Εκ βάθρων αλλαγές στον «Καλλικράτη» συμπεριλαμβανομένου του εκλογικού νόμου (δημοτικές εκλογές), της χωροθέτησης των ΟΤΑ αλλά και των οικονομικών της Αυτοδιοίκησης, επαναπρόσληψη των απολυμένων καθαριστριών και σχολικών φυλάκων και μέτρα για τη στήριξη όσων έχουν πληγεί από την κρίση ανέφερε ως προτεραιότητες της νέας ηγεσίας ο υπουργός Εσωτερικών Νίκος Βούτσης. Απέκλεισε, πάντως, κατηγορηματικά το ενδεχόμενο να μεταφερθούν φόροι του κεντρικού κράτους (π.χ. φόρος ακινήτων) στην Τοπική Αυτοδιοίκηση ως αυτοτελείς πόροι ώστε να σταματήσει η κρατική χρηματοδότηση προς τους δήμους, όπως είχε προτείνει εμμέσως μέσω Twitter ο Γιάνης Βαρουφάκης, συμφωνώντας με σχετική πρόταση του Στέφανου Μάνου.
Ο κ. Βούτσης τόνισε ότι απαιτούνται περισσότερα κονδύλια για την Αυτοδιοίκηση που έχει υποστεί σοβαρή περικοπή πόρων της τάξης του 60%, αλλά για την εξεύρευσή τους παρέπεμψε στο μέλλον, όταν επιτευχθεί συμφωνία για το ύψος του πλεονάσματος με τους Ευρωπαίους εταίρους, οπότε αναμένεται «να υπάρξει ελάφρυνση του προϋπολογισμού». Πάντως θα γίνει προσπάθεια να ανατραπούν «οι τροπολογίες της τελευταίας στιγμής της προηγούμενης κυβέρνησης που οδηγούσαν σε επιπλέον περικοπές στους πόρους της Αυτοδιοίκησης (ΚΑΠ) κατά 10%».
Ο υπουργός Εσωτερικών αναφέρθηκε και στην κυβερνητική συνεργασία με τους Ανεξάρτητους Ελληνες. «Πάμε πολύ καλά, παρότι δεν υπάρχει κοινή προγραμματική δέσμευση ούτε καν εξαγγελία προγραμματικής δέσμευσης» τόνισε χαρακτηριστικά και προσέθεσε ότι «υπάρχει αλληλοσεβασμός στο μείζον. Είναι γνωστές οι διαφορές και τις σεβόμαστε». Αναφέρθηκε μάλιστα συγκεκριμένα στο θέμα περί διακριτών ρόλων Κράτους – Εκκλησίας διευκρινίζοντας: «Το προσεγγίζουμε αλλά δεν το θέτουμε γιατί γνωρίζουμε ότι βρισκόμαστε σε μία κυβέρνηση συνεργασίας».
Οι αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των ΟΤΑ θα αφορούν σε κάθε πτυχή του «Καλλικράτη» και θα δρομολογηθούν μέσα από τη συνεργασία με όλους τους φορείς της Αυτοδιοίκησης, ωστόσο με χρονικό ορίζοντα το 2019, δηλαδή την επόμενη αυτοδιοικητική θητεία. Οσον αφορά στο ευαίσθητο θέμα της χωροταξίας των δήμων, ο γενικός γραμματέας του υπουργείου (σ.σ. που επισήμως δεν έχει αναλάβει καθήκοντα, αφού δεν έχει ψηφιστεί ο αναγκαίος νόμος) Κώστας Πουλάκης διευκρίνισε ότι θα τεθούν κριτήρια παραγωγικότητας, ιστορικότητας και πολιτισμικότητας, ενώ προσέθεσε ότι οι αλλαγές περιλαμβάνουν τον εκλογικό νόμο και τον τρόπο με τον οποίο εκλέγονται τα όργανα της Αυτοδιοίκησης.
Οσον αφορά στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις –που τείνουν προς κατάργηση– ο υπουργός Εσωτερικών τόνισε ότι θα δημιουργηθούν νέες δομές για τον έλεγχο νομιμότητας των αποφάσεων των δήμων, οι αρμοδιότητες των οποίων ωστόσο «δεν θα επικαλύπτουν αυτές του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους». Ξεκαθάρισε ότι θα λειτουργήσουν με υπηρεσιακούς προϊσταμένους έως ότου οι αρμοδιότητές τους σε μεγάλο μέρος περάσουν στις αιρετές περιφέρειες. Ο κ. Βούτσης ανέφερε ότι το υπουργείο Εσωτερικών θα δώσει προτεραιότητα στα μέτρα που αφορούν στους ανθρώπους που έχουν πληγεί από την κρίση, ενώ ξεκαθάρισε ότι οι καθαρίστριες και οι σχολικοί φύλακες θα επαναπροσληφθούν οπωσδήποτε. «Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να μην ισχύσει ένα μέτρο που δεν ανατρέπει τα δημοσιονομικά δεδομένα της χώρας εφόσον έχουν προβλεφθεί 15.000 προσλήψεις» τόνισε. Συμπλήρωσε, ωστόσο, ότι υπάρχει ακόμα η δυνατότητα να περικοπούν σπατάλες του δημοσίου τομέα και να υπάρξουν οικονομίες κλίμακας, οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν αφορούν σε μισθούς.
Για τους δήμους που δεν μπορούν να ισοσκελίσουν τους προϋπολογισμούς τους, όπως ορίζει ο «Καλλικράτης» αλλά και η μετέπειτα νομοθεσία, ο κ. Βούτσης ανέφερε ότι «δεν είναι και τόσο πολλοί οι δήμοι που έχουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Για όσους τα προβλήματα είναι μεγάλα θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για να βοηθηθούν. Δεν είναι δυνατόν να κλείσει κανένας δήμος».
