Σημαντικές μειώσεις συντάξεων αλλά… γενναίες εκπτώσεις σε βασικές επιλογές του ασφαλιστικού σχεδίου περιλαμβάνει το σχέδιο Β΄ της κυβέρνησης. Με στόχο να ολοκληρωθεί με επιτυχία η πρώτη αξιολόγηση εντός των ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων που η ίδια η κυβέρνηση έχει θέσει, χωρίς παράλληλα να προκαλέσει περαιτέρω το συνεχώς εντεινόμενο κοινωνικό μέτωπο, Μαξίμου και υπουργείο Εργασίας επεξεργάζονται «διορθώσεις» που αναμένεται να επιφέρουν μειώσεις ακόμη και στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις με την αρχή να γίνεται από τις επικουρικές.
Παράλληλα, το ανώτατο πλαφόν στις υψηλές κύριες συντάξεις και το αντίστοιχο πλαφόν για τις πολλαπλές συντάξεις θα εφαρμοστεί για όλους, παλαιούς και νέους, ενώ «εκπτώσεις» αναμένονται και στην εθνική σύνταξη, κυρίως για όσους δεν συμπληρώνουν 20 έτη ασφάλισης. Δεν αποκλείεται για κάποιες επαγγελματικές ομάδες, κυρίως αυτές που βρίσκονται σε κινητοποιήσεις θεωρώντας ότι το σχέδιο Κατρούγκαλου οδηγεί σε εξοντωτικές αυξήσεις εισφορών, να προβλεφθεί κατάργηση της εισφοράς για επικούρηση ή εφάπαξ.
Η αντίδραση
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ» η κυβέρνηση έχει ήδη καταθέσει τις αντιπροτάσεις της στους δανειστές, μετά και τις δικές τους ενστάσεις που κατατέθηκαν εγγράφως. Η νέα διαπραγματευτική γραμμή καθορίστηκε καθώς, όπως επιβεβαιώνεται και από κυβερνητικούς κύκλους, οι δανειστές αμφισβήτησαν με το «καλημέρα» την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1,5 μονάδα, θεωρώντας ότι θίγουν την ανταγωνιστικότητα, την ανάπτυξη και εκ του αποτελέσματος την απασχόληση. Οι δανειστές αμφισβήτησαν και το δημοσιονομικό αποτέλεσμα που η ελληνική πλευρά εκτιμά πως θα έχει μια τέτοια επιλογή, ενώ ζητούμενο παραμένει πως θα καλυφθεί το κενό που θα δημιουργηθεί μετά την τριετία, όταν δηλαδή το ύψος των εισφορών επανέλθει στα σημερινά του επίπεδα. Εντός της εβδομάδας αναμένεται σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων να κατατεθούν μετρημένα αποτελέσματα για τις συνέπειες στο έσοδα του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ). Να σημειωθεί ότι η αύξηση των εισφορών που καταβάλλονται για επικουρικές συντάξεις κατά 1 μονάδα στους εργοδότες και 0,5 στους εργαζομένους είναι το βασικό δημοσιονομικό ισοδύναμο που προωθεί η κυβέρνηση προκειμένου να αποτρέψει την περικοπή των κύριων συντάξεων. Οποιαδήποτε συζήτηση ανατροπής αυτού του σεναρίου εγείρει εκ των πραγμάτων θέμα μείωσης συντάξεων. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το υπουργείο Εργασίας θα επιδιώξει αφενός στο τελικό σχέδιο να υπάρχει μία έστω μικρότερη αύξηση των εισφορών της τάξης της 1 μονάδας, αφετέρου να καλύψει την «τρύπα» των περίπου 150-300 εκατ. ευρώ που δημιουργείται μέσα από κλιμακωτές μειώσεις στις επικουρικές.
Οι επικουρικές
Το κεντρικό σενάριο προβλέπει μειώσεις από 2% έως 30% σε περισσότερες από 800.000 επικουρικές συντάξεις άνω των 150 ευρώ. Πρόκειται για έσοδα της τάξης των 243 εκατ. ευρώ, που θα έρθουν να προστεθούν στον σχεδιασμό του υπουργείου Εργασίας για εξοικονόμηση επιπλέον 500 εκατ. ευρώ, από την αύξηση των εισφορών κατά 1 μονάδα (περίπου 300 εκατ. ευρώ) αλλά και την αξιοποίηση (και ρευστοποίηση) μέρους της περιουσίας του ΕΤΕΑ. Βάσει του σχεδιασμού, η πλειονότητα των συνταξιούχων που θα θιγούν, περίπου 692.000, λαμβάνει επικουρική σύνταξη από 150 έως 270 ευρώ. Μετά τις μειώσεις, το ποσό της σύνταξης δεν θα υπερβαίνει τα 195 ευρώ.
Για την ώρα, το υπουργείο Εργασίας απορρίπτει εισηγήσεις και σενάρια για περικοπές στις κύριες συντάξεις, ακόμη και σε αυτές που τα ποσοστά αναπλήρωσης ήταν υψηλά και οι εισφορές δεν αντιστοιχούν στις παροχές.
Τα «ρετιρέ»
Παράλληλα, ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, αναμένεται να ρίξει στη διαπραγμάτευση, προκειμένου να κατευνάσει τις διαθέσεις των δανειστών για περικοπές στα λεγόμενα «ρετιρέ», πρόταση για σημαντικά αυστηρότερο πλαφόν για τους δικαιούχους πολλών συντάξεων, καθώς αναμένεται να πέσει στις 2.500 ευρώ για το συνολικό εισόδημα του συνταξιούχου (κύριες, επικουρικές, μερίσματα κ.λπ.).
Σήμερα το πλαφόν για όσους παίρνουν πάνω από μία σύνταξη διαμορφώνεται κοντά στις 3.600 ευρώ, ποσό που ωστόσο μειώνεται από μια σειρά διατάξεων που έχουν περάσει τα τελευταία χρόνια. Στο σχέδιο που ήδη παρουσίασε η κυβέρνηση, προβλέπεται η επιβολή ενός αυστηρότερου πλαφόν, ώστε κυρίως να πιάσει όσους παίρνουν πάνω από τρεις συντάξεις (κύριες, επικουρικές, μερίσματα). Στόχος είναι το άθροισμα των συντάξεων που εισπράττει ο συνταξιούχος να μην ξεπερνά τις 2.500 ευρώ (ενώ ειδικοί εκτιμούν πως δεν αποκλείεται ο πήχυς να τεθεί τελικά στις 2.000 ευρώ). Συνολικά 417.000 συνταξιούχοι παίρνουν πάνω από τρεις συντάξεις. Μάλιστα υπάρχουν 19.650 άτομα που παίρνουν από πέντε συντάξεις και πάνω.
Η εθνική σύνταξη
Υπαναχωρήσεις στο πλαίσιο της διαπραγματευτικής διαδικασίας αναμένονται και για το ύψος της εθνικής σύνταξης, για όσους συνταξιοδοτούνται με λιγότερα έτη ασφάλισης από τα 20. Αν και ο αρχικός σχεδιασμός προβλέπει την καταβολή της εθνικής σύνταξης στο ύψος των 384 ευρώ σε όλους όσοι έχουν 15 χρόνια ασφάλισης, προκειμένου να καμφθούν οι αντιδράσεις των θεσμών το υπουργείο Εργασίας επεξεργάζεται πρόταση σύμφωνα με την οποία το ποσό αυτό μπορεί να πέσει πέριξ των 350 ευρώ, για όσους έχουν μεταξύ 15 και 20 χρόνια ασφάλισης.
Αυτό που δεν συζητεί, για την ώρα, είναι η επιβολή εισοδηματικών κριτηρίων, καθώς η ελληνική κυβέρνηση επιμένει ότι δεν πρόκειται για προνοιακή αλλά ασφαλιστική παροχή. Προκειμένου δε να μην περάσει και αυτή την «κόκκινη γραμμή», δεν αποκλείεται υπαναχώρηση στα προβλεπόμενα ποσοστά αναπλήρωσης. Σύσσωμη άλλωστε η εσωτερική και η εξωτερική κριτική επικεντρώνεται στη μη ανταποδοτική σχέση εισφορών – παροχών, καθώς το αρχικό σχέδιο του υπουργού Εργασίας προβλέπει υψηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης (μαζί με την εθνική σύνταξη) για όσους έχουν λιγότερα (έως 25 έτη) ασφάλισης. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα νέα ποσοστά θα ξεκινούν από το 0,7% για τα πρώτα 15 έτη ασφάλισης και θα καταλήγουν το πολύ στο 1,8% στα έτη ασφάλισης πάνω από 40.
Με αφορμή τις απαιτήσεις των δανειστών για κατάργηση του εφάπαξ βοηθήματος, αλλά και τις έντονες αντιδράσεις των επιστημονικών φορέων για την υπέρογκη αύξηση των εισφορών που επιφέρει ο νέος τρόπος υπολογισμού τους (επί του φορολογητέου εισοδήματος), ήδη το υπουργείο Εργασίας επεξεργάζεται μελέτη για την κατάργηση του εφάπαξ ή ακόμη και των επικουρικών τους ταμείων και την αντικατάστασή τους από ένα Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης.
Πληροφορίες αναφέρουν πως η πρόταση έχει συζητηθεί με τους δανειστές και αναμένεται αναλογιστική μελέτη για να διαπιστωθεί πώς μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο. Οσο για τα υπόλοιπα εφάπαξ (κυρίως του Δημοσίου), ήδη το σχέδιο προβλέπει περικοπές της τάξης του 8% με 10%.