Οι Αμερικανοί απεύχονταν βέβαια τις δραματικές εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων, αλλά πρέπει να αισθάνονται και λίγο δικαιωμένοι: Το βασικό τους επιχείρημα για τη διατήρηση της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, το περασμένο καλοκαίρι, εστίαζε στους γεωστρατηγικούς κινδύνους μιας εξόδου της χώρας από το ευρώ. Οταν ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζακ Λιου δεν μπορούσε πλέον να τεκμηριώσει τα επιχειρήματα της μετάδοσης της οικονομικής αστάθειας, εστίαζε στη γεωπολιτική αστάθεια. Συγκεκριμένα, την αστάθεια που θα προκαλούσε ένα Grexit στην ίδια τη χώρα, η οποία αποτελεί πύλη εισόδου στην Ευρώπη για πρόσφυγες, μετανάστες, πιθανώς και επίδοξους τρομοκράτες.
Ηδη από το καλοκαίρι, παράλληλα με την ελληνική κρίση, το προσφυγικό ζήτημα είχε αρχίσει να διεκδικεί την προσοχή της διεθνούς κοινότητας. Σήμερα, οι τρομοκρατικές επιθέσεις σε μία πόλη-ορόσημο για την ευρωπαϊκή ταυτότητα, το Παρίσι, και η συνεχιζόμενη απειλή στις Βρυξέλλες αλλάζουν τις προτεραιότητες των Ευρωπαίων, που εστιάζουν στη δημόσια ασφάλεια. Εκτός από πρωτεύουσα του Βελγίου, άλλωστε, οι Βρυξέλλες είναι και η έδρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο κίνδυνος της τρομοκρατίας και η πολιτική διαχείριση του προσφυγικού αναμένεται να δοκιμάσουν περαιτέρω τη συνοχή της Ε.Ε.
Εδώ και καιρό, οι ΗΠΑ προειδοποιούσαν για τον κίνδυνο των ξένων μαχητών που εισέρχονταν στην Ευρώπη μεταξύ των προσφύγων. Επιπλέον, σε μία εσωτερική έκθεση του υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας τον Μάιο εκτιμούσαν ότι το «Ισλαμικό Κράτος» έχει πλέον την ικανότητα να διεξάγει πιο πολύπλοκες επιθέσεις, παρόμοιες με εκείνη του Παρισιού. Αντανακλώντας τον παγκόσμιο χαρακτήρα της απειλής, μάλιστα, τη Δευτέρα το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ εξέδωσε μία παγκόσμια ταξιδιωτική οδηγία, με την οποία κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για νέες τρομοκρατικές επιθέσεις και καλεί τους Αμερικανούς να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν βρίσκονται στα μέσα μεταφοράς και σε άλλους δημόσιους χώρους.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα απασχολεί πλέον τη διεθνή κοινότητα ως πύλη εισόδου των προσφύγων και μεταξύ αυτών πιθανών τρομοκρατών. Στην έκθεση του Μαΐου υπήρχε ιδιαίτερη αναφορά στις πληροφορίες ότι ο εγκέφαλος των επιθέσεων του Παρισιού συντόνιζε μία τρομοκρατική επίθεση που απέτρεψαν οι βελγικές αρχές στις αρχές του έτους από την Αθήνα. Ο έλεγχος των συνόρων, η αποτελεσματικότητα των ελληνικών αρχών και η ανταλλαγή πληροφοριών έχουν κρίσιμη σημασία για την αποτροπή νέων τρομοκρατικών επιθέσεων στην Ευρώπη. Είναι χαρακτηριστική η χθεσινή αναφορά του προέδρου Ομπάμα στην ανάγκη άμεσης ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των ευρωπαϊκών και αμερικανικών αρχών για όσους εισέρχονται στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων βιομετρικών στοιχείων. Μπορεί στο εσωτερικό να βράζουμε στα οικονομικά προβλήματα και τις πολιτικές αναταράξεις που προκαλεί η υιοθέτηση των μέτρων του τρίτου μνημονίου, όμως στο ραντάρ των εταίρων μας υπερισχύει πλέον το ζήτημα της τρομοκρατίας. Το γεγονός ότι ολοκληρώθηκε επιτυχώς η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών είναι θετικό, καθώς σταθεροποιεί τις βάσεις της ελληνικής οικονομίας και καθυστερεί τις δύσκολες αποφάσεις. Σε αυτές τις επικίνδυνες εποχές, μία κατάρρευση των διαπραγματεύσεων και η επιστροφή του κινδύνου του Grexit στην Ελλάδα θα ενίσχυε την πολιτική αστάθεια στη χώρα με απρόβλεπτες συνέπειες για τη διεθνή ασφάλεια. Ετσι, το θεωρητικό επιχείρημα των Αμερικανών το περασμένο καλοκαίρι είναι πλέον κατανοητό στην πράξη από τους Ευρωπαίους. Για τον λόγο αυτό και μόνο, οι Ευρωπαίοι ενδέχεται να χαλαρώσουν τις απαιτήσεις τους. Και αν φανεί ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να αντεπεξέλθει, είναι πιθανό να επιστρέψουν οι διεθνείς πιέσεις για ευρύτερη συναίνεση στην εφαρμογή του μνημονίου, και ίσως ευρύτερα, στο πλαίσιο μιας οικουμενικής κυβέρνησης.
Σε αντίθεση λοιπόν με τις πρόσφατες ανησυχίες της εταιρείας αναλύσεων Stratfor, που εκτιμά ότι η ενίσχυση του αντι-μεταναστευτικού αισθήματος θα οδηγήσει σε άνοδο της Χρυσής Αυγής και αυτό θα φέρει την Ελλάδα πολύ πιο κοντά στο Grexit, το προσφυγικό είναι μία ευκαιρία για τη χώρα να απομακρύνει αυτό τον κίνδυνο. Αυτό, βέβαια, θα γίνει υπό προϋποθέσεις: την ομαλή συνέχιση του ελληνικού προγράμματος, αλλά και τη συνεργασία εντός του ευρωπαϊκού και διεθνούς πλαισίου για την καταπολέμηση των απειλών ασφαλείας.
