Εναν τρίτο δρόμο που θα καθιστά βιώσιμο το δημόσιο χρέος υπερχρεωμένων χωρών, αλλά δεν θα οδηγεί σε ριζική αναδιάρθρωση χρέους που θα μπορούσε να τρομάξει τους επενδυτές απομακρύνοντάς τους από τα κρατικά ομόλογα και αυξάνοντας το κόστος δανεισμού για τα κράτη, μελετάει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σύμφωνα με πληροφορίες των Financial Times.
Την περασμένη Παρασκευή το εκτελεστικό συμβούλιο του ΔΝΤ συζήτησε μια νέα μελέτη που προβλέπει την επιμήκυνση των κρατικών ομολόγων μιας χώρας που ζητεί οικονομική βοήθεια από το ΔΝΤ, χωρίς όμως η «ήπια» αναδιάρθρωση να περιλαμβάνει «κούρεμα» του ονομαστικού χρέους και χωρίς αλλαγές στο κουπόνι. Η επιμήκυνση της ωρίμανσης των ομολόγων θα μπορούσε να έχει διάρκεια τουλάχιστον όσο θα διαρκεί το πρόγραμμα βοήθειας του ΔΝΤ (συνήθως τρία χρόνια). Στην ουσία η λύση που προτείνεται αποτελεί εφαρμογή του μοντέλου Ουρουγουάης ή της λύσης που φαίνεται να προκρίνεται για την περίπτωση του ελληνικού χρέους, όπου το βάρος μετατοπίζεται από την αναλογία χρέους προς ΑΕΠ στο κατά πόσο είναι εξυπηρετήσιμο το χρέος.
Το 2003 η Ουρουγουάη προχώρησε σε αναδιάρθρωση του χρέους της, σε συμφωνία με τους πιστωτές της, επιμηκύνοντας απλώς τη διάρκεια ωρίμανσης των ομολόγων της χωρίς να μειώσει το αρχικό κεφάλαιο. Το αποτέλεσμα ήταν η Ουρουγουάη να επιστρέψει εντός 18 μηνών στις αγορές με χαμηλό επιτόκιο δανεισμού. Σήμερα, το ΔΝΤ βάσει του καταστατικού του έχει δύο επιλογές όταν μια χώρα ζητεί οικονομική διάσωση: είτε να δώσει τη βοήθεια, είτε, στην περίπτωση που κρίνει ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο, ν’ απαιτήσει αναδιάρθρωση του προτού συμφωνήσει να δανείσει την εν λόγω χώρα. Αφορμή για τη νέα συζήτηση περί βιωσιμότητας και αναδιάρθρωσης χρέους αποτελεί η προβληματική οικονομική διάσωση της Ελλάδας το 2010, όταν εξαιτίας της ισχυρότατης αντίστασης των χωρών της Ευρωζώνης, δόθηκε δάνειο στην Ελλάδα χωρίς να έχει αποκατασταθεί η βιωσιμότητα του χρέους μέσω μιας παραδοσιακής αναδιάρθρωσης. Σύμφωνα με τους Financial Times, η συζήτηση βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο και υπήρξε διαφορά απόψεων στο διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ, ενώ δεν αναμένεται να έχει επιτευχθεί συμβιβασμός πριν από το τέλος του έτους. Η νέα πρόταση, εφόσον γίνει τελικά αποδεκτή από το ΔΝΤ, θα επηρεάσει σημαντικά την ισορροπία δυνάμεων μεταξύ πιστωτών και οφειλετών προς όφελος των πρώτων, αφού αποκλείει το «κούρεμα» του χρέους προς όφελος των οφειλετών. «Κούρεμα» που πηγάζει τόσο από την ανάγκη ν’ αποκατασταθεί, έστω και βιαίως, η βιωσιμότητα του χρέους, όσο και από την αρχή ότι για κάθε δάνειο που δίνεται, η ευθύνη βαρύνει και τις δύο πλευρές. Σύμφωνα με τους F.T. η έκθεση έγινε δεκτή με ευνοϊκά σχόλια από το εκτελεστικό συμβούλιο του ΔΝΤ, όπου εκπροσωπούνται τα κράτη-μέλη του οργανισμού, ωστόσο προέκυψαν σημαντικές διαφωνίες για το κατά πόσο είναι ανάγκη να διατηρηθεί η πρόβλεψη περί «συστημικής εξαίρεσης». Πρόκειται για τις περιπτώσεις, όπως ήταν η ελληνική το 2010, όπου το ΔΝΤ επιτρέπεται να παραβλέψει την αρχή περί βιωσιμότητας του χρέους προκειμένου να δώσει δάνειο, όταν υπάρχει ο φόβος ότι η άρνησή του θα μπορούσε να οδηγήσει σε συστημική κρίση, όπως έγινε με την Ευρωζώνη. Πολλά μέλη του ΔΝΤ επιθυμούν την απάλειψη της συστημικής εξαίρεσης διότι τη θεωρούν άδικη, αφού χρησιμοποιείται προς όφελος μόνο των συστημικών, ή αλλιώς ισχυρών, χωρών και ουσιαστικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά το δοκούν.
