Μπλόκο στα σχέδια περαιτέρω διείσδυσης κινεζικών εταιρειών στην ελληνική αγορά ενέργειας βάζει η Κομισιόν, ανατρέποντας τα δεδομένα του διαγωνισμού για την ιδιωτικοποίηση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, στον οποίο η κινεζική εταιρεία CHN Εnergy εμφανίζεται ως φαβορί. Λίγες μόλις ημέρες πριν από την κατάθεση των δεσμευτικών προσφορών για τις μονάδες Μελίτης και Μεγαλόπολης, η Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της Ε.Ε. με επιστολή του επικεφαλής Κλάους Ντίτερ Μπόρχαρντ προς τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), στην οποία είχε πρόσβαση η «Κ», θέτει ζήτημα παραβίασης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και επανεξέτασης της πιστοποίησης του διαχειριστή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) που δόθηκε από την Επιτροπή εγκρίνοντας τη συμμετοχή της κινεζικής State Grid σε ποσοστό 24%. Η παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, σύμφωνα με την Επιτροπή, προκύπτει από τη συμφωνία που υπέγραψε τον Ιούλιο του 2018 η China Energy Investment, «μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες παραγωγής ενέργειας στον κόσμο», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, με τον όμιλο Κοπελούζου στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η συμφωνία προβλέπει ότι η κινεζική εταιρεία θα αποκτήσει μερίδιο 75% των αιολικών πάρκων με συνολική παραγωγική δυναμικότητα 1.500 MW που λειτουργεί και αναπτύσσει επί του παρόντος ο όμιλος Κοπελούζου στην Ελλάδα.
«Δεδομένου του ποσοστού 24% της κινεζικής εταιρείας Grid International Development Ltd στον ΑΔΜΗΕ, η οποία τους παρέχει κοινό έλεγχο, η ΡΑΕ θα πρέπει να εξετάσει κατά πόσον η προαναφερθείσα συναλλαγή θα μπορούσε να επηρεάσει τη συμμόρφωση του ΑΔΜΗΕ με τις απαιτήσεις της οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια σχετικά με τον διαχωρισμό δραστηριοτήτων μεταφοράς ενέργειας, παραγωγής και προμήθειας», αναφέρει στην επιστολή του ο κ. Μπόρχαρντ και ξεκαθαρίζει ρητώς: «Αυτό μπορεί να απαιτήσει την εκ νέου έναρξη της διαδικασίας πιστοποίησης του ΑΔΜΗΕ σύμφωνα με το άρθρο 10 της οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια».
Σημειώνει δε ότι «αυτό το ζήτημα είναι σημαντικό για οποιαδήποτε εξαγορά από τις κρατικές εταιρείες της Κίνας σημαντικών περιουσιακών στοιχείων στην παραγωγή και προμήθεια φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας». Η Επιτροπή υπενθυμίζει στην ελληνική πλευρά ότι «η οδηγία για την ηλεκτρική ενέργεια απαγορεύει στο ίδιο πρόσωπο ή πρόσωπα να ασκούν άμεσα ή έμμεσα έλεγχο σε μια επιχείρηση που εκτελεί οποιαδήποτε από τις λειτουργίες παραγωγής ή προμήθειας και άμεσα ή έμμεσα άσκηση ελέγχου ή άσκηση οποιουδήποτε δικαιώματος επί διαχειριστή συστήματος μεταφοράς».
Βάσει αυτού και σύμφωνα με τη γνώμη που εξέδωσε η Επιτροπή σχετικά με την πιστοποίηση του ΑΔΜΗΕ στις 24 Μαΐου 2017 η ΡΑΕ, σημειώνει στην επιστολή της η Κομισιόν, έχει καθήκον «να παρακολουθεί τις συμμετοχές στον ΑΔΜΗΕ σε τακτική βάση και να αποφασίσει εάν οι μέτοχοι πληρούν ή όχι τις απαιτήσεις του άρθρου 9 παράγραφος 1, στοιχείο β, σημείο i της Οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια», που αναφέρεται στον διαχωρισμό δραστηριοτήτων. «Παραβίαση των κανόνων διαχωρισμού θεωρείται σοβαρή παράβαση και η ΡΑΕ θα πρέπει να έχει την εξουσία να επιβάλλει αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις στα πρόσωπα που είναι υπεύθυνα για τέτοιες παραβιάσεις».
Η Επιτροπή ενημερώνει μάλιστα τη ΡΑΕ ότι έχει διευκρινίσει ορισμένες πτυχές της πρακτικής της σε αυτό το θέμα και παραπέμπει στην υπόθεση της ΕDF και της κινεζικής CGN για την από κοινού απόκτηση πλειοψηφικού ελέγχου των νέων σταθμών πυρηνικής ενέργειας στη Βρετανία (HPC, SZC και BRB). Κατά την εξέταση της υπόθεσης η Επιτροπή έκρινε ότι όλες οι κινεζικές εταιρείες που καταλήγουν να ελέγχονται από την επιτροπή εποπτείας και διαχείρισης κρατικών επιχειρήσεων (SASAC) θα πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν μία οντότητα.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, η Κομισιόν με την παρέμβαση προς τη ΡΑΕ που αποκαλύπτει η «Κ» ουσιαστικά λέει ότι η είσοδος της State Grid στον ΑΔΜΗΕ σε ποσοστό 24% εγκρίθηκε από την Επιτροπή και η ΡΑΕ έδωσε την απαιτούμενη από το ευρωπαϊκό δίκαιο πιστοποίηση ως ανεξάρτητου διαχειριστή, υπό την προϋπόθεση ότι θα παρακολουθεί και δεν θα επιτρέψει εταιρεία με κοινό μέτοχο να εισέλθει στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας γιατί παραβιάζεται ο κανονισμός περί διαχωρισμού δραστηριοτήτων. Εφόσον υπάρχει στρατηγική συμφωνία κινεζικής εταιρείας με τον όμιλο Κοπελούζου για είσοδο στην παραγωγή από ΑΠΕ, η ΡΑΕ θα πρέπει ή να σταματήσει τη συμφωνία ή να επανεξετάσει την πιστοποίηση του ΑΔΜΗΕ που σημαίνει να επανεξετάσει τη συμφωνία εξαγοράς του 24% από τη State Grid. Eπιπροσθέτως, η ΡΑΕ καλείται να πράξει αντιστοίχως και στην περίπτωση κάθε άλλης συμφωνίας μέσω της οποίας κινεζική εταιρεία θα εισέλθει στην παραγωγή ή προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου. Αυτό σημαίνει ότι βάζει φρένο στην εξαγορά των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ από την CHN Energy που συμμετέχει στον διαγωνισμό από κοινού με τον όμιλο Κοπελούζου.
