Το 2005 άρχισε η συζήτηση στην Ευρωπαϊκή Ενωση για την ελεύθερη διακίνηση εργαζομένων στα κράτη-μέλη της Ενωσης. Οι αντιτιθέμενοι ξεκίνησαν μια διαφημιστική καμπάνια, όπου εμφανιζόταν ένας καλοβαλμένος ξανθός νέος σαν υδραυλικός, με αρκετά σεξουαλικά υπονοούμενα. Το concept της καμπάνιας ήταν ότι ο Πολωνός υδραυλικός θα στερήσει τη δουλειά από τους πολίτες μιας χώρας, αφήνοντας ταυτόχρονα τη φαντασία να οργιάζει για το τι άλλο θα μας έκανε ο υδραυλικός. Αυτή την εποχή ο Πολωνός υδραυλικός είναι και πάλι στην επικαιρότητα, λόγω του Brexit, διότι περίπου 916.000 Πολωνοί εργάζονται στη Μεγάλη Βρετανία, και μετά το διαζύγιο διακυβεύεται η τύχη τους.
Οπως συμβαίνει συνήθως, το «πιασάρικο» θέμα του Πολωνού υδραυλικού επισκίασε ολοκληρωτικά ένα πολύ σοβαρότερο πρόβλημα του Brexit. Μεταξύ των 916.000 Πολωνών εργαζομένων, περιλαμβάνονται περίπου 300.000 ακριβοπληρωμένοι επιστήμονες πληροφορικής που ζουν και εργάζονται στη Μεγάλη Βρετανία και συνεισφέρουν σημαντικά στις οικονομίες των δύο χωρών. Φυσικά, θα διερωτηθείτε γιατί ασχολούμαι σήμερα με αυτό το θέμα. Οπως θα διαπιστώσετε, η ιστορία με τους Πολωνούς επιστήμονες πληροφορικής πρέπει να μας προβληματίσει και κυριολεκτικά να μας ξυπνήσει.
Η Πολωνία έχει πληθυσμό περίπου 38 εκατομμύρια κατοίκους, άρα οι 300.000 πληροφορικοί αντιπροσωπεύουν το 0,8% του πληθυσμού της. Αν εφαρμόσουμε την ίδια αναλογία για την Ελλάδα, θα έπρεπε να είχαμε 87.000 επιστήμονες πληροφορικής οι οποίοι να εργάζονται στη Μεγάλη Βρετανία! Σας πληροφορώ ότι δεν έχουμε 87.000 πληροφορικούς στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την Elstat υπάρχουν στην Ελλάδα 26.800 πληροφορικοί. Αξίζει να σημειωθεί ότι με τα στοιχεία της Elstat, το 2008 το πλήθος ήταν 21.800. Δηλαδή, μέσα στη δραματική κρίση και στη συνεχώς αυξανόμενη ανεργία, η απασχόληση στην πληροφορική αυξήθηκε κατά 23%. Και εδώ ακριβώς αναδεικνύεται ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα. Ενώ έχουμε μια δραστηριότητα στην οποία η ζήτηση αυξάνεται και παράλληλα έχουμε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά επιστημόνων στην Ευρώπη, φαίνεται ότι παράγουμε το λάθος μείγμα, αγνοώντας παντελώς τις ανάγκες της ελληνικής αγοράς αλλά και της ευρωπαϊκής αγοράς.
Για του λόγου το αληθές, σας παραθέτω αυτούσιο το ρεπορτάζ από το Newsletter του Συνδέσμου Εταιρειών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδος (ΣΕΠΕ) με ημερομηνία 27 Απριλίου 2017, το οποίο μου έδωσε την αφορμή για το σημερινό άρθρο:
«Δυσκολίες στον εντοπισμό εργαζομένων με τις κατάλληλες δεξιότητες, με την πληροφορική να είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα, αντιμετωπίζουν οι ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες τα τελευταία χρόνια καλούνται να προσαρμοστούν σε νέα δεδομένα, όσον αφορά στην προσέλκυση και την επιλογή των κατάλληλων υποψηφίων.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα, που αντιμετωπίζουν και οι ελληνικές επιχειρήσεις, αφορά τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν να προσελκύσουν τους κατάλληλους υποψηφίους. Οπως ανέφερε, κατά την παρουσίαση του προγράμματος επαγγελματικής σταδιοδρομίας Wind Young Talents, η Μαντώ Πατσαούρα, γενική διευθύντρια του Kariera.gr, τα τελευταία χρόνια η προσέλκυση και επιλογή του κατάλληλου υποψηφίου απαιτεί αλλαγή στρατηγικής.
Παρά τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, είναι αξιοσημείωτο ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται το φαινόμενο ο αριθμός αγγελιών να αυξάνεται, αλλά την ίδια στιγμή ο αριθμός των αιτήσεων ανά αγγελία να μειώνεται! Είναι χαρακτηριστικά τα στοιχεία του Kariera.gr, στα οποία αναφέρθηκε η κ. Πατσαούρα, που δείχνουν μια αύξηση 12% στον αριθμό αγγελιών το 2015 σε σχέση με το 2014, ενώ το 2016 η αύξηση έφθασε στο +41% σε σχέση με το 2015! Την ίδια στιγμή, όμως, παρατηρείται μια πτώση των αιτήσεων ανά αγγελία: -20% το 2014 σε σχέση με το 2015 και -17% το 2016 σε σχέση με το 2015.
Πρακτικά, το πρόβλημα που υπάρχει σχετίζεται με τις δεξιότητες που ζητούν οι επιχειρήσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Στην Ελλάδα είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Manpower Group, το 59% των εργοδοτών δηλώνει ότι δυσκολεύεται να καλύψει θέσεις εργασίας. Και αυτό γιατί για τις θέσεις για τις οποίες υπάρχει ζήτηση, δεν υπάρχει η αντίστοιχη προσφορά.
Αξιοσημείωτο είναι πάντως ότι οι θέσεις εργασίας για τις οποίες υπάρχει η μεγαλύτερη ζήτηση συνήθως απαιτούν ειδικές δεξιότητες, αν αναλογιστεί κανείς ότι πολύ ψηλά στη σχετική λίστα βρίσκονται ειδικότητες όπως είναι οι υπηρεσίες πληροφορικής, οι εξειδικευμένοι τεχνίτες και οι μηχανικοί. Ακόμη πιο ενδιαφέρον, πάντως, είναι πως στην πρώτη θέση της σχετικής λίστας βρίσκονται οι επαγγελματίες πωλητές».
Θέλετε και το κερασάκι στην τούρτα της αλλοπρόσαλλης εκπαίδευσής μας; Τα τελευταία δύο χρόνια υποβαθμίστηκαν τα μαθήματα πληροφορικής / προγραμματισμού στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ενώ μόνο περίπου το 5% των φοιτητών παρακολουθούν σπουδές πληροφορικής στα ΑΕΙ! Αυτά, για να διαπιστώσετε πόσο «προοδευτική» είναι η Πρώτη Φορά Αριστερά με τις ξεπερασμένες ιδεοληψίες της στην εκπαίδευση και όχι μόνο.
Ολα τα παραπάνω είναι συμπτώματα του ιδίου φαινομένου. Οι ανάγκες της αγοράς αλλάζουν με ταχύτατους ρυθμούς και απαιτείται πολύ γρήγορη ανταπόκριση ώστε να παρακολουθούμε τις εξελίξεις και όχι να μένουμε πίσω. Δυστυχώς όμως, οι σπουδές και τα Τμήματα των ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας είναι προσανατολισμένα να παράγουν υποψήφιους για μια θέση στο Δημόσιο, που ήταν και είναι ακόμα το όνειρο των περισσότερων νέων μας. Για παράδειγμα, θυμάμαι ότι το 2008 είχα δει ότι για να καλυφθεί μια θέση μουσικού στο Δημόσιο, είχαν υποβληθεί πολλές χιλιάδες αιτήσεις! Απίστευτο και όμως αληθινό.
Αλλά επειδή η φύση και η ζωή αντιπαθούν το κενό, συνήθως βρίσκονται οι κατάλληλοι άνθρωποι, οι οποίοι προσπαθούν να καλύψουν αυτό το κενό.
Εξηγούμαι. Εδώ και περίπου δύο χρόνια μια ομάδα αξιόλογων ανθρώπων πήραν την πρωτοβουλία να εκπαιδεύουν νέους στην πληροφορική, με 100% εξασφαλισμένη απασχόληση στις κορυφαίες εταιρείες του κλάδου που συμμετέχουν στη δράση αυτή! Ηδη 30 νέοι έχουν ολοκληρώσει τα μαθήματα του 1ου Coding Bootcamp και έχουν ήδη προσληφθεί σε θέσεις προγραμματιστών στις 20 εταιρείες που συμμετέχουν, με μηνιαίο μισθό μέχρι 1.300 ευρώ.
Το 2ο Coding Bootcamp με 100% Εγγυημένη Απασχόληση για 50 νέους, οργανώνεται στο πλαίσιο του Alliance For Digital Employability (AFDEmp) και υλοποιείται από τη CEPIS (Council of European Professionals Informatics Societies) και τη HePIS (Hellenic Professionals Informatics Society), με την επιστημονική επίβλεψη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ξεκίνησε τον Απρίλιο 2017 στην Αθήνα! Μέσα από εντατική εκπαίδευση 500 ωρών σε 14 εβδομάδες (Απρίλιος – Ιούλιος 2017), 50 συμμετέχοντες θα επανειδικευτούν στον Προγραμματισμό, θα πιστοποιηθούν για τις γνώσεις τους και μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος θα προσληφθούν άμεσα από τις εταιρείες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα σε σχετικές θέσεις εργασίας. Tο πρόγραμμα απευθύνεται σε υποψήφιους εκτός εργασίας και χωρίς ουσιαστικό υπόβαθρο στην Πληροφορική.
Τα Coding Bootcamps πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του Alliance For Digital Employability, μιας εθελοντικής πρωτοβουλίας που αποσκοπεί στην επανειδίκευση 500.000 νέων εκτός εργασίας στον κλάδο της Πληροφορικής την επόμενη δεκαετία στην Ελλάδα, με στόχο τη μείωση της εγχώριας ανεργίας. Ευτυχώς υπάρχει ακόμα και αυτή η Ελλάδα που πράγματι δημιουργεί!
Γράφοντας το σημερινό κείμενο ξαναθυμήθηκα τα πρώτα χρόνια της πληροφορικής στην Ελλάδα. Τότε, στα τέλη της δεκαετίας του ’60 και στις αρχές της δεκαετίας του ’70, ελλείψει οποιασδήποτε εκπαίδευσης στη χώρα μας, δημιουργήσαμε την πρώτη σχολή προγραμματισμού στο ΕΛΚΕΠΑ (Ελληνικό Κέντρο Παραγωγικότητας). Είναι πολλά και αξιόλογα τα στελέχη που βγήκαν από τη σχολή αυτή, τα οποία στήριξαν την πληροφορική στην Ελλάδα. Ετσι για την ιστορία, αναφέρω ότι ένας από τους πρώτους σπουδαστές μας, που έμαθε προγραμματισμό, ήταν ο σημερινός αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, ο Γιάννης Δραγασάκης! Μου το θύμισε πρόσφατα, όταν συναντηθήκαμε στον Delphi Forum 2017 και πραγματικά χάρηκα που είχα τέτοιους μαθητές!
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.
