Τέσσερα επιτύμβια αρχαϊκά αγάλματα σε φυσικό μέγεθος, οι «κούροι της Αταλάντης» ήρθαν στο φως κατά τη διάρκεια ανασκαφικής έρευνας της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας και Ευρυτανίας, στην ευρύτερη περιοχή της Αταλάντης στη Φθιώτιδα, από τα μέσα Οκτωβρίου. Συγκεκριμένα βρέθηκαν τέσσερις κορμοί πώρινων αγαλμάτων φυσικού μεγέθους και ένα τμήμα τριεδρικής βάσης αγάλματος.
Η αρχαιολογική έρευνα ξεκίνησε με αφορμή την υπόδειξη νέας αρχαιολογικής θέσης από ιδιοκτήτη αγροτεμαχίου της κτηματικής περιφέρειας Αταλάντης, όταν κατά τη διάρκεια άροσης, εντόπισε πώρινο κορμό γυμνού ανδρικού αγάλματος αρχαϊκών χρόνων στον τύπο του κούρου (σωζ. ύψους 0.86μ) και ειδοποίησε άμεσα την Αρχαιολογική Υπηρεσία.
Μετά την παράδοση και μεταφορά του γλυπτού στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αταλάντης, η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας και Ευρυτανίας κ. Ε. Καράτζαλη ανέθεσε στην αρχαιολόγο κ. Μαρία Παπαγεωργίου τη διεξαγωγή δοκιμαστικών τομών στον αγρό, κατά τη διάρκεια των οποίων αποκαλύφθηκαν κατά χώρα άλλα τρία πώρινα γλυπτά αρχαϊκών χρόνων και τμήμα τριεδρικής βάσης αγάλματος.
Στην πρώτη δοκιμαστική τομή στο βόρειο τμήμα του αγροτεμαχίου βρέθηκε πώρινο γλυπτό φυσικού μεγέθους αρχαϊκών χρόνων (σωζ. ύψους 1.22μ.), που σώζεται από την κεφαλή ως το ύψος των μηρών και παριστάνει όρθια, γενειοφόρο μορφή νεαρού άνδρα με προτεταμένο το αριστερό σκέλος.
Το παραπάνω γλυπτό βρέθηκε μαζί με τμήμα κάτω κορμού μικρότερου πώρινου αναγλύφου που απεικονίζει ιστάμενη γυμνή ανδρική μορφή από την οσφυϊκή χώρα ως τις κνήμες (σωζ. ύψους 0.82μ.), το οποίο επίσης φέρει συμφυή πλίνθο στην οπίσθια επιφάνεια.
Κατά τη διάρκεια της χθεσινής ανασκαφικής έρευνας (2/11/18) εντοπίσθηκε ένας ακόμη κούρος σε φυσικό μέγεθος (σωζ. ύψους 0.95μ. εικ.6-7) που σώζεται από το ύψος του λαιμού ως τους μηρούς, απεικονίζει γυμνό νέο με ελαφρά προτεταμένο το αριστερό σκέλος και διατηρείται σε καλή κατάσταση. Η τριεδρική πλίνθος που βρέθηκε ακριβώς δίπλα του πιθανόν ανήκει στο ίδιο γλυπτό.
Η πρόσφατη ολιγοήμερη ανασκαφική έρευνα που έχει διενεργηθεί σε μικρό μόνον τμήμα του αγρού, αποκάλυψε σε βαθύτερα στρώματα από αυτό της ανεύρεσης των αρχαϊκών γλυπτών, οργανωμένο νεκροταφείο στο οποίο μέχρι στιγμής διερευνήθηκαν επτά τάφοι που έχουν χρησιμοποιηθεί από τον 5ο αι.π.Χ. ως τον 2ο αι.π.Χ. με αξιόλογα ευρήματα.
Η ύπαρξη του αρχαίου νεκροταφείου σε εγγύτητα με τη σύγχρονη πόλη της Αταλάντης υποδηλώνει ότι πιθανότατα έχει εντοπισθεί τμήμα του οργανωμένου νεκροταφείου του αρχαίου Οπούντα.
