Πόσες φορές έχουμε ακούσει την έκφραση πως «η Αθήνα είναι μία πόλη που ούτε Αθηναίοι δεν την γνωρίζουν». Και πόσες φορές την έχουμε όλοι μας επιβεβαιώσει με κάποια σημαντική ή ασήμαντη αφορμή. Μία τέτοια, ομολογώ από τις πιο εντυπωσιακές, επιβεβαιώθηκε με τον πιο εμφατικό τρόπο σε μία από τις σαββατιάτικες βόλτες στο κέντρο της Αθήνας. Η οδός Δραγατσανίου, στον αριθμό 6, κρύβει έναν «αθηναϊκό θησαυρό» από εκείνους που βρίσκονται κάτω από τα πόδια μας, αλλά τις περισσότερες φορές είτε αγνοούμε, είτε δεν μπορούμε καν να τους δούμε. Μία μικρή ράμπα στο βάθος της στοάς σε οδηγεί περίπου 10 με 15 μέτρα κάτω από το έδαφος φέρνοντας εμπρός στα μάτια μία εκπληκτική σύνθεση.
Οι αρχαίες πέτρες διαπερνούν οριζόντια την βάση του κτιρίου «στηρίζοντας» νοητά μία σύγχρονη σκάλα.
Αριστερά ένα ασανσέρ και μία εσοχή του σύγχρονου οικοδομήματος που σηκώνεται προς τα πάνω σώζουν ένα ακόμη κομμάτι του αρχαίου τείχους.
Πηγαίνοντας το μάτι λίγο πιο δεξιά οι δοκοί της πολυκατοικίας «δένουν» σχεδόν αρμονικά με το άριστα σωζόμενο αρχαίο οικοδόμημα.
Η αρχική εντύπωση γίνεται ακόμα μεγαλύτερη, όταν μία πρόχειρη πινακίδα στον τοίχο μας ενημερώνει πως το σύμπλεγμα που βλέπουμε ζωντανό μπροστά μας οφείλεται σε ένα από τα λίγα σωζόμενα τμήματα του περίφημου «Θεμιστόκλειου τείχους» του 5ου αι. π.Χ.
(H μικρή αφίσα στον τοίχο που μας ενημερώνει για την πορεία του Θεμιστόκλειου τείχους κατά την αρχαιότητα)
Πρόκειται για το τείχος που όπως αναφέρει ο Θουκυδίδης έφτιαξαν άρον – αρον οι αρχαίοι Αθηναίοι μετά τους Περσικούς πολέμους για να αποκρούσουν τον επελαύνοντα κίνδυνο της Σπάρτης. Η σύγχρονη πολυκατοικία δένει πλέον αρμονικά με ένα από κομμάτι από τα πιο εμβληματικά έργα της κλασικής Αθήνας, προσφέροντας μία σπάνια εικόνα και αποκαλύπτοντας πως αυτή η πόλη με τα πολλά μειονεκτήματα δεν σταμάτησε ποτέ, αν μη τι άλλο, να είναι ζωντανή. Αλλά και ανεξερεύνητη ακόμα και για όσους ζούμε σε αυτήν.
Τι ήταν το Θεμιστόκλειο Τείχος
Το Θεμιστόκλειο Τείχος περιέκλειε την αρχαία Αθήνα και θεωρείτο το μεγαλύτερο σε μήκος οχυρωματικό έργο της πόλης. Είχε συνολική περίμετρο περίπου 6.500 μ. και διέθετε τουλάχιστον 13 πύλες. Τα θεμέλια του τέθηκαν το 479 – 478 π.Χ. κατόπιν της προτροπής του ίδιου του Θεμιστοκλή, και διατηρήθηκε για 1000 περίπου χρόνια. Σημαντικότερη από τις 13 πύλες του τείχους ήταν το «Δίπυλον» από την οποία εκτεινόταν εκτείνονταν το τείχος σε καμπύλη γραμμή μέχρι τον λόφο των Νυμφών και την Πνύκα, απ΄ όπου συνέχιζε σε δύο σκέλη (το ένα προς Πειραιά). Κατά την διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου το τείχος φέρεται να επισκευάστηκε τρεις φορές, μία το 420 π.Χ., μία επί Κόνωνος περί το 394 π.Χ. και μία περί το 338 π.Χ. ή το 307 π.Χ. κατά την διάρκεια των Μακεδονικών πολέμων. Σταδιακά από το 86 π.χ και την ρωμαϊκή επέλαση άρχισε να πέφτει σε αχρηστία με μικρές αναλαμπές. Η τελευταία επισκευή του αναφέρεται επί εποχή του Αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α΄ τον 5ο αι. μ.Χ καταγράφοντας μία πορεία 1.000 ετών στον χρόνο.
Φωτογραφίες: Σταύρος Παπαντωνίου
