ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ Η Ελλάδα δεν πλήρωσε, όπως αναμενόταν, τη δόση των 1,5 δισ. ευρώ χθες προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ωστόσο, ζήτησε την παράταση της πληρωμής της – κάτι που προτίθεται να εξετάσει το εκτελεστικό συμβούλιο του Ταμείου που αναμένεται να συνεδριάσει σήμερα για το θέμα της Ελλάδας. Η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ ενημέρωσε, όπως είχε «υποσχεθεί», αμέσως τα μέλη του συμβουλίου για τη μη πληρωμή των δόσεων του Ιουνίου, που αποτελΕΙ τη μεγαλύτερη αθέτηση πληρωμής ανεπτυγμένης χώρας, αλλά και στην ιστορία του Ταμείου.
Όπως ανακοίνωσε ο Διευθυντής επικοινωνίας του ΔΝΤ Τζέρι Ράις λίγο μετά τη μία τα ξημερώματα ώρα Ελλάδος, «ενημερώσαμε το εκτελεστικό συμβούλιο ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε καθυστέρηση πληρωμών και μπορεί να λάβει χρηματοδότηση από το ΔΝΤ μόνο εφόσον τις αποπληρώσει». Ο κ. Ράις επιβεβαίωσε επίσης τις πληροφορίες ότι το ΔΝΤ έλαβε, κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή χθες, αίτημα από τις ελληνικές αρχές για την παράταση πληρωμής της υποχρέωσης, το οποίο θα συζητηθεί στο εκτελεστικό συμβούλιο εν ευθέτω χρόνω».
Αναλυτές είχαν προδιαγράψει ωστόσο την αθέτηση της πληρωμής της Ελλάδας. Όπως εκτιμούσαν, η πραγματική αναστάτωση στις αγορές θα προκληθεί από το δημοψήφισμα της Κυριακής στην Ελλάδα. Άλλοι, όπως ο Τζέικομπ Κίρκγκααρντ του ινστιτούτου Peterson, έλπιζαν μέχρι και την τελευταία στιγμή ότι οι Ευρωπαίοι θα καλύψουν την υποχρέωση της Ελλάδας μέσω των κερδών του προγράμματος SNP, ώστε να αποτραπεί αυτή η πρωτοφανής εξέλιξη για χώρα της Ευρωζώνης.
Κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, τα ξημερώματα της 30ης Ιουνίου, έγινε γνωστό ότι η Ελλάδα είχε τη δυνατότητα, εφόσον το ζητήσει εγκαίρως και το εγκρίνει το 70% του εκτελεστικού συμβουλίου, να καθυστερήσει την αποπληρωμή της δόσης, αν αυτή προκαλεί εξαιρετική δυσχέρεια στην χώρα. Αν και προβλέπεται από το καταστατικό του Ταμείου, τα τελευταία χρόνια κάτι τέτοιο δεν ενθαρρύνεται. Επιπλέον, θα πρέπει να υπάρχουν επαρκείς διασφαλίσεις για τους πόρους του ταμείου. Η κυρία Λαγκάρντ δεν ήταν διατεθειμένη, σύμφωνα με πληροφορίες της Κ, να το ζητήσει. Αυτή είναι πάντως μία δυνατότητα που έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν: η τελευταία φορά ήταν το 1982 σε δύο αναπτυσσόμενες χώρες: τη Νικαράγουα και τη Γουιάνα.
Κατόπιν επιβεβαίωσης της Τράπεζας της Ελλάδος ότι η μη πληρωμή της χώρας δεν οφείλεται σε κάποιο λάθος, ενημερώθηκε το συμβούλιο ότι η χώρα βρίσκεται σε καθυστέρηση πληρωμών των υποχρεώσεών της έναντι του Ταμείου, με αποτέλεσμα αυτομάτως να μην μπορεί να αντλήσει κεφάλαια από το πρόγραμμα μέχρι να εξοφλήσει τις υποχρεώσεις της. Το χρονοδιάγραμμα του Ταμείου προβλέπει μία σταδιακή διαδικασία κορύφωσης των προειδοποιήσεων και κυρώσεων εναντίον της χώρας. Ωστόσο, αυτό το χρονοδιάγραμμα αναμένεται να επιταχυνθεί, λόγω του υψηλού προφίλ του προγράμματος και της σοβαρότητας της μη αποπληρωμής του. Η άμεση ενημέρωση του συμβουλίου έχει σημασία κυρίως για το πότε θα πυροδοτηθούν οι προβλέψεις παράλληλης χρεοκοπίας (cross-default clauses) που περιλαμβάνονται στα διμερή δάνεια του 2010 με τις χώρες της Ευρωζώνης και το EFSF. Και στις δύο περιπτώσεις, πάντως, η ερμηνεία των σχετικών προβλέψεων κάνει λόγο για «δικαίωμα αλλά όχι και υποχρέωση» των Ευρωπαίων πιστωτών και θεσμών να καταστήσουν άμεσα απαιτητά τα δάνεια.
Τι είχε προηγηθεί
Μετά την λήξη της τηλεδιάσκεψης του Eurogroup, κατά τη διάρκεια της οποίας ο υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης ζήτησε διετές πρόγραμμα με 30 δισ. ευρώ χρηματοδότηση και σκληρούς όρους, αισθητές είναι οι παρεμβάσεις από τις ΗΠΑ. Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζακ Λιου συνομίλησε το βράδυ της Τρίτης με τον πρόεδρο του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, τον Ιταλό υπουργό Οικονομικών Πιέρ Πάολο Παντόαν και τον γάλλο ομόλογό του Μισέλ Σαπέν για την εξελισσόμενη κατάσταση στην Ελλάδα.
Νωρίτερα, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (EFSF) εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία ανακοινώνει ότι τελειώνει το πρόγραμμα τα μεσάνυχτα της Τρίτης, τονίζοντας ότι η τελευταία δόση του δανείου του EFSF ύψους 1,8 δισ. ευρώ δεν θα είναι πλέον διαθέσιμη για την Ελλάδα.
Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκεται από το απόγευμα της Τρίτης η συγκέντρωση υπέρ του «ναι» στο Σύνταγμα, όπου παρά τη βροχή συγκεντρώθηκαν τουλάχιστον 20.000 άτομα σύμφωνα με ενημέρωση της ΓΑΔΑ, φωνάζοντας συνθήματα υπέρ του «ναι» και της παραμονής της χώρας στην Ευρωζώνη.
Νωρίτερα ο πρωθυπουργός είχε συνομιλήσει με τον Πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, τον επικεφαλής του Eurogroup Γέρουν Ντάισελμπλουμ και τον Γ.Δ. του ESM Κλάους Ρέγκλινκ, προκειμένου να επανεκκινήσει η διαπραγμάτευση και να αποφευχθεί, έστω και τη δωδεκάτη ώρα, το δυστύχημα.
Οι συντάκτες της «Κ» σε Αθήνα και Βρυξέλλες, μεταδίδουν λεπτό προς λεπτό την κρισιμότερη μέρα της πεντάμηνης διαπραγμάτευσης:
