Η τιμωρία της Μπαρτσελόνα από τη FIFA με απαγόρευση μεταγραφών για δύο περιόδους, με αιτιολόγηση την παράνομη εγγραφή ανήλικων ποδοσφαιριστών, αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου σε ένα φαινόμενο που διογκώνεται τα τελευταία χρόνια προσελκύοντας, λόγω των τεράστιων οικονομικών συμφερόντων, νέους «παίκτες».
Η FIFA τιμώρησε τους Καταλανούς για παραβίαση του κανονισμού μεταγραφών και ιδιαίτερα του άρθρου που απαγορεύει τη μεταγραφή ποδοσφαιριστών κάτω των 18 ετών από διαφορετική ήπειρο.
Ομως η «εμπορία» ανήλικων ποδοσφαιριστών ιδίως από χώρες της Νότιας και Κεντρικής Αμερικής, της Αφρικής και της Ασίας αποτελεί χρόνια πρακτική των μεγάλων ευρωπαϊκών κλαμπ σε Ισπανία, Ιταλία και αλλού.
Στο σαφάρι για την αγορά ανήλικων ταλαντούχων ποδοσφαιριστών έχουν μπει δυναμικά τα τελευταία χρόνια ανώνυμα επενδυτικά κεφάλαια, που ήδη έχουν πάρει την ονομασία «third party ownership» (τρίτα μέρη – ουσιαστικά πρόκειται για offshore εταιρείες) και προκαλούν με τη δράση τους «πονοκέφαλο» στη FIFA, την UEFA και τη FIFPro, οι οποίες έχουν καταγγείλει την ύπαρξη και τη δράση τους.
Το δανικό περιοδικό Sport Executive παρακολούθησε για ένα χρόνο τη δράση αυτών των επενδυτικών κεφαλαίων.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, τόσο οι ομάδες όσο και τα ανώνυμα επενδυτικά κεφάλαια κινούνται στη λογική της εξασφάλισης των δικαιωμάτων ενός νέου Μέσι ή Ρονάλντο σε πολύ μικρή ηλικία: Οι ομάδες, ώστε να γλιτώσουν το τεράστιο κόστος μεταγραφής ενός τέτοιου ποδοσφαιριστή, όπως συνέβη στην περίπτωση της Μπαρτσελόνα με τον Νεϊμάρ, και τα ανώνυμα επενδυτικά κεφάλαια, προκειμένου να αποκομίσουν τα δυσθεώρητα οικονομικά οφέλη από την πώληση ενός ταλαντούχου ποδοσφαιριστή σ’ ένα μεγάλο κλαμπ.
Οσον αφορά το προφίλ των εταιρειών που ειδικεύονται στο εμπόριο ανήλικων ποδοσφαιριστών από φτωχές χώρες και οικογένειες, οι περισσότερες έχουν ως βάση φορολογικούς παραδείσους όπως τα Νησιά Κέιμαν, οι Παρθένοι Νήσοι και το Κατάρ. Η επιλογή των χωρών αυτών είναι προφανής. Δεν εξασφαλίζουν μόνο τη φοροαπαλλαγή αλλά και την ανωνυμία των ιδιοκτητών, που στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι πλουτοκράτες της Μέσης Ανατολής και Ρώσοι μεγιστάνες. Ο ανταγωνισμός τους με τα κλαμπ έχει κατεβάσει τον ηλικιακό πήχυ των παικτών σε πολύ μικρές ηλικίες, που κυμαίνονται από 9 έως 12 ετών.
Από τη μια, αυτό συμβαίνει διότι αφενός οι υποψήφιοι επαγγελματίες ποδοσφαιριστές είναι φθηνότεροι και αφετέρου δεν ελέγχονται από το διεθνές σύστημα μεταγραφών της FIFA, που σταματάει στα 12 έτη. Τα ανώνυμα επενδυτικά κεφάλαια στο διεθνές ποδόσφαιρο είναι σήμερα πιο ισχυρά από ποτέ. Σύμφωνα με μελέτη της εταιρείας KPMG, τουλάχιστον 1.100 ποδοσφαιριστές σε υψηλό επίπεδο στην Ευρώπη έχουν παραχωρήσει τα δικαιώματά τους στα «τρίτα μέρη», ενώ στη Βραζιλία το αντίστοιχο ποσοστό παικτών στην υψηλή κατηγορία αγγίζει το 90%.
Κάποιοι από όσους δεν επιλεγούν στις προηγμένες ποδοσφαιρικά χώρες, αναζητούν τη τύχη τους αλλού.
Η Ελλάδα σε αυτό το στάδιο έχει αποτελέσει προορισμό. Πτυχή του φαινομένου απασχόλησε και το ελληνικό ποδόσφαιρο το 2008, όταν αποκαλύφθηκε στις μικρές κατηγορίες σκάνδαλο με μη κοινοτικούς ποδοσφαιριστές που αγωνίζονταν ως κοινοτικοί με πλαστά διαβατήρια.
