Με την παρθενική του ομιλία στη Βουλή, ο νέος υπουργός Παιδείας Αρ. Μπαλτάς ουσιαστικά άναψε το πράσινο φως για την ακύρωση όλων των βασικών μεταρρυθμιστικών τομών που θεσπίστηκαν στην εκπαίδευση τα τέσσερα τελευταία χρόνια, τα πρότυπα πειραματικά σχολεία, την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, την τράπεζα θεμάτων και τα Συμβούλια των ΑΕΙ. Αυτές οι αντιμεταρρυθμιστικές ανατροπές στεγάζονται κάτω από ένα σκληρό ιδεολογικό επικαθορισμό που αποτυπώθηκε στην εμβληματική φράση της υπουργικής ομιλίας: η αριστεία είναι ρετσινιά.
Τα πρότυπα πειραματικά σχολεία μπήκαν πρώτα στο στόχαστρο αυτής της εξισωτικής καταιγίδας. Προκαλεί εντύπωση η προτεραιότητα στην ενασχόληση της νέας πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας με μία οντότητα, της οποίας το μικρό μέγεθος λογικά θα μπορούσε να την κατατάξει στην κατηγορία των περιθωριακών ζητημάτων της δημόσιας εκπαίδευσης. Ωστόσο, το μικρό μέγεθος αντισταθμίζεται από τους ισχυρούς συμβολισμούς που εξέπεμψε το εκπαιδευτικό εγχείρημα των προτύπων πειραματικών σχολείων, γιατί αποτελούν το κατεξοχήν αντιπαράδειγμα στην κυβερνητική πολιτική που και επίσημα πλέον, μαζί με τις συνδικαλιστικές συντεχνίες, υπερασπίζει το υπαρκτό σχολείο της ευκολίας.
Ετσι, λοιπόν, πρώτα ανακοινώθηκε η κατάργηση των εισαγωγικών εξετάσεων από το επόμενο έτος. Υστερα, για να διασκεδαστούν οι αντιδράσεις, ανακαλύφθηκαν τα λεγόμενα ιστορικά πρότυπα με κληροδοτήματα (4 σε όλη την Ελλάδα), λες και η αριστεία είναι ζήτημα επετηρίδας, και δηλώθηκε ότι σε αυτά, υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσαν να γίνονται εξετάσεις εισαγωγής. Τέλος, ανακοινώθηκε ότι οι εξετάσεις καταργούνται από το τρέχον έτος, αφού είχε προηγηθεί η «αυθόρμητη» διαδήλωση λίγων δεκάδων μαθητών στη Θεσσαλονίκη με επικεφαλής τοπικό βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ. Τακτικοί ελιγμοί και πολιτική αμφιθεάτρων με προφανή στόχο την κατεδάφιση μιας υπαρκτής και επιτυχημένης εκπαιδευτικής οντότητας, με ζωή τριάμισι ετών και μεγάλη απήχηση στην κοινωνία. Ενα δίκτυο 60 καλών δημοσίων σχολείων, συνδεδεμένων οργανικά με τα πανεπιστήμια, 1.150 αξιολογημένοι εκπαιδευτικοί με υψηλά μορφωτικά προσόντα, 12.000 μαθητές που απολαμβάνουν εκπαιδευτικές υπηρεσίες υψηλού επιπέδου, που θα τις ζήλευαν και τα καλύτερα ιδιωτικά σχολεία, παύουν ουσιαστικά να υπάρχουν. Αναλυτικότερα οι υπουργικές εξαγγελίες ακυρώνουν:
• Τις συστηματικές προσπάθειες εκπαιδευτικής αριστείας και δημιουργικότητας που αποδεδειγμένα είχαν αρχίσει να αποδίδουν τους πρώτους καρπούς.
• Τον πειραματισμό, την καινοτομία, την εκπαιδευτική έρευνα.
• Τη συστηματική αξιολόγηση ανθρώπων, λειτουργιών και δομών.
• Τη διευρυμένη αυτονομία των σχολείων στον καθορισμό των προγραμμάτων σπουδών, των διδακτικών πρακτικών και την επιλογή του προσωπικού.
• Τις καινοτομίες στη διοίκηση των σχολικών μονάδων, τη σχετική αυτονομία της κεντρικής διοίκησης του δικτύου των ΠΠΣ και την ανεξαρτησία του από τους κομματικοσυνδικαλιστικούς επικαθορισμούς και τα γνωστά πελατειακά δίκτυα.
Ως επιχείρημα της αποδόμησης, εκτός από το στιγματισμό της αριστείας, ακούσαμε και πάλι, ότι δηλαδή πειραματισμός και αριστεία τάχα δεν συμβιβάζονται. Πιθανόν έχουμε γίνει κουραστικοί να απαντάμε ότι, σ’ ένα σύστημα που για σαράντα χρόνια έχει μάθει να λειτουργεί με πλαφόν τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή στην παραγωγή εκπαιδευτικού αποτελέσματος, η απενοχοποίηση της αριστείας αποτελεί εκ των πραγμάτων επιλογή αυθεντικού πειραματισμού, ο οποίος είναι ο κατεξοχήν αναγκαίος για τον αξιακό και λειτουργικό αναπροσανατολισμό της δημόσιας εκπαίδευσης. Το δίκτυο των ΠΠΣ δεν σχεδιάστηκε για να κλειστεί αυτάρεσκα στον εαυτό του, αλλά για να λειτουργήσει ως ατμομηχανή της δημόσιας εκπαίδευσης.
Είναι το λιγότερο αποκαρδιωτικό όλη αυτή η προσπάθεια εκατοντάδων εκπαιδευτικών, που υπεράσπισαν με την εργασία τους το εγχείρημα, και οι προσδοκίες χιλιάδων μαθητών για καλύτερη εκπαίδευση να θυσιάζονται σήμερα στον βωμό μιας ιδεοληψίας που χάνεται βαθιά στους σκοτεινούς λαβυρίνθους του αριστερού ασυνείδητου. Αλλά και το ακόμη χειρότερο, η θυσία αυτή να είναι το αντίδωρο προς τέρψιν των συνδικαλιστικών συντεχνιών, των υπερασπιστών της δημοσιοϋπαλληλικής αφασίας και της ήσσονος προσπάθειας, των αρνητών της αξιολόγησης. Με άλλα λόγια, τα ΠΠΣ χαλάνε την πιάτσα. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ χρωστάει στις συντεχνίες και τα δανεικά ήρθε η ώρα να πληρωθούν.
* Ο κ. Γ. Αντωνίου είναι διευθυντής του 2ου Προτύπου Πειραματικού Γυμνασίου Αθήνας.
