Εντρυφήστε στην κοσμοπολίτικη διάθεση και τη γοητευτική εξωστρέφειά της μέσα από δέκα συναρπαστικές εμπειρίες.
1. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΕΣ ΒΟΛΤΕΣ
Στα τέλη του 2016, η εικαστικός Μαρία Λιανού και ο αρχιτέκτονας Αλέξανδρος Χριστοφίνης (με τη συμβουλευτική καθοδήγηση του αρχιτέκτονα Χριστάκη Σεργίδη και σε συνεργασία με τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Κύπρου, το θέατρο Ριάλτο και τον Δήμο Λεμεσού) διοργάνωσαν ένα πολύπλευρο καλλιτεχνικό πρότζεκτ που περιλάμβανε αρχιτεκτονική ξενάγηση μπροστά από σημαντικά σημεία της πόλης, όπως το αρ ντεκό θέατρο Ριάλτο, που κατασκευάστηκε το 1931 από τον Βενιαμίν Γκύνσμπουργκ, τη γέφυρα των τεσσάρων φαναριών σε στυλ αποικιοκρατικού νεοκλασικισμού, τον κινηματογράφο Ταξίμ -του 1958-1959, που μετά την εισβολή λειτούργησε με την επωνυμία «Απόλλων»- και το πρώην τουρκοκυπριακό σχολείο (κτίσμα του 1922, του Ιωσήφ Καφιέρο). Ακολουθήστε την ίδια διαδρομή, διάρκειας μιας ώρας, με τη βοήθεια του βιβλίου «Λεμεσός, μετά την ανάπτυξη τι;». Εκτός από χάρτη, προσφέρει και ιστορικές πληροφορίες για τα κτίρια (στα βιβλιοπωλεία της Λεμεσού).
2. ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ
«Παλιότερα υπήρχαν 27 φρουταρίες, 16 χασάπηδες, 8 ψαροπούληδες…» μας λέει ο πωλητής Κλείτος Χαριλάου για τη Δημοτική Αγορά Λεμεσού, που τα τελευταία χρόνια διαθέτει αισθητά λιγότερους πάγκους. Περάστε από αυτόν τον ιστορικό χώρο της πόλης για να ενισχύσετε την τοπική οικονομία και να αγοράσετε νοστιμιές για το τραπέζι σας, όπως παραδοσιακό χαλούμι, λούντζα, λουκάνικο κρασάτο, μουσταλευριά από χαρουπόμελο και συκόπιτα.
3.ΤΕΧΝΗ ΣΤΟ BEAT ΠΑΖΑΡ
Παλιά λειτουργούσε ως χάνι, ενώ αργότερα μετατράπηκε σε κατάστημα της οινοβιομηχανίας ΕΤΚΟ. Με το πέρασμα του χρόνου άλλαξε χρήσεις, μέχρι που στις αρχές του 2016 τη σκυτάλη πήρε το Beat Παζάρ (Χατζηλοιζή Μιχαηλίδη 20), ένας καλλιτεχνικός πολυχώρος που φιλοξενεί από εικαστικές εκθέσεις και δημιουργικά εργαστήρια (art therapy για ενηλίκους, ελεύθερο σχέδιο, φωτογραφία) μέχρι προβολές ντοκιμαντέρ-ταινιών και pop-up shops (στο facebook: Beat Παζάρ Πολυχώρος).
4. ΘΑΥΜΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΜΑΘΟΥΣ
Δέκα χιλιόμετρα από το κέντρο της Λεμεσού, στη λεωφόρο Αμαθούντος, θα βρείτε το Amathus Beach Hotel (λεωφόρος Αμαθούντος 75, www.amathuslimassol.com), ένα μοναδικό ξενοδοχείο, που χτίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 και υμνείται από τους ντόπιους αρχιτέκτονες ως εξαιρετικό δείγμα του κυπριακού μοντερνισμού. Πρόκειται για κτίσμα του Φώτη Κολακίδη σε συνεργασία με το TAC (The Architects Collaborative), το αρχιτεκτονικό γραφείο του Γερμανού ιδρυτή της σχολής του Bauhaus και πρωτοπόρου μοντερνιστή Walter Gropius. Πέρα από τη βόλτα έως εκεί, μπορείτε να καθίσετε σε κάποιον από τους κοινόχρηστους χώρους του ξενοδοχείου (εστιατόρια, μπαρ, lounge) για σνακ, κοκτέιλ ή shisha.
5. ΓΙΑ ΚΑΦΕ, ΠΡΩΙΝΟ Η ΜΠΡΑΝΤΣ
Ηλεκτρικά Είδη, The Cook House, Φανός Θυέλλης, τρία διαφορετικά μαγαζιά για καφέ και όχι μόνο. All day στέκι με μίνιμαλ διακόσμηση και τραπεζάκια έξω, τα Ηλεκτρικά Είδη (Χατζηλοιζή Μιχαηλίδη 3-25) σερβίρουν καφέ και εξαιρετικά σάντουιτς. Το The Cook House (Γλάδστωνος 112), με την όμορφη εσωτερική αυλή, φημίζεται για το πρωινό και το brunch του – επισκεφτείτε το για scones, bagels, τηγανίτες και αυγά σε διάφορες εκδοχές (από ομελέτα μέχρι benedict). Ο Φανός Θυέλλης (Ελευθερίας 87) βρίσκεται σε μια στοά, σε μια ήσυχη γωνιά της πόλης, και είναι η πιο γνήσια εκδοχή καφενείου που βρήκαμε στη Λεμεσό – περάστε για μπίρα, κυπριακή πορτοκαλάδα ΚΕΑΝ και λογιών λογιών τσιμπήματα.
6. ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡΟ
Θα το βρείτε στο κέντρο της παλιάς πόλης, μια ανάσα από το παλιό λιμάνι. Πρόκειται για ένα μεσαιωνικό οχυρό που δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς χτίστηκε (υπάρχουν αναφορές ότι κατασκευάστηκε στα τέλη του 12ου αιώνα από τον ιδρυτή της δυναστείας των Λουζινιανών Γκυ ντε Λουζινιάν), ενώ η μορφή που έχει σήμερα χρονολογείται στα οθωμανικά χρόνια (16ος αιώνας). Επισκεφτείτε το για να θαυμάσετε τόσο τη στιβαρή εξωτερική του όψη όσο και τα εκθέματα στο εσωτερικό του, όπως μια χάλκινη λυχνία του 7ου αιώνα, μια ανάγλυφη ταφόπετρα του 1558 ή ένα αντίγραφο μεσαιωνικής πανοπλίας. Ριχάρδου και Βερεγγάριας, κοντά στο παλιό λιμάνι, ώρες λειτουργίας: Δευτ.-Σάβ. 09.00-17.00, Κυρ. 10.00-13.00.
7. ΣΙΕΦΤΑΛΙΑ Η ΤΑΡΤΑΡ
Δύο διαμετρικά αντίθετα μαγαζιά της Λεμεσού –το καθένα με τη χάρη του– είναι τα Famagusta (Γεωργίου Γενναδίου, τηλ. +357-25367138) και Do Wine & Dine (λεωφ. Αμαθούντος 50Ε, Limassol Pearl Building, www.dowinebar.com). Το πρώτο εστιάζει στην παράδοση, σερβίροντας, μεταξύ πολλών άλλων, λουβί, σιεφταλιά, μπαρπούνι (άνευ «μ»), κουνέλι στιφάδο, συκωτάκι μαγειρευτό και μεζέ (μια σειρά από μικρά πιατάκια με διάφορες νοστιμιές), ενώ το δεύτερο είναι μοντέρνο, έχει πλούσιο μενού (όπως βοδινό ταρτάρ, ριζότο μανιταριών κ.ά.) και μια προσεγμένη κάβα με κυπριακά, ελληνικά και διεθνή κρασιά, όπως το Cabernet Sauvignon διά χειρός Francis Ford Coppola (ο δημιουργός του «Νονού» διαθέτει το δικό του οινοποιείο στην Καλιφόρνια).
8. ΤΑ ΦΩΤΑ ΣΤΗ ΣΑΡΙΠΟΛΟΥ
Τον νυχτερινό παλμό της Λεμεσού δίνουν η πλατεία Σαριπόλου και τα γύρω στενά, που, ενώ το πρωί ενδέχεται να είναι εκνευριστικά ήρεμα, τα βράδια σφύζουν από ζωή, με τους φοιτητές του ΤΕΠΑΚ (Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου), και όχι μόνο, να βγαίνουν για σεργιάνι. Κάντε μια βόλτα στη γειτονιά και επιλέξτε το μαγαζί της αρεσκείας σας. Εμείς καθίσαμε στο καφενείο «Μάλλον Γλυκύς» για ζιβανία και τσιμπιματούι. Η ζιβανία είναι το παραδοσιακό κυπριακό απόσταγμα που μοιάζει με το τσίπουρο και σερβίρεται παγωμένο (για μια πιο γλυκιά εκδοχή, υπάρχει το ζιβανόμελο), ενώ το τσιμπιματούι ένα πιάτο για τη μέση, με λούντζα, χαλούμι και άλλα συνοδευτικά.
9. ΒΟΛΤΑ ΣΤΗ ΜΑΡΙΝΑ
Αεράκι κοσμοπολιτισμού πνέει τα τελευταία χρόνια στη Λεμεσό με αφορμή τη δημιουργία της μαρίνας (www.limassolmarina.com), μέσω της οποίας αναδεικνύεται η παραλιακή φυσιογνωμία της πόλης. Η μαρίνα διαθέτει 650 θέσεις ελλιμενισμού, εστιατόρια και μπαρ, εμπορικά μαγαζιά, spa και fitness club, αλλά και το πολιτιστικό κέντρο Τρακασόλ (συγκρότημα από διατηρητέες αποθήκες χαρουπιών) που φιλοξενεί διάφορων ειδών δρώμενα. Πέρα από αυτά, μπορεί κανείς να επισκεφτεί το σημείο για να κάνει απλώς μια βόλτα μπροστά στη θάλασσα με θέα τα αραγμένα σκάφη.
10. ΠΟΔΗΛΑΤΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΛΙΑ
Οταν ανοίγει ο καιρός, η Λεμεσός γίνεται μια κούκλα. Οσο πιο κοντά βρίσκεστε στην παραλία, τόσο πιο όμορφη θα βλέπετε την πόλη. Το παλιό λιμάνι (με στέκια για φαγητό, καφέ ή παγωτό) δίπλα στη μαρίνα, το πολυλειτουργικό Παραθαλάσσιο Πάρκο Επίχωσης και γενικά όλο το παραλιακό μέτωπο, στο οποίο περπατούν και ποδηλατούν καθημερινά οι Λεμεσιανοί, κάνει την πόλη προσιτή και θελκτική.
Μετάβαση
Στη Λεμεσό θα φτάσετε οδικώς από το αεροδρόμιο της Λάρνακας (68 χλμ., μία ώρα) ή από το αεροδρόμιο της Πάφου (69 χλμ., μία ώρα), το οποίο υποδέχεται πτήσεις από Χανιά/Θεσσαλονίκη. Το λεωφορείο Limassol Airport Express (limassolairportexpress.eu) συνδέει τη Λεμεσό με τα δύο αεροδρόμια (τιμή εισιτηρίου: 9 ευρώ).
Διαμονή
• Four Seasons Hotel Cyprus (τηλ. +357-25858000, www.fourseasons.com.cy). Πολυτελές ξενοδοχείο με ποικιλία δωματίων – από το Superior Inland View των 28 τ.μ. μέχρι τις μεγαλοπρεπείς σουίτες Princess, Prince και The Royal. Από 208 ευρώ.
• Alasia Hotel (τηλ. +357-25332000, www.alasiahotel.com.cy). Μοντέρνο, αλλά παρ’ όλα αυτά ζεστό ξενοδοχείο, με μονόκλινα και δίκλινα δωμάτια, Junior και Executive Suites. Διαθέτει και spa. Από 138 ευρώ.
• Ξενοδοχείο και Διαμερίσματα Vegas (τηλ. +357-25320222, www.vegashotelapts.com). Μια πιο οικονομική επιλογή καταλύματος, με αυτόνομα διαμερίσματα με μπαλκόνι και μικρή κουζίνα. Από 60 ευρώ.
Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo: www.booking.com
Tip
Στην Κύπρο χρησιμοποιούνται αγγλικού τύπου πρίζες, γι’ αυτό καλύτερα να έχετε μαζί σας αντάπτορα για να μπορείτε να φορτίζετε τις συσκευές σας όπου κι αν βρίσκεστε. Αν παρ’ όλα αυτά δεν αγοράσετε, το πιθανότερο είναι να διαθέτει το ξενοδοχείο σας.
Αγγελική Γαζή
Επίκουρη καθηγήτρια στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου
Η ΠΟΛΗ ΔΕΝ ΣΤΑΜΑΤΑ ΝΑ ΕΞΕΛΙΣΣΕΤΑΙ
Ζω στη Λεμεσό εννέα χρόνια. Είναι μια πόλη που έχει αλλάξει πολύ: άλλη η Λεμεσός το 2008, άλλη το 2017. Η πρώτη μου εντύπωση όταν ήρθα ήταν ότι δεν είχε κέντρο. Ενδεχομένως η απόφαση το πανεπιστήμιο να είναι μέρος του πυρήνα της πόλης να έχει συμβάλει στο να αναδειχθεί το κέντρο της Λεμεσού. Παράλληλα, τα έργα στην παραλιακή, η δημιουργία της μαρίνας, το παλιό λιμάνι φαίνεται ότι έδωσαν πνοή και μια αίσθηση εξωστρέφειας στην πόλη. Βρίσκεσαι σε ένα μέρος που αισθάνεσαι ότι εξελίσσεται συνεχώς.
Η μαρίνα (με όποιο αρνητικό πρόσημο μπορεί κανείς να της προσδώσει, εξαιτίας του ότι δεν αναδεικνύει ιδιαίτερα τα πιο παραδοσιακά στοιχεία της Λεμεσού) λειτούργησε ως ένα σημείο όπου οι Λεμεσιανοί και οι επισκέπτες μπορούν να συναθροίζονται – για καφέ, για φαγητό, για περίπατο. Αποτέλεσε έναν χώρο που έλειπε από τη Λεμεσό.
Αυτό που με ενοχλεί είναι ότι αρχίζει μια ανάπτυξη που δεν ταιριάζει με το ύφος μιας μεσογειακής πόλης, δηλαδή η δημιουργία ουρανοξυστών στο παραλιακό μέτωπο και μια προσπάθεια «ντουμπαϊοποίησης» της Λεμεσού. Υπάρχουν ένα σωρό υπέροχα σημεία που θα μπορούσαν να αναδειχθούν, αντί να κυριαρχήσει ένα μοντέλο άναρχης δόμησης πάνω στη θάλασσα με ουρανοξύστες. Ας θυμηθούμε το παράδειγμα της ισπανικής Κόστα ντελ Σολ, η οποία τόσο τουριστικά όσο και επιχειρηματικά απέτυχε τελικά.
Αλέξανδρος Χριστοφίνης
Αρχιτέκτονας (ANBAU, αρχιτεκτονικό ατελιέ)
Η ΛΕΜΕΣΟΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΕ ΚΟΜΒΙΚΟ ΣΗΜΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Την περίοδο της Αγγλοκρατίας η πόλη υιοθετεί τα δυτικά πρότυπα, φωταγωγούνται οι κεντρικοί δρόμοι και η Λεμεσός θεμελιώνεται ως η κυπριακή πόλη της ψυχαγωγίας. Η ασφάλεια που παρέχει το λιμάνι μακριά από τους μεγάλους πολέμους, η εξόρυξη αμίαντου, τα χαρούπια και τα παράγωγα του σταφυλιού προσφέρουν στους 22.800 κατοίκους, που καταγράφονται το 1946 εντός των δημοτικών ορίων, τα απαραίτητα. Η γέννηση της Κυπριακής Δημοκρατίας βρίσκει τη Λεμεσό να ανοίγεται σε νέες προοπτικές, με την επίχωση του παραλιακού μετώπου μήκους περίπου ενός χιλιομέτρου, το οποίο σήμερα, με την όμορφη τοπιοτέχνησή του, λειτουργεί ως το υπαίθριο σαλόνι της πόλης. Μετά την τουρκική εισβολή, οι προσφυγικοί συνοικισμοί σχεδιάζονται αυτόνομα, για να στεγάσουν 200.000 ανθρώπους. Η πόλη απλώνεται απότομα, ανεξέλεγκτα, απροετοίμαστα.
Κάπου στη δεκαετία του 1990 η αρχιτεκτονική και η πολεοδομία αρχίζουν να μπαίνουν σε μια σειρά και γεννιέται η ιδέα διατήρησης του ιστορικού ίχνους. Η νέα χιλιετία βρίσκει τη Λεμεσό να δέχεται έργα με θετικό, συνήθως, αποτύπωμα, όπως η ανάπλαση του παλιού λιμανιού και η δημιουργία της μαρίνας.
Σήμερα στη Λεμεσό αρχίζουν και πάλι να ορθώνονται ψηλά κτίρια, άναρχα και απρογραμμάτιστα. Βρισκόμαστε σε κομβικό σημείο ως προς την πορεία της ανάπτυξής της, κατά το οποίο γεννώνται πολλά ερωτήματα. Ποια θέλουμε να είναι η εικόνα της πόλης, το ύψος και ο χαρακτήρας της; Γίνεται ο καλλωπισμός που δέχτηκε το παραλιακό μέτωπο να πραγματοποιηθεί και μέσα στις γειτονιές; Θα μπορέσει να εδραιωθεί η χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς; Και αν λυθεί το Κυπριακό…
