Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδοξίας άρχισε τις εργασίες της στην Κρήτη με τραυματισμένη την ενότητά της. Eκκλησίες των Σλάβων Ορθοδόξων, με κορυφαία αυτήν της Ρωσίας, και μαζί το Πατριαρχείο Αντιοχείας αποφάσισαν την ύστατη ώρα να μην πάρουν μέρος, μολονότι είχαν συμφωνήσει στη Γενεύη, πριν από τέσσερις μήνες, στα προπαρασκευαστικά κείμενα και είχαν δηλώσει συμμετοχή.
Προβλήθηκαν δικαιολογίες που φαντάζουν ακατανόητες, αν όχι αστείες, στα «μάτια» και στη συνείδηση των απλών Ορθοδόξων πιστών, που προσδοκούσαν ένα πανορθόδοξο φόρουμ, στο οποίο οι ηγέτες τους σε πνεύμα ενότητας και αδελφοσύνης θα συζητούσαν τα προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου και τη συμβολή της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας στην επίλυσή τους. Οι Ρώσοι διαμήνυσαν ότι δεν θα πάνε, γιατί δεν συμφωνούν, λένε, να καθίσει ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος στην κορυφή του τραπεζιού, θέση την οποία διεκδικούν «γι’ αυτούς».
Οι υπό ρωσική επιρροή Εκκλησίες της Βουλγαρίας και της Γεωργίας προφασίστηκαν κάποια ακατάληπτα για τους μη μυημένους στα εκκλησιαστικά, διαδικαστικού χαρακτήρα, ζητήματα, ενώ την τελευταία στιγμή αναθεώρησε τη στάση της η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία, που δεχόταν αφόρητες πιέσεις από τη Μόσχα να μην πάει ο πατριάρχης της στην Κρήτη.
Ρεπορτάζ της εφημερίδας Blic του Βελιγραδίου, μάλιστα, ανέφερε ότι ο Πατριάρχης Ειρηναίος «απέτρεψε πραξικόπημα» στη Σερβική Εκκλησία, υποκινούμενο από τη Μόσχα.
Oσο για το Πατριαρχείο Αντιοχείας, επίσης στενά συνδεδεμένο με τη Ρωσική Εκκλησία, φαίνεται ότι καίγεται περισσότερο για το αν θα έχει τη δικαιοδοσία της μικρής χριστιανικής κοινότητας στο Κατάρ, που αποτελείται από 2.000 Ευρωπαίους Ορθόδοξους, οι οποίοι εργάζονται προσωρινά στο πάμπλουτο κρατίδιο του Κόλπου.
Ολα αυτά δεν είναι παρά προσχήματα για να καλύψουν τη μεγάλη αλήθεια, η οποία συνίσταται σε μεθόδευση της Ρωσικής Εκκλησίας να αποσταθεροποιήσει τον Οικουμενικό χαρακτήρα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως και να γίνει η Μόσχα το κέντρο της παγκόσμιας Ορθοδοξίας, να αυτοανακηρυχθεί, δηλαδή, σε «Τρίτη Ρώμη».
Μια πανορθόδοξη σύνοδος με όλους τους προκαθημένους των Εκκλησιών στο ίδιο τραπέζι θα πιστωνόταν, δίχως αμφιβολία, στον πρωτεργάτη της κ.κ. Βαρθολομαίο και θα ενίσχυε τα μέγιστα το προφίλ του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, ως παράγοντα ενότητας των απανταχού Ορθοδόξων. Αυτό όμως είναι που δεν επιθυμεί η ρωσική πλευρά και, όπως υποστηρίζουν γνώστες του παρασκηνίου, στην προσπάθειά της να εξυπηρετήσει τις «τριτορωμαϊκές της ιδεοληψίες», δεν διστάζει να τορπιλίσει ένα κορυφαίο εγχείρημα για την ενίσχυση της ενότητας της Ορθόδοξης Εκκλησίας.