Στα 322,1 δισ. ευρώ ανέρχονται οι υποχρεώσεις της Ελλάδας από φέτος έως και το 2030 για τόκους και χρεολύσια. Το εντυπωσιακό, όμως, στοιχείο είναι ότι το συγκεκριμένο ποσό είναι σχεδόν μοιρασμένο σε αυτές τις δύο κατηγορίες. Δηλαδή, η Ελλάδα πρέπει να πληρώσει για τόκους, όσα και για τα δάνεια που έχει λάβει μέχρι σήμερα και συγκεκριμένα πρέπει να καταβάλει 158,3 δισ. ευρώ σε τόκους και 163,7 δισ. ευρώ σε λήξεις ομολόγων και δανείων.
Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν περιθώρια να γίνει ακόμα καλύτερη διαχείριση του δημόσιου χρέους συνολικά, χωρίς να χρειαστεί απαραιτήτως ένα νέο «κούρεμα» της αξίας των ομολόγων και των δανείων. Για αυτό και η Ευρωζώνη έχει επικεντρώσει την προσοχή της στο θέμα της νέας απομείωσης των επιτοκίων σε μέρος των δανείων που έχει διαθέσει στην Ελλάδα, καθώς και σε μία νέα επέκταση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων της συνολικά.
Τα στοιχεία για τα χρεολύσια και τους τόκους προκύπτουν από έγγραφο που απέστειλε ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) απαντώντας σε σχετική ερώτηση της βουλευτή της ΔΗΜΑΡ, κ. Μαρίας Γιαννακάκη. Οπως διευκρινίζεται στο έγγραφο «οι μελλοντικοί τόκοι που θα βαρύνουν το χαρτοφυλάκιο χρέους, το οποίο είναι σε ποσοστό 78% μη σταθερού επιτοκίου, θα διαμορφωθούν στο μέλλον είτε από τα σχετικά κυμαινόμενα επιτόκια, είτε από το κόστος δανεισμού των διεθνών οργανισμών που χρηματοδοτούν την Ελληνική Δημοκρατία». Αυτό σημαίνει ότι οι τόκοι μπορεί να είναι είτε υψηλότεροι, είτε μικρότεροι, αλλά σύμφωνα με τον ΟΔΔΗΧ οι εκτιμήσεις που έχουν γίνει «ακολουθούν γενικώς παραδεκτές μεθοδολογίες, όπως η χρήση των καμπυλών μελλοντικών επιτοκίων».
Δύσκολες περίοδοι
Από την ετήσια ανάλυση των στοιχείων για τα χρεολύσια και τους τόκους από τώρα έως το 2030, αποδεικνύεται ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει τα σημαντικότερα προβλήματα σε δύο χρονικές περιόδους:
• Στο διάστημα 2014-2015. Σε αυτή τη διετία θα πρέπει να αποπληρωθούν συνολικά 52,8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 30,9 δισ. ευρώ φέτος. Για το 2014 οι τόκοι υπολογίζονται σε 6 δισ. ευρώ, ενώ για το επόμενο έτος ανέρχονται στα 5,8 δισ. ευρώ. Επί της ουσίας το «αγκάθι» του εν λόγω διαστήματος είναι τα χρεολύσια που για φέτος ανέρχονται σε 24,9 δισ. ευρώ και συνολικά στη διετία φθάνουν τα 40,9 δισ. ευρώ.
• Στην περίοδο 2021-2024. Στην τετραετία αυτή οι συνολικές υποχρεώσεις ανέρχονται στα 104,7 δισ. ευρώ και οι τόκοι αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος (66,6 δισ. ευρώ). Μάλιστα, το 2022 η Ελλάδα θα πρέπει να πληρώσει για τόκους 24,4 δισ. ευρώ. Η εκτίναξη αυτή του κονδυλίου για τόκους αποδίδεται στο γεγονός ότι το 2021 είναι το τελευταίο έτος της περιόδου χάριτος που έχει λάβει η χώρα για την καταβολή τόκων επί των δανείων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (EFSF). Ετσι, από το 2022 και μετά η Ελλάδα αρχίζει να πληρώνει τους τόκους αυτούς και οι υποχρεώσεις της αυξάνονται. Μάλιστα, το 2022 είναι το έτος με τις περισσότερες συνολικές υποχρεώσεις έως το 2030 και ανέρχονται στα 33,3 δισ. ευρώ.
«Κλειδί» τα επιτόκια
Για τον λόγο αυτό και η συζήτηση γύρω από τα νέα μέτρα ελάφρυνσης του δημόσιου χρέους έχει σταματήσει να επικεντρώνεται σε ένα «κούρεμα» των επίσημων δανείων που έχει λάβει η Ελλάδα, αλλά σε παρεμβάσεις που θα διευκολύνουν τη διαχείριση των τόκων και των χρεολυσίων.
Το γεγονός ότι κανείς στην αγορά δεν ανησυχεί σήμερα για το τι θα γίνει έως το 2020, ερμηνεύεται από το ότι οι τόκοι και τα χρεολύσια του κάθε έτους είναι πολύ μικρά ποσά και κατ’ επέκταση εύκολα διαχειρίσιμα. Κάτι αντίστοιχο θα επιδιωχθεί και για τα επόμενα χρόνια, σε μία προσπάθεια να αρθούν οι φόβοι των επενδυτών ότι η Ελλάδα μπορεί να αθετήσει τις υποχρεώσεις της μακροπρόθεσμα.
