«Καπνός» και τυπικά έγιναν τα 24,5 δισ. ευρώ που είχε τοποθετήσει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας στις συστημικές τράπεζες, στο πλαίσιο της πρώτης ανακεφαλαιοποίησης που πραγματοποιήθηκε το 2013.
Αυτές τις ημέρες ακυρώνονται και τα τελευταία δικαιώματα αγοράς μετοχών (warrants) της Πειραιώς, καθώς δεν ασκήθηκαν. Στο τέλος Δεκεμβρίου ακυρώθηκαν για τον ίδιο λόγο τα warrants της Alpha Bank και της Εθνικής. Η μη άσκηση οφείλεται στις εκτός πραγματικότητας τιμές, όπως διαμορφώθηκαν έπειτα από την αναπροσαρμογή που έγινε μετά την τρίτη ανακεφαλαιοποίηση το 2015. Είναι χαρακτηριστικό ότι η τιμή των warrants για την αγορά μετοχών της Alpha διαμορφωνόταν στα 27,72 ευρώ ανά μετοχή, τη στιγμή που στο Χρηματιστήριο τελεί υπό διαπραγμάτευση στο 1,86 ευρώ, της Εθνικής στα 81,08 ευρώ ανά μετοχή ενώ στο Χρηματιστήριο βρίσκεται στο 0,32 ευρώ και της Πειραιώς η άσκηση των warrants ήταν στα 4.284 ευρώ (!), την ώρα που η μετοχή τελεί υπό διαπραγμάτευση στα 3,56 ευρώ. Οπως είναι φυσικό, κανείς επενδυτής δεν προχώρησε στην άσκηση των δικαιωμάτων, εκτός από κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις, όπως στην Εθνική Τράπεζα, που ορισμένοι, προφανώς χωρίς να έχουν κατανοήσει τον μηχανισμό, διέθεσαν 112.000 ευρώ για να αποκτήσουν μετοχές που την επόμενη ημέρα άξιζαν 400 ευρώ!
Υπενθυμίζεται ότι, στο πλαίσιο της πρώτης ανακεφαλαιοποίησης ο νόμος έδινε τη δυνατότητα στους ιδιώτες μετόχους των συστημικών τραπεζών να διατηρήσουν τον διοικητικό έλεγχο, υπό την προϋπόθεση ότι θα κάλυπταν τουλάχιστον το 10% των αυξήσεων κεφαλαίων. Το υπόλοιπο 90% των αυξήσεων θα το κάλυπτε το ΤΧΣ, ενώ στους ιδιώτες επενδυτές που μετείχαν στις αυξήσεις προσφέρονταν το δικαίωμα αγοράς (warrants) του συνόλου των μετοχών του ΤΧΣ, σε ορίζοντα 5ετίας.
Η ακύρωση των warrants και η οριστική απώλεια των κεφαλαίων του ΤΧΣ ήταν αποτέλεσμα του 2015 και της «διαπραγμάτευσης» για την κατάργηση των μνημονίων που τελικά οδήγησε στο τρίτο μνημόνιο. Η τρίτη ανακεφαλαιοποίηση τον Νοέμβριο του 2015 πραγματοποιήθηκε με τις τράπεζες να θεωρούνται από τους επενδυτές σε κατάσταση χρεοκοπίας εξαιτίας των capital controls, με αποτέλεσμα οι αυξήσεις κεφαλαίου να πραγματοποιηθούν σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές: η Alpha στο 0,04 ευρώ, η ΕΤΕ στο 0,02 ευρώ, η Eurobank στο 0,01 ευρώ και η Πειραιώς στο 0,003 ευρώ! Δηλαδή, οι τιμές των μετοχών εκμηδενίστηκαν και οι τράπεζες προχώρησαν στη μείωση του αριθμού μετοχών (reverse split). Χαρακτηριστικό της καταστροφής που συντελέστηκε το 2015 στις τράπεζες είναι ότι το καλοκαίρι του 2014 η χρηματιστηριακή αξία των τεσσάρων συστημικών τραπεζών διαμορφωνόταν στα 33 δισ. ευρώ, ενώ στο τέλος Νοεμβρίου οι τιμές με τις οποίες πραγματοποιήθηκαν οι αυξήσεις κεφαλαίου αντιστοιχούσαν σε αξία 747 εκατ. ευρώ για τους παλαιούς μετόχους. Πρακτικά, όλοι οι παλαιοί μέτοχοι έχασαν τα κεφάλαιά τους, με μεγαλύτερο χαμένο το ελληνικό Δημόσιο, που ήταν ο κύριος μέτοχος των τραπεζών. H συμμετοχή του ΤΧΣ, μετά την τρίτη ανακεφαλαιοποίηση, περιορίστηκε στο 2,7% στην Eurobank (από 35% πριν από την αύξηση), στο 11% στην Alpha Bank (από 66%), στο 26% στην Τράπεζα Πειραιώς (από 66,9%) και στο 35% στην Εθνική Τράπεζα (από 57,2% πριν από την ανακεφαλαιοποίηση).
