Δώσαμε ραντεβού με την Ελα Αϊντογάν και τον Τζουνέιτ Γιουζάκ στην πλατεία Κολωνακίου. Ενα ζευγάρι Τούρκων είχε μόλις αγοράσει ένα διαμέρισμα στην Καρνεάδου και εκείνοι θα βρίσκονταν στην τράπεζα για να το βοηθήσουν με το άνοιγμα των λογαριασμών. «Είναι το πιο χρονοβόρο κομμάτι της δουλειάς», μου είπε ο Τζουνέιτ όταν συναντηθήκαμε. Μόνιμοι κάτοικοι Αθηνών και οι δύο, έχουν τους τελευταίους μήνες μεσολαβήσει, μέσω της επιχείρησής τους, στην πώληση 49 ακινήτων σε Τούρκους υπηκόους.
Την προηγούμενη ημέρα είχα συναντηθεί με ακόμη μία γυναίκα από την Τουρκία. Εκείνη, το τελευταίο εξάμηνο, έχει πουλήσει 8 ακίνητα σε γνωστούς και φίλους της. Δεν θέλησε να μιλήσει επώνυμα, γιατί, όπως λέει, έχει συγγενείς στην Κωνσταντινούπολη. «Προφανώς δεν κάνω κάτι παράνομο, αλλά υπάρχει πλέον η αίσθηση του “ποτέ δεν ξέρεις”. Κάποιοι διώκονται ακόμα και για ένα σχόλιο στο Facebook». Την ιδέα τής την έδωσε το 2015 μια φίλη της μεσίτρια που ειδικεύεται σε αγοραπωλησίες ακινήτων σε Αραβες. «Γιατί δεν κάνεις και εσύ το ίδιο με τους δικούς σου;» της είχε πει, αλλά εκείνη αρχικά το είχε απορρίψει. «Δεν θεωρούσα πως ήταν σωστό. Εάν τους έλεγα πως είναι καλή ιδέα, που τότε δεν ήταν, θα με εμπιστεύονταν. Για κάποιο περίεργο λόγο, πολλοί Τούρκοι δεν είχαν ιδέα πως η χώρα είχε κινδυνεύσει να βγει από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ενα χρόνο μετά βέβαια όλα άλλαξαν».
«Ολοι ήθελαν να φύγουν…»
Είναι περίπου 50 ετών και εδώ και πολλά χρόνια ζει με την οικογένειά της στην Αθήνα. Το βράδυ του πραξικοπήματος, τον περασμένο Ιούλιο, ξενύχτησε αγωνιώντας για τους δικούς της. «Ηθελα να έρθουν όλοι στην Ελλάδα. Φοβόμουν για την ασφάλειά τους. Για το τι θα ακολουθούσε». Λίγες εβδομάδες αργότερα δέχτηκε ένα τηλεφώνημα από έναν καλό της φίλο. «Ανησυχώ για την κατάσταση, θέλω να με βοηθήσεις να βρω ένα σπίτι», της είπε και έκλεισαν ραντεβού στην Αθήνα. Οταν ήρθε, της εξήγησε πως δεν σκοπεύει να μείνει εδώ, τουλάχιστον όχι άμεσα, αλλά πως θέλει να έχει την επιλογή σε περίπτωση που τα πράγματα χειροτέρευαν. Οι δυο τους πέρασαν ώρα να συζητούν για «την Τουρκία τους που πεθαίνει», για τις μαζικές διώξεις, την ισλαμοποίηση της παιδείας, την κατάσταση φόβου που επικρατεί στη γειτονική χώρα.
Εκείνο το Σαββατοκύριακο είδαν μαζί κάποια σπίτια στα βόρεια προάστια και τελικά εκείνος αγόρασε ένα διαμέρισμα στο Κεφαλάρι για 250.000 ευρώ. Μια πραγματικά καλή τιμή για το συγκεκριμένο ακίνητο, γιατί στο συμβόλαιο μπήκε ο όρος οι παλιοί ιδιοκτήτες να συνεχίσουν να μένουν εκεί για πέντε χρόνια με ένα πολύ χαμηλό ενοίκιο. Ετσι ο συγκεκριμένος Τούρκος και η οικογένειά του μπήκαν στο πρόγραμμα της «χρυσής βίζας», όπου αγοράζοντας ακίνητο αξίας 250.000 ευρώ, αποκτούν άδεια παραμονής τόσο στη χώρα μας για όλο τον χρόνο όσο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες για κάποιους μήνες κάθε χρόνο.
Για την Ελα και τον Τζουνέιτ η επαγγελματική τους ενασχόληση ξεκίνησε μερικούς μήνες πριν από το πραξικόπημα. Η Ελα είχε μετακομίσει με την οικογένειά της στην Αθήνα το 2014 και έκτοτε είχε βοηθήσει πολλές οικογένειες φίλων και γνωστών που ήθελαν να κάνουν το ίδιο. Μία από αυτές, και η οικογένεια του Τζουνέιτ. «Εφυγα γιατί ήθελα τα παιδιά μου να μεγαλώσουν σε ένα πιο διεθνές περιβάλλον», μου εξηγεί εκείνος. Με τη βοήθεια της Ελα, βρήκε σπίτι αλλά και σχολείο για τον γιο του. Οι δυο του έγιναν φίλοι και μια ημέρα, πίνοντας καφέ, πήραν την απόφαση να συνεργαστούν.
Τους τελευταίους μήνες είναι ελάχιστα τα Σαββατοκύριακα που δεν υποδέχονται στο αεροδρόμιο κάποιον υποψήφιο αγοραστή. Τον συνοδεύουν στα ραντεβού με τον δικηγόρο, τον λογιστή, τους μεσίτες, βγαίνουν έξω για φαγητό ή του κάνουν το τραπέζι σπίτι τους. «Θυμάμαι τη δεύτερη εβδομάδα του Φεβρουαρίου, που τα σχολεία στην Τουρκία ήταν κλειστά, είχαμε εδώ επτά οικογένειες. Είχαμε πιάσει τρία τραπέζια σε ένα καφέ και μαζί με τους μεσίτες και τον δικηγόρο προσπαθούσαμε να τους εξυπηρετήσουμε όλους ταυτόχρονα». Τους ρωτάω πόσοι από αυτούς κατέληξαν να αγοράσουν ακίνητο. «Και οι επτά», μου απαντάει, «μα, όποιος έχει έρθει στην Αθήνα να μας δει, φεύγει με συμβόλαιο». Βλέποντας προφανώς την έκπληξή μου, ο Τζουνέιτ σπεύδει να εξηγήσει: «Κάθε δέκα ημέρες πάω στην Τουρκία και συναντάω και εκεί υποψήφιους αγοραστές. Από αυτούς μόνο το 25% τελικά έρχεται στην Αθήνα, και είναι οι αποφασισμένοι. Από τους υπόλοιπους, ένα μεγάλο ποσοστό θέλει, αλλά δεν μπορεί ακόμα. Είτε περιμένουν να πουλήσουν κάποιο άλλο ακίνητο ώστε να συγκεντρώσουν τα χρήματα (η αγορά ακινήτων στην Τουρκία έχει παγώσει) ή απλά περιμένουν να δουν τι θα γίνει με το δημοψήφισμα του Απριλίου».
Οση ώρα μιλάμε, βγαίνει από την τράπεζα το ζευγάρι που μόλις έχει αγοράσει το ακίνητο στην Καρνεάδου. Είναι και οι δύο τραπεζίτες, γύρω στα 40. Κάποιοι φίλοι τους αγόρασαν ένα διαμέρισμα εδώ και έτσι βρέθηκαν και εκείνοι τον Ιανουάριο στην Αθήνα. Είδαν δέκα σπίτια, επέλεξαν ένα και επέστρεψαν στην Κωνσταντινούπολη θεωρώντας πως η συμφωνία έχει κλείσει. Αλλά οι πωλητές επανήλθαν ύστερα από μερικές ημέρες για να τους ενημερώσουν πως η τιμή είχε αλλάξει. «Δυστυχώς είναι συχνό. Πολλοί Ελληνες βλέπουν ξένους και προσπαθούν να βγάλουν έξτρα κέρδος. Εμείς τους προστατεύουμε από τέτοιου είδους συμπεριφορές και παγίδες», εξηγεί ο Τζουνέιτ. Την αγορά αυτή το ζευγάρι τη βλέπει προς το παρόν ως επένδυση (στο διαμέρισμα εδρεύουν τα γραφεία marketing μιας πολυεθνικής), αλλά την Ελλάδα την αγαπούν, και ποιος ξέρει, ίσως συνταξιοδοτηθούν εδώ, μου εξήγησαν οι ίδιοι. Για τις διακοπές τους έχουν ήδη κλείσει ένα σπίτι στην Πάρο για τα μέσα Ιουλίου. «Ενα χρόνο από το πραξικόπημα», σχολιάζω. Δεν απαντούν, και το θέμα της συζήτησης γρήγορα αλλάζει. Αργότερα, η Τουρκάλα που μου μίλησε, με τον όρο της ανωνυμίας, θα μου εξηγήσει πως κανείς δεν μιλάει ανοικτά για πολιτική στην Τουρκία με κάποιον που δεν γνωρίζει καλά. Υπάρχουν μάλιστα κάποιοι που ζητούν απόλυτη εχεμύθεια για την αγορά τους στην Ελλάδα.
Και «χρυσές βίζες»
Από τα 57 σπίτια που έχουν πουληθεί με τη βοήθεια των τριών Τούρκων που μίλησαν στην «Κ», μόνο οι ιδιοκτήτες 12 εξ αυτών έχουν ήδη στα χέρια τους τη «χρυσή βίζα». Για τους υπόλοιπους η διαδικασία θα ολοκληρωθεί το επόμενο διάστημα. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, έως και την 1 Φεβρουαρίου είχε ολοκληρωθεί η διαδικασία συνολικά για 49 ακίνητα που αντιστοιχούν σε 128 άδειες διαμονής στους Τούρκους ιδιοκτήτες και τις οικογένειές τους.
Οι περισσότεροι αγόρασαν ακίνητα αξίας 250.000 ευρώ. Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν και εξαιρέσεις. Οπως εκείνοι που αγόρασαν για 850.000 ευρώ το ακίνητο που στεγάζει τη ΔΕΗ στη Μεσογείων, εκείνους που ψάχνουν ένα ξενοδοχείο στο κέντρο της Αθήνας με ένα εκατ. ευρώ ή τον επιχειρηματία που ψάχνει μια αποθήκη 4.000 τ.μ. για να στεγάσει τη βιοτεχνία του, αφού οι ξένοι πελάτες του δεν επιθυμούν πλέον να ταξιδεύουν στην Τουρκία.
Η δουλειά και των τριών Τούρκων που συνάντησα δεν είναι μόνο να πουλήσουν ακίνητα που θα εξασφαλίσουν τη «χρυσή βίζα». «Μέχρι στιγμής, μόνο δύο οικογένειες έχουν μετακομίσει, αλλά ξέρουμε ήδη άλλες έξι που περιμένουν να τελειώσει η σχολική χρονιά για να έρθουν. Εμείς τους βοηθάμε σε ό,τι χρειαστούν, από το να βάλουν δορυφορική κεραία για τουρκικά κανάλια μέχρι να επιλέξουν σχολείο», εξηγεί ο Τζουνέιτ, που ήδη οργανώνει διάφορες δραστηριότητες για αυτή τη νέα κοινότητα που δημιουργείται στην Αθήνα. Ανάλογες σκέψεις έχει και η γυναίκα που μίλησε ανώνυμα στην «Κ». Οργανώνει μια ομάδα που θα μπορεί να διαχειρίζεται τα ακίνητα. «Μέχρι στιγμής, όλοι οι αγοραστές είναι φίλοι μεταξύ τους και έχουν επιλέξει σπίτια στην ίδια γειτονιά. Μάλιστα υπάρχει ένα συγκεκριμένο εστιατόριο που τους αρέσει και θέλουν να είναι κοντά σε αυτό», λέει γελώντας. «Νομίζω έχουν όλοι στο μυαλό τους πως μια ημέρα, ίσως σύντομα, μπορεί να μετακομίσουν εδώ», καταλήγει.
