Ο εμφύλιος διχασμός δεν θα μπορούσε να αφήσει ανέπαφη τη Δικαιοσύνη. Είναι σαν να παρατηρούμε δύο κόσμους στο δικαστικό σώμα και στη λειτουργία του θεσμού, δύο ομάδες που αντανακλούν μια διχασμένη κοινωνία – και ο διχασμός αυτός εντείνει συνεχώς την καχυποψία των δύο πλευρών. Το περίεργο, όμως, είναι ότι η διχόνοια αυτή είναι ισχυρότερη από αυτές που έχουμε συνηθίσει: δεν είναι κομματική, ιδεολογική, ταξική, ή πολιτισμική, δεν έχει σχέση ούτε με ποδοσφαιρικές ομάδες ούτε με ποιος σκότωσε τον παππού του άλλου.
Εντοπίζεται περισσότερο μεταξύ μελών του ίδιου κόμματος παρά μεταξύ κομμάτων· στην ίδια οικογένεια, με το ίδιο ιστορικό φορτίο, ένας μπορεί να βρίσκεται στη μια πλευρά και άλλος στην αντίθετη. Φαίνεται να έχει περισσότερη σχέση με τον χαρακτήρα μας, με τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο, παρά με οτιδήποτε άλλο. Τι προκαλεί, όμως, αυτό το χάσμα;
Η απόφαση της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου να ασκήσει αναίρεση –δεύτερη φορά– κατά απαλλακτικού βουλεύματος για τον πρώην επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ Ανδρέα Γεωργίου δείχνει στην πράξη το μέγεθος του διχασμού και τις δυναμικές που αναπτύσσονται γύρω του. Ο κ. Γεωργίου διώκεται από το 2013 με αξιοσημείωτο μένος από κομμάτι του πολιτικού κόσμου και δικαστών, ενώ άλλοι δικαστές των απήλλαξαν δύο φορές από τις κατηγορίες ότι «φούσκωσε» το έλλειμμα του 2009 ώστε να οδηγηθεί η Ελλάδα στα νύχια των δανειστών. Το γεγονός ότι τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ επιβεβαιώθηκαν από την EUROSTAT και δεν αμφισβητούνται δεν πτοεί τους διώκτες, οι οποίοι φαίνεται ότι θα κατηγορούν τον κ. Γεωργίου έως ότου βρεθούν δικαστές που θα τον καταδικάσουν. Για τους δανειστές και εταίρους, όμως, το κυνήγι εναντίον του κ. Γεωργίου είναι ακατανόητο και απαράδεκτο· έφτασαν μάλιστα να εξαρτούν τον δανεισμό της Ελλάδας με το κλείσιμο της υπόθεσης Γεωργίου και την πληρωμή των δικαστικών εξόδων του από το ελληνικό κράτος. Κι όμως, μόλις αποδεσμεύθηκε η νέα δόση του δανείου, η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου άσκησε αναίρεση δεύτερη φορά κατά της απαλλαγής του κ. Γεωργίου.
Το μέτωπο εναντίον του πρώην επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ δείχνει πολλά. Ο άνθρωπος διώχθηκε πρώτη φορά το 2013, επί κυβέρνησης Νέα Δημοκρατίας – ΠΑΣΟΚ. Κάποια στελέχη της Ν.Δ. διαφωνούσαν με τη δίωξη, ενώ άλλοι –κυρίως των «κύκλων του Κώστα Καραμανλή»– την επεδίωκαν. Ετσι, κομμάτι της Ν.Δ. συστρατεύτηκε με τους Ανεξάρτητους Ελληνες και με τον ΣΥΡΙΖΑ σε μια ιδιότυπη συμμαχία, της οποίας η συγκολλητική ουσία είναι η άρνηση του μεγέθους του ελλείμματος και του χρέους, η απόρριψη των μνημονίων, η οργή για το πλήγμα στο εθνικό γόητρο. Τα αισθήματα αυτά είναι κατανοητά και τα εκφράζουν πολλοί (πόσο μάλλον όσοι ίσως έχουν σημαντικό μερίδιο ευθύνης για το αδιέξοδο), αλλά η επιχείρηση να φορτωθεί το βάρος της χρεοκοπίας σε άτομο όχι μόνο άσχετο με τον εκτροχιασμό της οικονομίας αλλά και σύμβολο της προσπάθειας να διαγνωστεί σωστά το πρόβλημα, δείχνει περισσότερο εμμονή με συνωμοσίες και ψέματα παρά θέληση να αποκαλυφθεί η αλήθεια. Σχηματίζεται ένα μέτωπο ανορθολογισμού, του οποίου τα μόνα όπλα είναι η καπηλεία του πατριωτισμού και η αποφυγή ευθυνών.
Αυτή τη νοοτροπία τη βλέπουμε παντού – σε αντίθεση με αυτήν που εκφράζεται απ’ όσους θέλουν να διερευνήσουν και να κατανοήσουν τα προβλήματα της Ελλάδας. Η διαφορά μεταξύ των δύο πλευρών φαίνεται, επίσης, στην εμμονή της μιας ότι για όλα τα δεινά της χώρας φταίνε οι ξένοι και οι ντόπιοι πράκτορές τους, ενώ για τους άλλους το ζητούμενο είναι να βελτιωθεί η χώρα από τους ίδιους τους Ελληνες. Αυτή είναι η ουσία του διωγμού του κ. Γεωργίου: κάποιοι δεν μπορούν να δεχθούν ότι είναι ένας άνθρωπος που επέστρεψε στη χώρα του για να τη βοηθήσει· επειδή δεν τους άρεσε το αποτέλεσμα της εργασίας του, τον καταγγέλλουν ως εργαλείο ξένων δυνάμεων. Η συμπεριφορά αυτών των δυνάμεων (η τρόικα σε αυτή την περίπτωση) απλώς επιβεβαιώνει την καχυποψία αυτή. Οι διώκτες δεν μπορούν να δεχθούν ότι κάποιος κάνει τη δουλειά του με συνέπεια, υπηρετώντας την αποστολή του. Στον δικό τους κόσμο, όλα γίνονται για κάποιον λόγο, για να εξυπηρετηθεί κάποιο συμφέρον. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτοί οι άνθρωποι συχνά περιφέρονται στην αυλή κάποιου ισχυρού παράγοντα και πασχίζουν να τον εξυπηρετήσουν και να τον κολακέψουν. Για αυτό πιστεύουν ότι οι αντίπαλοί τους πράττουν το ίδιο.
Το χάσμα που μας ταλαιπωρεί ίσως εστιάζεται στο αν πιστεύουμε ότι για ό,τι συμβαίνει κάτι ύποπτο κινεί τα νήματα (για λογαριασμό κάποιου) ή ότι η τύχη μας εξαρτάται απ’ εμάς τους ίδιους. Αυτές τις μέρες των πολλαπλών χρεοκοπιών ζούμε και τη χρεοκοπία της νοοτροπίας «φταίνε οι άλλοι». Χωρίς, όμως, να ελευθερώνεται αυτή που βλέπει τη σκληρή εργασία, την ευθύνη και τη σύνεση ως τον μόνο δρόμο εξόδου από το αδιέξοδο.
