«…Οι άνθρωποι εκείνοι που από τα μικρά μας χρόνια μάς τους παρουσίαζαν ως τρομακτικούς, παπάδες με τις μαύρες γενειάδες, στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου τέτοιοι. Αντιθέτως, όλοι τους μας συμπεριφέρθηκαν με οικειότητα. Αισθανθήκαμε, μάλιστα, ότι, ακριβώς επειδή είμαστε Τούρκοι, επιδεικνύουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον».
Ο δημοσιογράφος Ερτογρούλ Οζκιόκ περιγράφει τις εντυπώσεις του «από το μέρος όπου έζησε τρεις ημέρες και τρεις νύχτες, αποκομμένος απ’ τον κόσμο». Τούρκος στο Αγιον Ορος; Ναι, ολοένα και περισσότεροι Τούρκοι ανακαλύπτουν το «Περιβόλι της Παναγίας», όπου, με ελάχιστες εξαιρέσεις, είναι καλοδεχούμενοι. Από τον πρόεδρο της Coca-Cola, Μουχτάρ Κεντ, γνωστούς δημοσιογράφους, όπως ο ο Ερτογρούλ Οζκιόκ, που μαζί με τον συνάδελφό του Αλι Εσάτ Γκιοκτσάλ έγραψαν στη χώρα τους ύμνους για τον Αθω, απλούς ανθρώπους που θέλουν να ζήσουν μια μοναδική εμπειρία, σε έναν «απόκοσμο τόπο», αλλά και πολλούς κρυπτοχριστιανούς.
«Εμείς δεν εξετάζουμε το θρήσκευμα, δεν κάνουμε διακρίσεις. Καθένας είναι ευπρόσδεκτος εδώ, αρκεί να σεβαστεί τον χώρο», τόνισε στην «Κ» ο πρωτεπιστάτης Συμεών Διονυσιάτης. Τι είδαν λοιπόν δύο Τούρκοι στο «Περιβόλι της Παναγίας»; Ο Οζκιόκ έγραψε στη «Χουριέτ» ότι το Αγιον Ορος είναι γνωστό στην Τουρκία από το παλιό θεατρικό έργο του Μουσαχιπζαντέ Τζελάλ «Ο Καδής του Αγίου Ορους», που αναφέρεται στην περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και εξιστόρησε, όπως και ο Γκιοκτσάλ, λεπτομέρειες από το «ταξίδι της απομόνωσης», με ορμητήριο την Ιερά Μονή Διονυσίου και ξεναγό τον καταγόμενο από το Μεσοχώρι της Κωνσταντινούπολης μοναχό Γαβριήλ.
Θερμή φιλοξενία
«Στο μυαλό κάθε Τούρκου υπάρχει το στερεότυπο του “Ρωμιού παπά”. Ανθρωποι ντυμένοι στα κατάμαυρα, κουρασμένα βλέμματα, μακριές γενειάδες, οι ορθόδοξοι ιερείς και μοναχοί είναι πολύ διαφορετικοί από τους καθολικούς και προτεστάντες ιερείς που βλέπουμε στις ταινίες. Πρώτα αντιλήφθηκα ότι οι ορθόδοξοι ιερείς και μοναχοί, σε σύγκριση με τους άλλους, είναι περισσότερο εσωστρεφείς. Σε αυτό πρέπει να συμβάλλει το μοναστικό πνεύμα. Οταν όμως σε γνωρίσουν, όταν δουν την ειλικρίνεια και την προσήνειά σου, αποκαλύπτεται η πραγματική τους προσωπικότητα. Και τις τρεις ημέρες δεν υπήρξαμε μάρτυρες κανενός υπαινιγμού επειδή ήμασταν Τούρκοι και μουσουλμάνοι. Αντιθέτως, μπορώ να πω ότι μας συμπεριφέρθηκαν περισσότερο ζεστά σε σύγκριση με φιλοξενούμενους από άλλες χώρες. Δεν μας έκαναν ποτέ λόγο για την οθωμανική κυριαρχία ούτε για τα όσα υπέστησαν οι ιερείς. Μας φέρθηκαν ανοιχτά και μας βοήθησαν σε κάθε θέμα». Σε άλλο σημείο, ο Τούρκος δημοσιογράφος αναφέρεται στην προτροπή μοναχού να εξομολογηθούν.
«Αν και ο Αλί Εσάτ εκδήλωσε προθυμία, εγώ ήμουν λίγο διστακτικός. Ο μοναχός που ήρθε να μας εξομολογήσει μάς ρώτησε αν ήμασταν βαπτισμένοι και κατόπιν αν αποδεχόμαστε τον Ιησού. Στην ισλαμική θρησκεία ο Ιησούς θεωρείται προφήτης, οπότε η απάντηση ήταν καταφατική, όταν όμως μας ρώτησε αν τον δεχόμαστε ως υιό Θεού, εγώ ήμουν μεν πλήρως ενημερωμένος για την τριαδική υπόσταση του Θεού κατά την ορθόδοξη διδασκαλία, αλλά το όλο σκηνικό για εμάς ήταν μια μπερδεμένη κατάσταση. Για ένα μουσουλμάνο ο προφήτης είναι προφήτης και ο Θεός Θεός. Αποτέλεσμα: Δεν μπορέσαμε να εξομολογηθούμε… Με άλλα λόγια, μείναμε με τις αμαρτίες μας… Δεν έχω όμως παράπονο. Εν τέλει, οι πιο όμορφες αμαρτίες μου μένουν σε μένα…».
Ο Γκιοκτσάλ περιγράφει την ατμόσφαιρα της μεταμεσονύκτιας θείας λειτουργίας στη μονή. «Η ψαλμωδία ερχόταν μια από δεξιά, μια από αριστερά και μετατρεπόταν σε ενθουσιώδη χείμαρρο που κυλούσε στον διάδρομο. Ενα μαγευτικό φωνητικό τραμπάλισμα. Μπορεί η τέχνη να είναι μεταφυσική; Το βράδυ εκείνο πιστέψαμε ότι μπορεί. Παρακολουθούμε άφωνοι και μαγεμένοι… Το τρέμουλο των κεριών και το φως των καντηλιών, οι πολύχρωμοι κόσμοι των εικόνων και των αγιογραφιών, τα χρυσά, οι ίσκιοι… μοναδικός στις στιγμές του χρόνος για το κάθε τι…»
«Ολο και περισσότεροι Τούρκοι που επισκέπτονται τη Χαλκιδική και τη Θεσσαλονίκη, θέλουν να πάνε στο Αγιον Ορος. Το θαυμάζουν, το βλέπουν σαν μοναδικό μνημείο πολιτισμού», λέει στην «Κ» η πρόεδρος του Προαθωνικού Οργανισμού Τουρισμού, Μαρία Πάπα. «Οσοι πάλι δεν μπορούν να περάσουν στον Αθω, ζητούν να κάνουν τον περίπλου με τα καραβάκια και μένουν εκστασιασμένοι».
