ΒΕΡΟΛΙΝΟ – ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Τι είναι αυτό που κάνει τις κεντροευρωπαϊκές, και όχι μόνον, πόλεις τόσο γοητευτικές στους Ελληνες; Η φιλικότητα προς τον χρήστη, η οποία ως έννοια μάς είναι σχεδόν άγνωστη. Ευρύχωρα πεζοδρόμια, μεγάλοι δρόμοι, πάρκα, συνεπείς και εξυπηρετικές συγκοινωνίες είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν τις εύχρηστες πόλεις. Με τα χρόνια, ωστόσο, προστίθεται η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στην καθημερινή ζωή μιας πόλης. Και κάπως έτσι οι φιλικές προς τον χρήστη πόλεις μετατρέπονται σε… έξυπνες πόλεις. Με δεδομένο, μάλιστα, ότι η «ευφυΐα» έχει εισχωρήσει στη ζωή μας για τα καλά –έξυπνα τηλέφωνα, έξυπνες τηλεοράσεις κ.ο.κ.– δεν θα μπορούσε η καθημερινότητά μας να μη συντονίζεται και αυτή από έξυπνα συστήματα. Αυτά όλα, βέβαια, υπό ιδανικές συνθήκες, τις οποίες όμως ορισμένες πόλεις στον κόσμο έχουν πετύχει.
Πώς μετατρέπεται όμως μια πόλη σε έξυπνη; Η «Κ» ταξίδεψε στο Βερολίνο, στη μεγαλύτερη έκθεση κινητικότητας στον κόσμο, «Inno Trans», όπου παρουσιάστηκαν, εκτός από υπερσύγχρονα τρένα, συστήματα συντονισμού της κινητικότητας στην πόλη, καθώς και έξυπνες, οικονομικές και οικολογικές λύσεις για εύκολες και αθόρυβες μετακινήσεις. Μεταξύ των εκθεμάτων, είδαμε ένα ηλεκτρονικό σύστημα, το οποίο συντονίζει όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στην κυκλοφοριακή ζωή της πόλης (ΜΜΜ, κυκλοφοριακό, Αστυνομία, Πυροσβεστική, Πολιτική Προστασία κ.ά.), ώστε να επιτυγχάνεται η καλύτερη δυνατή ροή οχημάτων, ανάλογα με τις επικρατούσες συνθήκες. Ταξιδέψαμε με το πρώτο τρένο υδρογόνου στον κόσμο, αλλά κάναμε και μια βόλτα με ένα ευρύχωρο και ευέλικτο όσο κανένα άλλο ηλεκτρικό λεωφορείο. Τι το ιδιαίτερο έχουν όλα αυτά; Διευκολύνουν τη ζωή στην πόλη, επιταχύνουν τις μετακινήσεις, βελτιστοποιούν την κινητικότητα, ενώ περιορίζουν ακόμη και τον θόρυβο.
Το αντίθετο του… Υπερσιβηρικού
Στην αποβάθρα 2 του σταθμού Bremervore, σε μια ιδιαίτερα ηλιόλουστη –σπάνιο για την περιοχή– ημέρα στην Κάτω Σαξονία περιμένουμε το τρένο. Λίγα λεπτά αργότερα, χωρίς να ακούσουμε απολύτως τίποτα –επίσης σπάνιο για σιδηροδρομικό σταθμό– είδαμε το προαστιακό τρένο. Δεν ήταν ένα οποιοδήποτε τρένο, ήταν το πρώτο τρένο υδρογόνου που κυκλοφόρησε στον κόσμο. Το «Coradia iLint» κινείται με κυψέλες καυσίμου υδρογόνου, εκλύει μόνο νερό και είναι τόσο «ήσυχο», που κανείς σχεδόν δεν καταλαβαίνει ότι προσεγγίζει τον σταθμό. Λίγα λεπτά μετά την άφιξη του «Coradia iLint», στην απέναντι πλευρά της αποβάθρας κατέφθανε ένα συμβατικό ντιζελοκίνητο τρένο. Το αυτί συνήθισε τόσο πολύ την ησυχία, που η άφιξη ντιζελοκίνητου συρμού παρέπεμπε, σε επίπεδο ντεσιμπέλ, στον Υπερσιβηρικό.
Η «Κ» είχε την ευκαιρία να ταξιδέψει με ένα από τα πρώτα δρομολόγια του «Coradia iLint», το οποίο δρομολογήθηκε την παραμονή της έναρξης της μεγαλύτερης έκθεσης κινητικότητας στον κόσμο της «Inno Trans», που έλαβε χώρα στο Βερολίνο. Στο πλαίσιο της πολιτικής της κατασκευάστριας Alstom να περιορίσει την κατανάλωση ενέργειας κατά 20% έως το 2020 δημιούργησε το ακόμα φιλικότερο προς το περιβάλλον «Coradia iLint». Το ίδιο βασίστηκε σε ένα υφιστάμενο ντιζελοκίνητο τρένο της εταιρείας το «Coradia Lint 54», το οποίο υπό την κατάλληλη μετατροπή σε «iLint» διαθέτει αυτονομία 1.000 χλμ., φτάνει τα 140 χλμ./ώρα μέγιστη ταχύτητα και χωρά 300 επιβάτες. Και όλα αυτά «καίγοντας» ένα από τα βασικά συστατικά του νερού. Σε ένα εντυπωσιακό μπλε χρώμα, έχει ζωγραφισμένο στα βαγόνια του τον χημικό τύπο του υδρογόνου. Το εσωτερικό του αποτελεί την επιτομή της άνεσης, με ευρύχωρα καθίσματα, οθόνες τηλεματικής και σύνδεση Wi-Fi σε όλη τη διαδρομή. Κοιτάζοντας έξω από το παράθυρο, μπορεί κανείς να απολαύσει τη φύση της βόρειας Γερμανίας σαν να την παρακολουθεί σε οθόνη, διότι το ταξίδι είναι απαλλαγμένο από… θορύβους. Η πρώτη θέση είναι λίγο στριμωγμένη, σε αντίθεση με το υπόλοιπο τρένο, ωστόσο ο συγκεκριμένος συρμός έχει δρομολογηθεί σε προαστιακό δίκτυο, οπότε οι διαδρομές είναι μικρής διάρκειας. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι ο επιβάτης δεν θα «κληθεί από τη φύση». Εκεί βρίσκεται ενδεχομένως η μεγαλύτερη έκπληξη. Ανοίγοντας με ένα κουμπί αφής την κυλινδρική πόρτα της τουαλέτας –που θυμίζει λίγο είσοδο σε διαστημόπλοιο–, αντικρίζει έναν ιδιαίτερα ευρύχωρο θάλαμο. «Αυτή η τουαλέτα είναι μεγαλύτερη από το διαμέρισμά μου!» αναφώνησε μία επιβάτις.
Η αποδοτικότητα του συστήματος καυσίμου σχετίζεται με την αποθήκευση της πηγής ενέργειας σε υψηλών επιδόσεων μπαταρίες ιόντων λιθίου. Η μπαταρία αποθηκεύει ενέργεια από τις κυψέλες καυσίμου, όταν αυτές δεν χρησιμοποιούνται για την κίνηση του τρένου, ή από την ενέργεια της κίνησης του τρένου κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής πέδησης. Κατά το φρενάρισμα αποθηκεύεται η ενέργεια, η οποία στη συνέχεια διοχετεύεται όταν το τρένο αναπτύσσει ταχύτητα.
Το «Aptis» θεωρείται από τα πλέον προσβάσιμα λεωφορεία, καθώς διαθέτει ισόπεδο πάτωμα χωρίς ανυψώσεις στο έδαφος.
Ελιγμοί χειρουργικής ακρίβειας
Κάτι παραπάνω από ένα ακόμα ηλεκτρικό λεωφορείο ισχυρίζεται η Alstom ότι είναι το «Aptis», το πιο πρόσφατο ηλεκτροκίνητο λεωφορείο, που σχεδιάστηκε από το μηδέν. Η «Κ» επιβιβάστηκε σε ένα κυκλικό δρομολόγιο του «Aptis» και ομολογουμένως το απόλαυσε δεόντως. Εύκολο στην επιβίβαση, με μεγαλύτερα κατά 20% παράθυρα, που προσφέρουν στον επιβάτη ακόμη περισσότερη θέα, το ηλεκτρικό αυτό λεωφορείο είναι πολύ πιο ευέλικτο από τα συνηθισμένα 12μετρα λεωφορεία, που έχουμε μάθει να βλέπουμε στις πόλεις.
Η ευελιξία έγκειται στο γεγονός ότι η κίνηση και η κατεύθυνση δίνονται και στους τέσσερις τροχούς του. Αποτέλεσμα είναι να παρέχεται η δυνατότητα ελιγμών χειρουργικής ακρίβειας, που επιτρέπουν τη διέλευση και τη στάθμευση σε πολύ στενούς δρόμους. Θεωρείται μάλιστα ότι μπορεί να φθάσει σε σημεία που δεν έχει προσεγγίσει κανένα άλλο 12μετρο λεωφορείο.
Το «Aptis» θεωρείται από τα πλέον προσβάσιμα λεωφορεία, καθώς διαθέτει ισόπεδο πάτωμα χωρίς ανυψώσεις στο έδαφος. Η επιβίβαση σε αυτό γίνεται χωρίς το πάτωμα να έχει το παραμικρό υπερυψωμένο τμήμα, άρα πολύ μικρή απόσταση από το πεζοδρόμιο για μεγαλύτερη ευκολία και ασφάλεια. Διαθέτει τρεις πόρτες, πιο ευρύχωρες από το στάνταρ μέγεθος, ενώ αξιοποιείται το σύνολο της επιφάνειας για την εξυπηρέτηση των επιβατών.
Επιλέξαμε την υπερυψωμένη γαλαρία (μοναδικό σημείο του λεωφορείου σε άλλο επίπεδο) για να κάνουμε τη διαδρομή με το Aptis. Σε μία από τις τέσσερις θέσεις που διαθέτει η τελευταία σειρά καθισμάτων στο πίσω μέρος του λεωφορείου μπορεί κανείς να απολαύσει θέα σχεδόν 360 μοιρών από το πίσω παράθυρο. Οι τροχοί του, αθόρυβου σχεδόν, οχήματος βρίσκονται στα δύο άκρα του, με αποτέλεσμα να προσφέρει περισσότερο χώρο εσωτερικά για τους επιβάτες. Κοιτώντας το εξωτερικά, νομίζει κανείς ότι είναι τοποθετημένοι λάθος οι τροχοί και απορεί κανείς πώς στηρίζεται το λεωφορείο πάνω στους τόσο απομακρυσμένους, μεταξύ τους, τροχούς.
Η ίδια η εταιρεία εξηγεί ότι το κόστος συντήρησης του οχήματος είναι σημαντικά περιορισμένο. Διαθέτει διάρκεια ζωής 20 ετών, μεγαλύτερη από τον μέσο όρο των ηλεκτρικών λεωφορείων, ενώ το λειτουργικό κόστος και το κόστος συντήρησης είναι επίσης περιορισμένα λόγω της εύκολης πρόσβασης στις μπαταρίες και συνολικά στο σύστημα ισχύος, που βρίσκεται στην οροφή του οχήματος.
Ελληνικό ενδιαφέρον
Η συγκεκριμένη μάλιστα τεχνολογία δεν αποκλείεται να έρθει και στην Ελλάδα, με δεδομένο ότι το υπουργείο Υποδομών έχει ανακοινώσει ότι προγραμματίζει την προμήθεια 12 ηλεκτρικών λεωφορείων και τις πληροφορίες από την πλευρά της κατασκευάστριας Alstom να θέλουν «την εταιρεία να παρακολουθεί με ενδιαφέρον το σχετικό διαγωνισμό», όπως αποκάλυψαν στην «Κ» στελέχη της εταιρείας.
