Ετος δοκιμασίας θα είναι το 2017 για τη ΔΕΗ που στενάζει υπό το βάρος των ανεξόφλητων οφειλών και του οξύτατου προβλήματος ρευστότητας. Ενδεικτική της ασφυκτικής οικονομικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται η επιχείρηση είναι η απόφαση της διοίκησης να εισηγηθεί στο επόμενο διοικητικό συμβούλιο (9 Ιανουαρίου 2017) πρόταση για έκπτωση 6% σε πελάτες της έναντι προπληρωμής της ετήσιας κατανάλωσής τους. Με τον τρόπο αυτό επιχειρεί να ζεστάνει τα ταμεία της που έχουν ξεμείνει από ρευστό και να αποφύγει τον υπαρκτό κίνδυνο της στάσης πληρωμών και της χρεοκοπίας. Πρόκειται για μοντέλο που εφάρμοσε πρώτη φορά με την «Αλουμίνιον της Ελλάδος», η οποία προπλήρωσε καταναλώσεις ύψους 1 εκατ. ευρώ έναντι έκπτωσης 15%.
Σε μια προσπάθεια να κρατήσει το πελατολόγιό της η ΔΕΗ αναμένεται επίσης στο ίδιο Δ.Σ. να προτείνει εκπτώσεις σε ποσοστό 8%-10% για καταναλωτές που θα παγώσουν τις οφειλές τους μέχρι του ποσού των 1.000 ευρώ και θα αποπληρώνουν κανονικά τους τρέχοντες λογαριασμούς της. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι καταναλωτές με οφειλές έως 1.000 ευρώ φθάνουν το 1.100.000 και θεωρούνται η πλέον προβληματική κατηγορία για τη ΔΕΗ δεδομένου ότι η επιχείρηση δεν μπορεί να προχωρήσει σε κινήσεις άσκησης πίεσης όπως για παράδειγμα η διακοπή της ηλεκτροδότησης. Πρόκειται για μέτρα αμφίβολης αποτελεσματικότητας αν αξιολογήσει κανείς και την επίπτωση του μέτρου της έκπτωσης 15% στους συνεπείς πελάτες που συνέβαλε καταλυτικά στη μείωση του κύκλου εργασιών της ΔΕΗ στο εννεάμηνο του 2016 κατά 9,2%. Το συνολικό κόστος για τη ΔΕΗ από την έκπτωση του 15% στους συνεπείς πελάτες υπολογίζεται ότι στέρησε από τα ταμεία της περί τα 500 εκατ. ευρώ, ποσό ιδιαίτερα μεγάλο για τα δεδομένα της οικονομικής της κατάστασης.
Οι συνολικές ανεξόφλητες οφειλές από λογαριασμούς ρεύματος ξεπερνούν τα 2,5 δισ. ευρώ, ποσό που προσεγγίζει σχεδόν το 50% του τζίρου της. Από αυτά το 1,2 δισ. ευρώ έχει ρυθμιστεί βάσει του προγράμματος αποπληρωμής σε 36 δόσεις. Αν και ο επικεφαλής της ΔΕΗ Μανώλης Παναγιωτάκης έχει χαρακτηρίσει το πρόβλημα των ανεξόφλητων οφειλών ελεγχόμενο, τα στοιχεία δείχνουν ότι ένας μεγάλος αριθμός καταναλωτών που έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα δεν τηρεί τον διακανονισμό, ενώ βαίνει αυξανόμενος και ο αριθμός καταναλωτών που δημιουργούν νέα ανεξόφλητα.
Ελλείψει ρευστότητας η ΔΕΗ έχει κηρύξει στάση πληρωμών προς προμηθευτές, με συνολικές οφειλές περί τα 900 εκατ. ευρώ. Στα 600 εκατ. ευρώ ανέρχονται οι ανεξόφλητες οφειλές προς τον ΑΔΜΗΕ, για την είσπραξη των οποίων η θυγατρική της έχει προσφύγει στη Δικαιοσύνη, καταθέτοντας τρεις συνολικά αγωγές, ενώ στα 400 εκατ. ευρώ ανέρχονται οι οφειλές της προς τον ΔΕΔΔΗΕ, ο οποίος αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα λειτουργίας και έχει ζητήσει παρέμβαση της ΡΑΕ για τη διευθέτηση του θέματος. Μέσα στο 2017 η ΔΕΗ θα πρέπει να αναχρηματοδοτήσει δάνεια ύψους 787 εκατ. ευρώ.
Η οικονομική της κατάσταση το 2017 αναμένεται να επιδεινωθεί τόσο λόγω της εφαρμογής των μέτρων που έχουν συμφωνηθεί με τους πιστωτές για το άνοιγμα της αγοράς όσο και εξαιτίας της επίπτωσης στο λειτουργικό κόστος της αύξησης των τιμών των καυσίμων. Μόνο το κόστος από τις δημοπρασίες ισχύος (ΝΟΜΕ), τη διάθεση δηλαδή λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ισχύος σε τρίτους, υπολογίζεται για το 2017 στα 300 εκατ. ευρώ, ποσό που αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά εάν οι πιστωτές στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις επιμείνουν για αύξηση των δημοπρατούμενων ποσοτήτων. Πρόσθετη επιβάρυνση ύψους 300 εκατ. ευρώ θα έχει το 2017 από το τέλος προμηθευτή που έχει επιβληθεί με νόμο για την κάλυψη του ελλείμματος των ΑΠΕ έναντι της επιλογής αύξησης του τέλους ΑΠΕ.
Ποσό 90 εκατ. ευρώ θα πρέπει να καταβάλει ως προμηθευτής για την αγορά ΑΔΙ (Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος), επιβάρυνση που δεν υπήρχε το 2016 γιατί δεν είχε εγκριθεί από την Ε.Ε. ο σχετικός μηχανισμός. Απώλειες εσόδων περί τα 180 εκατ. ευρώ ετησίως θα έχει και από την απόσχιση του ΑΔΜΗΕ, από την οποία τελικά φαίνεται ότι τα μόνα έσοδα που θα εισπράξει θα είναι τα 320 εκατ. ευρώ που θα πληρώσει η κινεζική State Grid για την εξαγορά του 24%. Μόλις την περασμένη Τετάρτη δρομολογήθηκε με τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή η μείωση του τιμήματος που θα χρειαστεί να πληρώσει το Δημόσιο για την εξαγορά του 25% του ΑΔΜΗΕ που προβλέπει το σχέδιο απόσχισης από τη ΔΕΗ. Ενώ ο σχετικός νόμος προέβλεπε ότι η αξία της μετοχής του 25% θα καθορισθεί βάσει της τιμής που θα καταβάλει ο επενδυτής για το 24%, η τροπολογία προβλέπει νέα αποτίμηση από ανεξάρτητο εκτιμητή, η οποία δεν θα περιλαμβάνει τις υπεραξίες του μάνατζμεντ που πλήρωσε ο επενδυτής.
Το κόστος του λιγότερου λιγνίτη
Η μείωση της συμμετοχής του λιγνίτη στο ισοζύγιο καυσίμων της ΔΕΗ αποτελεί ένα πρόσθετο παράγοντα αποδυνάμωσης της Επιχείρησης αλλά και του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας, όπως έδειξε και η εν εξελίξει κρίση εφοδιασμού της αγοράς με φυσικό αέριο. Η συμμετοχή του λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή από 43% τον Ιανουάριο του 2016 άγγιξε το χαμηλότερο ιστορικά ποσοστό 27% τον Απρίλιο και έφτασε στο 38% τον Νοέμβριο.
Σε σχέση με το 2015, η παραγωγή από λιγνίτη υποχώρησε κατά 11% τον Ιανουάριο και κατά 25% τον Νοέμβριο του 2016. Μέχρι το 2025 η ΔΕΗ σχεδιάζει να αποσύρει επτά λιγνιτικές μονάδες συνολικής ισχύος 2.112 MW, ενώ υπό κατασκευή βρίσκεται η λιγνιτική μονάδα Πτολεμαΐδα 5 συνολικής ισχύος 660 MW.
Στα επενδυτικά πλάνα της ΔΕΗ είναι και η δεύτερη μονάδα της Μελίτης στη Φλώρινα από κοινού με την κινεζική CMEC. Στο μεταξύ, σε διαγωνισμούς για την παραχώρηση εκμετάλλευσης νέων λιγνιτικών κοιτασμάτων σε Δράμα, Ελασσόνα και Βεγόρα προσανατολίζεται το υπουργείο Ενέργειας στο πλαίσιο της εφαρμογής της απόφασης της Ε.Ε. που επικυρώθηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για σπάσιμο του μονοπωλίου της ΔΕΗ στους λιγνίτες και προκειμένου να αποφύγει την πώληση μονάδων.
