ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ – ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Μία πιο μεγάλη δόση απ’ ό,τι αναμενόταν, ύψους 8,5 δισ. ευρώ, και πιο «γενναιόδωρες υποσχέσεις» για το χρέος εξασφάλισε η ελληνική πλευρά, χωρίς όμως να διασφαλίζει τη σφραγίδα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, ενώ η συμμετοχή της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας μεταφέρεται για το μέλλον. Τα βασικά σημεία της χθεσινής συμφωνίας, τα οποία στην ουσία –αλλά όχι και στις διατυπώσεις– δεν διαφέρουν από αυτά που βρίσκονταν στο τραπέζι του Eurogroup του περασμένου Μαΐου, είναι τα ακόλουθα:
Πρώτον, επέκταση των ωριμάνσεων των τοκοχρεολυσίων του δανείου του EFSF από «καθόλου μέχρι και 15 χρόνια» (0-15 έτη). Δεύτερον, καθορισμός των πρωτογενών πλεονασμάτων για μετά τη λήξη του προγράμματος, ύψους 3,5%, μέχρι το 2022 και από εκεί και μέχρι το 2060 «ίσα με 2% ή παραπάνω αλλά σίγουρα κοντά», όπως λέει χαρακτηριστικά η δήλωση του Eurogroup. Τρίτον, αποφασίστηκε η επιστροφή των κερδών από τα ομόλογα που έχουν στην κατοχή τους η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες (SNP’s και ΑΝFA’s). Ολα τα παραπάνω μέτρα θα τεθούν σε ισχύ με τη λήξη του προγράμματος το 2018 και αν η Ελλάδα εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που εμπεριέχονται στο πρόγραμμα.
Αυτό που είναι διαφορετικό στη χθεσινή συμφωνία είναι «τα γλυκαντικά» που περιέχονται με σκοπό να ενισχύσουν σε κάποιο βαθμό την ελληνική ανάπτυξη. Ειδικότερα, ενσωματώνεται η γαλλική πρόταση που συνδέει την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας με το μέγεθος της ελάφρυνσης του χρέους (όσο μεγαλώνει η ανάπτυξη τόσο μικρότερη θα είναι η ελάφρυνση του χρέους). Ο συγκεκριμένος, όμως, μηχανισμός της παραπάνω πρότασης θα καθοριστεί μαζί με τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος κάποια στιγμή στο μέλλον.
Συγχρόνως, το Εurogroup καλεί τους ευρωπαϊκούς θεσμούς να δουλέψουν με την ελληνική κυβέρνηση σε μια σειρά επενδυτικών προγραμμάτων, χρησιμοποιώντας υφιστάμενους διαθέσιμους πόρους από τα ευρωπαϊκά ταμεία και άλλους ευρωπαϊκούς τομείς, όπως η ΕΤΕπ. Επιπλέον, υπάρχει μία σαφής δέσμευση του Eurogroup ότι θα υποστηρίξει την Ελλάδα να επιστρέψει στις αγορές στο τέλος του προγράμματος τον Αύγουστο του 2018.
Απόφαση έως 27 Ιουλίου
Στο χθεσινό Eurogroup αποσαφηνίστηκε για πρώτη φορά πλήρως ο ρόλος του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα. Η επικεφαλής του Ταμείου Κρ. Λαγκάρντ τις επόμενες 24 ώρες θα προτείνει στο εκτελεστικό συμβούλιο τη συμμετοχή του ΔΝΤ σε ένα «επί της αρχής προληπτικό πρόγραμμα», ύψους δύο δισ. δολαρίων. Η απόφαση θα ληφθεί μέχρι τις 27 Ιουλίου. «Υπάρχει σαφής πρόοδος», δήλωσε η κ. Λαγκάρντ, προσθέτοντας ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι της χρειάζονταν περισσότερο χρόνο προκειμένου να αποσαφηνίσουν τα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους, εξ ου και κατέληξαν σε αυτήν τη συμφωνία. «Κανένας δεν λέει ότι αυτή είναι η καλύτερη λύση, αλλά η δεύτερη καλύτερη λύση», είπε χαρακτηριστικά η κ. Λαγκάρντ.
Με αυτή την επί της αρχής συμφωνία η Ελλάδα παίρνει τη σφραγίδα του ΔΝΤ ότι το πρόγραμμά της είναι αξιόπιστο, έτσι ώστε με τη σειρά τους τα εθνικά Κοινοβούλια των κρατών-μελών να εγκρίνουν την εκταμίευση της δόσης και να μη βρεθεί η χώρα αντιμέτωπη με μία πιθανή χρεοκοπία στα μέσα Ιουλίου, που λήγει η πληρωμή περίπου 7 δισ. προς την ΕΚΤ. «Η κρίση αποφεύχθηκε και η σταθερότητα διατηρήθηκε», τόνισε η κ. Λαγκάρντ και πρόσθεσε πως «το ΔΝΤ δεσμεύεται να εκταμιεύσει μόνον όταν τα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους είναι απολύτως εξειδικευμένα».
Εως τις 27 Ιουλίου, όταν το ΔΝΤ θα έχει αποφασίσει τη συμμετοχή του σε ένα «επί της αρχής ελληνικό πρόγραμμα», θα έχει κάνει συγχρόνως την ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους, που αναμένεται να το κρίνει μη βιώσιμο. Κατά πόσον αυτό θα επηρεάσει την απόφαση της ΕΚΤ για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) αναμένεται να φανεί.
«Πήραμε τη σαφήνεια»
Χθες περίσσεψαν τα λόγια συμπάθειας για τις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης και τις θυσίες του ελληνικού λαού από όλους του βασικούς πρωταγωνιστές του ελληνικού προγράμματος. Ο Ελληνας υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος δήλωσε πως από αυτό το Eurogroup πήρε τη σαφήνεια που πίστευε πως έλειπε από την προηγούμενη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών. «Είναι περισσότερη η σαφήνεια που αξίζει ο ελληνικός λαός;» αναρωτήθηκε ο κ. Τσακαλώτος, για να απαντήσει ότι «μάλλον όχι», ενώ πρόσθεσε ότι το τέλειο δεν θα έπρεπε να είναι ο εχθρός του καλού.
«Καθυστέρησαν για επικοινωνιακούς λόγους»
Αιχμηρά σχόλια για την κυβέρνηση έκανε και χθες –για τρίτη φορά τις τελευταίες ημέρες– ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, λέγοντας ότι «είχαμε εδώ και τρεις εβδομάδες συμφωνία, αλλά οι Ελληνες ζήτησαν άλλες τρεις για επικοινωνιακούς λόγους». Τις δηλώσεις αυτές έκανε προσερχόμενος στο Eurogroup, θέλοντας ουσιαστικά να υποδείξει ότι η συμφωνία δεν διαφέρει καθόλου από την πρόταση που είχε έρθει στο τραπέζι των υπουργών Οικονομικών στις 22 Μαΐου. Την πρόταση εκείνη είχε απορρίψει ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, κατόπιν επικοινωνίας με τον πρωθυπουργό, λέγοντας ότι είναι «η χειρότερη δυνατή» για την Ελλάδα.
Το βασικό χαρακτηριστικό της πρότασης, δηλαδή η συμμετοχή του ΔΝΤ επί της αρχής, χωρίς χρηματοδότηση, πράγματι παρέμεινε το ίδιο, αν και άλλα στοιχεία της τροποποιήθηκαν. Ο κ. Σόιμπλε είπε επίσης ότι στο τέλος του τρέχοντος προγράμματος η Ελλάδα θα είναι σε θέση να επιστρέψει στις αγορές, θέλοντας έτσι να αποτρέψει εικασίες περί ενδεχόμενων νέων δανείων. Σημειώνεται ότι ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών είχε πρόσφατα κατηγορήσει τον πρωθυπουργό ότι απευθύνεται διαρκώς στην Αγκελα Μέρκελ και δεν εμπιστεύεται τον υπουργό του των Οικονομικών, καθώς και ότι δεν παίρνει μέτρα για να πληρώσουν το τίμημα της κρίσης οι οικονομικά ισχυροί.
