ανισοτήτων»…
«Συμπερασματικά, λοιπόν, μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι: Η Κοινότητα μέσα από το ελεύθερο εμπόριο, τον καταμερισμό εργασίας και την οικονομική βοήθεια επιδιώκει την εκμετάλλευση και την εξουσίαση των μεσογειακών κρατών.
Με την ένταξη, η χώρα μας θα προσδεθεί ολοκληρωτικά στο διεθνές καπιταλιστικό σύστημα. Το σύστημα τούτο δουλεύει με τρόπο ώστε μια περιοχή που είναι πολιτικά και οικονομικά εξαρτώμενη να περιέρχεται σε ακόμα μεγαλύτερη εξάρτηση. Η ένταξη στην Κοινή Αγορά θα μειώσει στο ελάχιστο τις πιθανότητες για την εφαρμογή προγράμματος για την αυτόνομη και διαρθρωτικά ισόρροπη ανάπτυξη της χώρας. Θα αποκλείσει έτσι, ίσως για πάντα, τη δυνατότητα να υπάρξει ανάπτυξη με επίκεντρο τον ελληνικό χώρο και ντόπια δυναμική.
Την εθνική ανεξαρτησία προωθεί μόνο μία πολιτική, που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να σπάσει η Ελλάδα το πλέγμα της εξάρτησης, που βοηθά ώστε οι δυνατότητες επιλογής μας να μην περιορίζονται, αλλά να πολλαπλασιάζονται.
Τέλος, μερικά λόγια για τις στατιστικές και τους αριθμούς – αγροτικός κλήρος, εμπορική ναυτιλία -οφέλη από την ένταξη. Προϋποθέσεις χρηματοδοτήσεων – Κάστρα χτισμένα στην άμμο».
