Θα μπορούσατε να φανταστείτε να διασχίζουν την Αθήνα πράσινοι διάδρομοι, οι οποίοι να επιτρέπουν ένα διαφορετικό πέρασμα μέσα από την τσιμεντένια έρημο της πρωτεύουσας; Εναν πράσινο διάδρομο μήκους 18 χλμ., ο οποίος θα ένωνε τη Μονή Καισαριανής στον Υμηττό με τη Μονή Δαφνίου στο όρος Αιγάλεω; Ο οποίος, ξεκινώντας από τη Μονή Καισαριανής εντός του ομώνυμου Αισθητικού Δάσους, θα κινείται παράλληλα με την ανοιχτή κοίτη του Ηριδανού, θα διασχίζει την Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, το Αλσος Συγγρού, την Εθνική Πινακοθήκη, το Πολιτιστικό Κέντρο / Βυζαντινό Μουσείο, τον Εθνικό Κήπο και τους Στύλους Ολυμπίου Διός, τον Μεγάλο Αρχαιολογικό Περίπατο κι από εκεί, μέσω Θησείου, Κεραμεικού, Ιεράς Οδού θα περνά τον Βοτανικό Κήπο, το Αλσος Αιγάλεω – Μπαρουτάδικο, το Δρομοκαΐτειο, το γήπεδο Χαϊδαρίου και θα καταλήγει στη Μονή Δαφνίου; Η χαρά του ποδηλάτη, του πεζοπόρου, του κάθε ανθρώπου που θέλει να μετακινηθεί αλλιώς.
Ο συγκεκριμένος διάδρομος είναι ένας από τους επτά τους οποίους εισηγείται ερευνητικό πρόγραμμα ομάδας του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος του Μετσόβιου Πολυτεχνείου (με τη συμμετοχή των Γ. Πολύζου, Δ. Μπαλαμπανίδη, Λ. Τριάντη και άλλων συνεργατών) για λογαριασμό της Περιφέρειας Αττικής και το οποίο παραδόθηκε τον Ιούλιο του 2014.
«Η πρόταση για τους πράσινους διαδρόμους είναι μέρος μιας συνολικής μελέτης για τη δικτύωση των αστικών παρεμβάσεων, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στην Αθήνα», λέει στην «Κ» ο κ. Γιάννης Πολύζος καθηγητής στην Αρχιτεκτονική Σχολή και διευθυντής του εργαστηρίου. «Οι πράσινοι διάδρομοι απαντούν στην ανάγκη βελτίωσης του μικροκλίματος στην πόλη, αντιμετώπισης του οξυμένου φαινομένου της θερμικής νησίδας ειδικά στις πυκνοδομημένες ΝΔ συνοικίες, με ταυτόχρονη ενίσχυση και αναβάθμιση του πρασίνου, δικτύωση των ελεύθερων χώρων, διαμόρφωση όρων για μια βιώσιμη κινητικότητα», συμπληρώνει. Οι ερευνητές μελέτησαν την κατεύθυνση των ανέμων στην Αθήνα και, με βάση αυτό, διαμόρφωσαν την πρόταση των πράσινων διαδρόμων, έτσι ώστε να διευκολύνεται η διακίνηση των αέριων ρευμάτων από τα βουνά προς τις πυκνοδομημένες περιοχές και να ανανεώνεται ο αέρας στην πόλη. Οφελος διπλό: όσον αφορά τους θερινούς καύσωνες και την ατμοσφαιρική ρύπανση.
Η πρόταση ακολουθεί τους δρόμους του νερού, αξιοποιεί τα εναπομείναντα ανοιχτά ρέματα ως φυσικές διόδους εξαερισμού της πόλης. «Οι ανοιχτές κοίτες των ρεμάτων, με κατάλληλες διευθετήσεις, μπορούν να αποτελέσουν συνεχείς ζώνες πρασίνου. Μάλιστα, όταν η θέση τους συμπίπτει με τον κατάλληλο προσανατολισμό, τα ανοιχτά ρέματα αποτελούν διαδρόμους μετακίνησης αερίων μαζών. Συμβάλλουν στην ανανέωση της ατμόσφαιρας, σε επίπεδο πόλης αλλά και τοπικών μικροκλιματικών συνθηκών», τονίζεται. Η ομάδα εργασίας ξεχωρίζει τρία ρέματα κορυφαίας προτεραιότητας όσον αφορά την περιβαλλοντική ανάπλαση (Ιλισός, Πικροδάφνη και Ρεματιά Χαλανδρίου / Ποδονίφτης), ενώ ακόμα δύο μπορεί να αποτελέσουν ίχνη για προτεινόμενους πράσινους διαδρόμους: το ρέμα Εσχατιάς και ο Κηφισός. Η πρόταση δηλαδή, όπως και η σύγχρονη διεθνής προσέγγιση στο ζήτημα των ρεμάτων, αντίκειται στη λογική μπαζώματος, τσιμεντοποίησης και εγκιβωτισμού που κατέστρεψε τα ρέματα στην Αττική και συνεχίζεται και σήμερα.
Δικτύωση
«Στόχος μας είναι να αυξηθεί η αναλογία του πρασίνου στην Αθήνα, δίνοντας μεγαλύτερη αξία στην κάθε παρέμβαση, μέσω και της δικτύωσης των πράσινων χώρων», εξηγεί ο κ. Πολύζος -π.χ., η ένταξη της Ιεράς Οδού στον πράσινο διάδρομο απαιτεί την ενίσχυση της φύτευσης με διπλή δεντροστοιχία. Η συγκρότηση ενός δικτύου πράσινων διαδρόμων θα γεφυρώσει το εξωαστικό και περιαστικό πράσινο των ορεινών όγκων με μεγάλους και μικρότερους αδόμητους χώρους εντός της πόλης, ενώ ταυτόχρονα θα διέρχεται από σημαντικούς τόπους ιστορικού ενδιαφέροντος. Οι προτεινόμενοι πράσινοι διάδρομοι, πέρα από εκείνον που θα ενώνει τη Μονή Καισαριανής με τη Μονή Δαφνίου, είναι: Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδή μέχρι Θέατρο Φοίνικα Περιστερίου (17 χλμ.). Κτήμα Τατοΐου έως Τρεις Γέφυρες (15 χλμ.). Ρέμα Εσχατιάς, από Πάρνηθα μέσω Μητροπολιτικού Πάρκου Πύργου Βασιλίσσης μέχρι Πολιτιστικό Πάρκο Πειραιά – Ηετιώνεια Ακτή (25 χλμ.). Ρεματιά Χαλανδρίου έως Τρεις Γέφυρες (18 χλμ.). Ν. Ιλισός -Μητροπολιτικό Πάρκο Φαλήρου έως Πλ. Θησείου και Κονώνειο Τείχος Πειραιά (13 χλμ). Ρέμα Πικροδάφνης, από Π. Φάληρο έως Υμηττό / Θέατρο Βράχων (9 χλμ.).
