Πιλοτικό πρόγραμμα για την επαναχρησιμοποίηση λυμάτων για πότισμα κοινόχρηστων χώρων στην περιοχή του Ελαιώνα πρόκειται να ξεκινήσει η ΕΥΔΑΠ. Στόχος του προγράμματος είναι να διερευνηθεί κατά πόσον μπορεί να δημιουργηθεί ένα δίκτυο αποκεντρωμένων μονάδων «ανακύκλωσης» λυμάτων στα σημεία όπου υπάρχει ανάγκη. Η ΕΥΔΑΠ προχωρά, παράλληλα, ακόμα δύο ερευνητικά προγράμματα, το πρώτο για τον έλεγχο των νερών της Υλίκης με τηλεκατευθυνόμενο σκάφος και το δεύτερο για τον καθαρισμό υποπροϊόντων της λυματολάσπης.
Το πρόγραμμα για την επαναχρησιμοποίηση λυμάτων σε τοπική κλίμακα είναι μία από τις 30 πιλοτικές εφαρμογές του κοινοτικού προγράμματος NextGen, στο οποίο συμμετέχουν εταίροι από όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση. Στόχος του προγράμματος είναι να αξιολογηθούν και να προωθηθούν καινοτόμες λύσεις και συστήματα κυκλικής οικονομίας, που θα βελτιώσουν τις υφιστάμενες πρακτικές διαχείρισης υδατικών πόρων. Στο «ελληνικό» κομμάτι συνεργάζονται η ΕΥΔΑΠ, ο Δήμος Αθηναίων, το ΕΜΠ και η ιδιωτική εταιρεία Chemitec.
«Ως χώρος εφαρμογής έχει επιλεγεί η περιοχή του Ελαιώνα. Θα εντοπίσουμε ένα σημείο κοντά σε κεντρικό αγωγό αποχέτευσης, από τον οποίο θα αντλείται καθημερινά μια μικρή ποσότητα λυμάτων. Την ποσότητα αυτή θα επεξεργαζόμαστε σε μια μικρή μονάδα που θα δημιουργήσει εκεί η ΕΥΔΑΠ», εξηγεί ο Τίμος Λύτρας, αναπλ. διευθυντής της υπηρεσίας Ερευνας και Ανάπτυξης της ΕΥΔΑΠ. «Στόχος είναι να παράγονται 50-100 κυβικά νερό την ημέρα, τα οποία ο δήμος θα χρησιμοποιήσει για την άρδευση εκτάσεων στην περιοχή, όπως τον εναπομείναντα αιωνόβιο ελαιώνα και κοινόχρηστους χώρους, ενώ υπάρχει και η σκέψη για τη δημιουργία φυτωρίου όπου θα καλλιεργούνται τα καλλωπιστικά φυτά που χρησιμοποιεί ο δήμος». Το πρόγραμμα έχει συνολική διάρκεια τεσσάρων ετών και το «ελληνικό» κομμάτι θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο.
Η εφαρμογή στον Ελαιώνα είναι μία από τις ερευνητικές δράσεις της ΕΥΔΑΠ την περίοδο αυτή. Ενα άλλο ενδιαφέρον πρόγραμμα πρόκειται να ξεκινήσει στην Υλίκη και αφορά την παρακολούθηση της ποιότητας των υδάτων της. «Σήμερα, η ΕΥΔΑΠ ελέγχει τους ταμιευτήρες της με δειγματοληψίες οκτώ φορές τον χρόνο. Με δεδομένο ότι οι ταμιευτήρες περιβάλλονται από μια ζώνη όπου διά νόμου απαγορεύεται κάθε δραστηριότητα και ότι οι ταμιευτήρες παρακολουθούνται εδώ και δεκαετίες, οι δειγματοληψίες αυτές αρκούν για τη διασφάλιση της ποιότητας του νερού», εξηγεί ο κ. Λύτρας. «Αν, όμως, υπάρχει η υποψία ότι υπάρχει ένα πρόβλημα ποιότητας σε κάποιο σημείο στη λίμνη, τότε είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε δειγματοληψίες με βάρκα, τρόπος με τον οποίο δεν είναι εύκολο να εντοπίσεις αυτό που θες».
Τηλεχειριζόμενα
Η ΕΥΔΑΠ, λοιπόν, συμμετέχει με άλλους 20 Ευρωπαίους εταίρους στο κοινοτικό πρόγραμμα Intcatch, που έχει ως κύριο στόχο την ανάπτυξη και εφαρμογή καινοτόμων εργαλείων και υπηρεσιών για την παρακολούθηση της ποιότητας των επιφανειακών υδάτων. Για το πρόγραμμα θα κατασκευαστούν ρομποτικά σκάφη, τα οποία θα είναι εξοπλισμένα με τους κατάλληλους αισθητήρες για τη μέτρηση επιλεγμένων ρύπων σε πραγματικό χρόνο. «Με το τηλεχειριζόμενο σκάφος, το οποίο θα “σαρώνει” τη λίμνη 2-3 φορές την εβδομάδα, θα μπορούμε να κάνουμε μετρήσεις και να γνωρίζουμε άμεσα αν κάπου υπάρχει πρόβλημα. Για παράδειγμα, θα μετράμε την αγωγιμότητα του νερού, τη θολότητα, την αμμωνία και τη χλωροφύλλη που είναι ένδειξη ευτροφισμού».
Οι δοκιμές στην Υλίκη θα ξεκινήσουν στις αρχές Σεπτεμβρίου και λίγο νωρίτερα στη λίμνη Garda στην Ιταλία. «Το ρομποτικό σκάφος θα χρησιμοποιηθεί από την ΕΥΔΑΠ για δύο έτη και μετά θα περάσει στην κυριότητά της. Μάλιστα, η Ε.Ε. επιθυμεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διάχυση της πληροφορίας που θα παραχθεί και στο πλαίσιο αυτό έχουμε ήδη αρχίσει να ενημερώνουμε τις ΔΕΥΑ και άλλους φορείς. Μάλιστα, κάποιοι εξέφρασαν ενδιαφέρον να χρησιμοποιηθεί το σκάφος και στην περιοχή τους για την πραγματοποίηση μετρήσεων, κάτι που είναι εφικτό».
Η λυματολάσπη
Το τελευταίο από τα κοινοτικά ερευνητικά προγράμματα στα οποία συμμετέχει αυτή την περίοδο η ΕΥΔΑΠ αφορά τη λυματολάσπη της Ψυττάλειας. «Κατά την ξήρανση της λυματολάσπης, που αποστέλλεται για καύση στην τσιμεντοβιομηχανία, παράγεται ένα νερό πλούσιο σε άζωτο και φώσφορο. Σήμερα το νερό αυτό επιστρέφει για επεξεργασία στον βιολογικό καθαρισμό. Ομως, επιβαρύνει την ποιότητα των λυμάτων, τα οποία χρειάζονται περισσότερη ενέργεια για να καθαριστούν», εξηγεί ο κ. Λύτρας.
«Εδώ και δέκα μήνες, λοιπόν, έχει δημιουργηθεί μια πιλοτική μονάδα επεξεργασίας στραγγιδίων, που σε πραγματικές συνθήκες αφαιρεί το άζωτο. Στο τέλος του προγράμματος θα υπολογίσουμε το οικονομικό όφελος από την επεξεργασία των στραγγισμάτων».
