Η Τουρκία πρέπει να σταματήσει να δρα ως «βάρβαρος» σε μια σημαντική περιοχή της Αν. Μεσογείου, αλλιώς κινδυνεύει να αποκλειστεί, με δική της επιλογή, από τις ενεργειακές και άλλες συνεργασίες που αναπτύσσονται, τονίζει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κύπρου και στενός συνεργάτης του προέδρου Αναστασιάδη, Νίκος Χριστοδουλίδης, ο οποίος σημειώνει ότι η Λευκωσία αναμένει πως οι τουρκικές παραβιάσεις της κυπριακής ΑΟΖ θα βρεθούν ψηλά στην ατζέντα του επικείμενου Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας.
Ταυτόχρονα, επαναλαμβάνει ότι δεν πρόκειται να συζητηθεί το θέμα του αερίου πριν την επίλυση του Κυπριακού, ενώ επισημαίνει ότι υπάρχει άριστη συνεργασία και συντονισμός κινήσεων με την κυβέρνηση Σαμαρά, αλλά και πως ο πρόεδρος Αναστασιάδης εκτιμά τη στάση του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος άλλωστε θα επισκεφθεί τη Λευκωσία σε δέκα περίπου ημέρες.
– Πως αποτιμάτε τη στάση του ΟΗΕ, της ΕΕ και των ΗΠΑ για την παραβίαση της κυπριακής ΑΟΖ από την Τουρκία;
– Σε γενικές γραμμές η μέχρι στιγμής στάση της διεθνούς κοινότητας κρίνεται ως ικανοποιητική, παρόλο που θα μπορούσε από κάποιες πρωτεύουσες η αντίδραση, ειδικά η δημόσια, να ήταν σαφώς πιο αυστηρή. Δεν πρέπει, φυσικά, να παραγνωρίζουμε ότι η αντίδραση δεν περιορίζεται στο τι γίνεται δημόσια γνωστό, αλλά αφορά, κυρίως θα έλεγα, και στις παρασκηνιακές διεργασίες και στις κινήσεις και μηνύματα πίσω από κλειστές πόρτες. Ιδιαίτερη ικανοποίηση θα πρέπει να εκφράσουμε για τη συλλογική αντίδραση της ΕΕ, μάλιστα στο ανώτατο θεσμικό επίπεδο, και των γειτονικών κρατών, και είναι κάτι το οποίο αποτιμούμε ως ιδιαίτερα σημαντικό αφού από την αρχή είχαμε δηλώσει ότι θα επικεντρώσουμε τις προσπάθειες μας σε εκείνους τους τομείς που έχουμε συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι της Τουρκίας, ήτοι την ΕΕ και τα γειτονικά κράτη. Να αναφέρω ταυτόχρονα, ότι τα ΗΕ παρά την γνωστή τακτική τους για τήρηση ίσων αποστάσεων, οφείλουν, ως θεματοφύλακες των αρχών και αξιών του Διεθνούς Δικαίου όπως καταγράφονται στη Χάρτα των Ηνωμένων Εθνών να τοποθετούνται με απόλυτη σαφήνεια σε ότι αφορά θέματα παραβίασης κυριαρχικών δικαιωμάτων ενός κράτους μέλους του ΟΗΕ.
– Εχει φέρει αποτελέσματα η στενή σχέση και συνεργασία του προέδρου Αναστασιάδη με τον αντιπρόεδρο Μπάιντεν;
– Η επίσκεψη του Αμερικανού Αντιπροέδρου στην Κύπρο καθώς και η προσωπική σχέση που έχει αναπτυχθεί με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη αναμφίβολα έχουν συμβάλει σημαντικά στην αναβάθμιση των σχέσεων των δύο χωρών, με αποκορύφωμα και τις δηλώσεις από αμερικανικής πλευράς για την Κυπριακή Δημοκρατία ως στρατηγικού εταίρου. Στόχος παραμένει η περαιτέρω ενίσχυση της σχέσης, η επέκτασή της σε διάφορους τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος και συμφέροντος και η εξέλιξη της σε πολλαπλά επίπεδα ώστε να έχουμε πολύ σύντομα συγκεκριμένα και χειροπιαστά αποτελέσματα.
– Σας ενοχλεί το γεγονός ότι συγκαλείται το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας, παρότι το "Μπαρμπαρός" παραμένει στην κυπριακή ΑΟΖ;
– Γνωρίζαμε εκ των προτέρων για τη σύγκληση του Ανωτάτου Συμβουλίου και το θέμα συζητήθηκε όταν πολύ πρόσφατα ο Έλληνας Πρωθυπουργός επισκέφθηκε την Κύπρο. Αντιμετωπίζουμε τη σύγκληση του Ανωτάτου Συμβουλίου ως μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να σταλούν τα σωστά μηνύματα στην Άγκυρα όντας βέβαιοι ότι το κυπριακό και οι παράνομες ενέργειες της Τουρκίας εντός της ΑΟΖ της ΚΔ θα κυριαρχήσουν της συζήτησης. Εξαρχής τοποθετηθήκαμε εκφράζοντας την βεβαιότητα ότι ουδείς θα μπορούσε να περάσει αυτά τα μηνύματα, που εμείς επιθυμούμε, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, από την Ελλάδα και αναμένουμε και ευελπιστούμε να έχουμε αποτελέσματα.
– Πως αποτιμάτε τη συνεργασία με την κυβέρνηση Σαμαρά;
– Υπάρχει μια άριστη συνεργασία, αλληλοενημέρωση και συντονισμός σε όλα τα επίπεδα και εκτίμησή μου είναι ότι αυτό διαφαίνεται μέσα και από συγκεκριμένες, ουσιαστικές ενέργειες.
– Η στάση που τηρεί ο κ. Τσίπρας
– Υπάρχει εκτίμηση ως προς την στάση του κ. Τσίπρα στο Κυπριακό και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πολύ συχνά, όταν βρίσκεται στην Αθήνα, συναντάται μαζί του όπως φυσικά και με τους υπόλοιπους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων.
– Οι Τουρκοκύπριοι θα έχουν έσοδα από το αέριο;
– Καταρχήν θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η Τουρκία σε καμία περίπτωση δεν προχώρησε στην παραβίαση της ΑΟΖ της ΚΔ για να προστατεύσει τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων. Ούτε και οι ίδιοι οι Τουρκοκύπριοι δεν πιστεύουν κάτι τέτοιο. Οι ΤΚ φυσικά και θα επωφεληθούν από τον πλούτο αυτό όταν με το καλό λυθεί το κυπριακό. Είναι κάτι που έχει τονισθεί επανειλημμένως και δεν μπορεί να αμφισβητείται. Για αυτό άλλωστε και είναι πεποίθησή μας ότι το θέμα των υδρογονανθράκων και της ενέργειας αποτελεί σήμερα το σημαντικότερο και ισχυρότερο κίνητρο για επίλυση του κυπριακού, στη σωστή βάση, μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με μία και μόνη κυριαρχία, μια και μόνη διεθνή προσωπικότητα, μια και μόνη ιθαγένεια. Πέραν τούτου, όποια συζήτηση του θέματος είτε στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων είτε μέσω μιας παράλληλης διαδικασίας θα εκμηδένιζε αυτό το κίνητρο και θα καθιστούσε τον φυσικό αυτό πλούτο της Κύπρου, αντικίνητρο και όχημα για την προώθηση σχεδίων Β στο κυπριακό.
– Για τη μεταφορά αερίου η Κύπρος επιλέγει τα τερματικά στη Αίγυπτο; Εξετάζεται το ενδεχόμενο κατασκευής αγωγού μέσω Τουρκίας;
– Στην πραγματικότητα εξετάζουμε όλα τα ενδεχόμενα, και μέσα σε αυτό πλαίσιο είμαστε έτοιμοι και για συνεργασίες. Εμείς θεωρούμε ότι το θέμα της Ενέργειας μπορεί να φέρει κοντά όλες τις χώρες της περιοχής και να διαδραματίσει τον ρόλο που ο άνθρακας και χάλυβας διαδραμάτισε για την Ευρώπη στις αρχές της δεκαετίας του ’50. Όπως αντιλαμβάνεστε στην περίπτωση της Τουρκίας η οποία συνεργασία δεν θα μπορούσε να προκύψει πριν την επίλυση του κυπριακού. Αρά και το θέμα αυτό είναι ένα άλλο κίνητρο για την Τουρκία η οποία πρέπει ξεκάθαρα να αντιληφθεί ότι χωρίς την επίλυση του κυπριακού το συντομότερο δυνατό, κινδυνεύει να αποκλειστεί, με δική της επιλογή, από τις ενεργειακές και άλλες συνεργασίες που δύναται να αναπτυχθούν στο σύντομο μέλλον στην περιοχή. Ούτε τα κράτη της περιοχής, ούτε πολύ περισσότερο οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, δεν μπορούν να περιμένουν για πολύ την Τουρκία. Είναι ξεκάθαρο ότι η επιλογή ανήκει στην Άγκυρα και ότι η ορθή οδός είναι αυτή της ειρήνης, σταθερότητας και φυσικά της έμπρακτης εμπλοκής σε μια διαδικασία που θα επανενώσει πραγματικά την Κύπρο.
– Ποιους τομείς καλύπτει η τριμερής συνεργασία Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ;
– Υπάρχουν πολλα κοινά ενδιαφέροντα, κοινές ανησυχίες και κοινές επιδιώξεις ανάμεσα στις τρεις χώρες και μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι που κινείται η προετοιμασία μιας εποικοδομητικής και αμοιβαία επωφελούς τριμερούς συνεργασίας. Ορισμένοι εκ τους σημαντικούς τομείς συνεργασίας είναι αυτός της ασφάλειας, της ενέργειας, του τουρισμού και οικονομίας, που μέσω αυτών στόχος είναι η προώθηση της σταθερότητας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
– Ο στόχος της τριμερούς Κύπρου, Ελλάδας, Αιγύπτου;
– Μια συνεργασία που στηρίζεται σε κοινές αξίες και αρχές, κοινές έγνοιες και ανησυχίες και η οποία αποσκοπεί στην ενίσχυση των σχέσεων των τριών χωρών σε όλα τα επίπεδα προς όφελος των λαών των τριών χωρών. Είναι μια συνεργασία που δεν αποσκοπεί να λειτουργήσει ενάντια σε κάποια χώρα, ενώ την ίδια στιγμή είναι ανοικτή για συμμετοχή από όλα κράτη της περιοχής. Απαραίτητη προϋπόθεση ο σεβασμός σε αρχές και αξίες που γίνονται διεθν4η της περιοχής. Απαραίτητη προϋπόθεση ο σεβασμός σε αρχές και αξίες που γίνονται διεθνώς αποδεκτές καθώς επίσης η ανάγκη τήρησης σχέσεων καλής γειτονίας.
– Η Αγκυρα θεωρεί ότι οι τριμερείς συνεργασίες της Κύπρου και της Ελλάδας με την Αίγυπτο και το Ισραήλ δεν είναι "τυχαίες" και ουσιαστικά στρέφονται εναντίον της.
– Ένα κράτος είναι υποχρεωμένο, για το συμφέρον του λαού του, να συμπράττει με τους γείτονές του, να συνεργάζεται και ει δυνατόν να συμπορεύεται σε τομείς αμοιβαία επωφελείς. Όλα τα κράτη ακολουθούν αυτή την πεπατημένη και οι διμερείς, τριμερείς, πολυμερείς συνεργασίες, δεν είναι ανακάλυψη ούτε της Κύπρου ούτε της Ελλάδας. Είναι, δε, γενικά αποδεκτό ότι τέτοιες συνεργασίες συμβάλλουν στην προώθηση της περιφερειακής σταθερότητάς και ασφάλειας. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει τέτοιες κινήσεις να εκλαμβάνονται ως τακτικισμοί που στρέφονται εναντίον της Τουρκίας. Είναι συνεργασίες για τις οποίες γίνεται συστηματική προεργασία εδώ και καιρό. Δεν πραγματοποιούνται τέτοιες συναντήσεις με τέτοια αποτελέσματα ως αντίδραση σε τρίτα κράτη, αλλά δοκιμάζονται μέσα από σχέσεις καλής γειτονίας, προβλεψιμότητας σε συμπεριφορές και διάθεση υπεράσπισης αρχών και αξιών.
Η Τουρκία αντί να ψάχνει για «βαρβάρους» και εχθρούς είναι καλύτερα να προβληματιστεί για τις αρνητικές εις βάρος της επιπτώσεις που προκύπτουν από τη δράση του δικού της «Βαρβάρου», της παράνομης δηλαδή δράσης της σε μια σημαντική περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Επειδή ακριβώς τέτοιες συμπεριφορές δεν ανοίγουν δρόμους συνεργασίας αντιθέτως ενισχύουν τις αντιπαραθέσεις δημιουργώντας κλίμα αναχρονιστικά αντιπαραγωγικό. Η Τουρκία θα πρέπει επίσης να προβληματιστεί για το πως το περίφημο δόγμα εξωτερικής πολιτικής της περί μηδενικών προβλημάτων με τα γειτονικά κράτη έχει μετατραπεί σε προβλήματα με όλα τα γειτονικά κράτη.
