Ακόμα και οι παλαιότεροι από εκείνους που ασχολούνται με τις μεγάλες υποδομές μεταφορών στην Ευρώπη δεν θυμούνται διαγωνισμό που να έχει προσελκύσει τόσους και τέτοιου εκτοπίσματος επενδυτές όσους προσείλκυσε αυτή την εβδομάδα ο διαγωνισμός πώλησης του 30% του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών (ΔΑΑ) που διενεργεί το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ).
Με εξαιρετικές λειτουργικές και επενδυτικές επιδόσεις, ο ΔΑΑ προσφέρει υψηλότατο μέρισμα στους μετόχους του, ενώ παράλληλα έχει εξελιχθεί σε εταιρεία διαχείρισης αεροδρομίων η οποία υπό προϋποθέσεις μπορεί να διεκδικήσει ρόλο και σε άλλα διεθνή αεροδρόμια. Αυτοί είναι και οι βασικοί λόγοι που στον διαγωνισμό εμφανίστηκαν δέκα υποψήφιοι, τόσο μεγάλα ασφαλιστικά ταμεία και εταιρείες διαχείρισης ιδιωτικών κεφαλαίων όσο και κατασκευαστικές με μεγάλη δραστηριότητα στις παραχωρήσεις αλλά και διαχειριστές σημαντικότατων αεροδρομίων όπως του Λονδίνου και του Παρισιού.
Ακόμα και 1,5 δισ. ευρώ
Εάν αναλογιστεί κανείς πως με βάση εκτιμήσεις του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), που περιλήφθηκαν στην εισηγητική έκθεση της παράτασης της σύμβασης παραχώρησης που κυρώθηκε με νόμο από τη Βουλή νωρίτερα φέτος, τα εκτιμώμενα μερίσματα για το 55% του Δημοσίου για την περίοδο 2026-2046 υπολογίζονται στα επίπεδα των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Ετσι, στο 30% από το συνολικό 55% του μετοχικού κεφαλαίου που ελέγχει το Δημόσιο και το οποίο πωλείται τώρα, αντιστοιχούν εκτιμώμενα μερίσματα άνω του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ σε βάθος εικοσαετίας. Αυτή είναι και η αιτία που κύκλοι της αγοράς υπολογίζουν πως το τίμημα για αυτό το 30% μπορεί να προσεγγίσει τα επίπεδα ακόμα και του 1,5 δισ. ευρώ.
Η παρουσία δέκα υποψηφίων με σημαντικότατη κεφαλαιακή ευρωστία διασφαλίζει έντονα ανταγωνιστικές οικονομικές προσφορές όταν θα έρθει η ώρα για την υποβολή δεσμευτικών προτάσεων. Οι υψηλές μερισματικές αποδόσεις, που διασφαλίζει η επένδυση στη διαχειρίστρια εταιρεία του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» είναι εξάλλου και το κίνητρο που η καναδικών συμφερόντων Avi Alliance, η οποία κατέχει ήδη το 40% –και διά συμφωνίας μετόχων τοποθετεί και θα συνεχίσει να τοποθετεί την εκτελεστική διοίκηση της εταιρείας– συμμετέχει στη διαδικασία για την απόκτηση ενός επιπλέον πακέτου 30%.
Σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον πολύ χαμηλών αποδόσεων, η εξεύρεση χαμηλού ρίσκου τοποθετήσεων που μπορούν να δώσουν εύρωστες αποδόσεις είναι μια ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση. Ετσι εξηγείται ίσως ευκολότερα στους αμύητους η παρουσία των μεγάλων ασφαλιστικών ταμείων από τέσσερις ηπείρους, Αμερική, Ευρώπη, Ωκεανία και Ασία.
Για τις μεγάλες κατασκευαστικές, εκτός από εισόδημα, η απόκτηση του 30% τους προσφέρει την προοπτική να αυξήσουν τα μερίδιά τους σε πλειοψηφικά σε περίπτωση που κάποιος άλλος από τους μετόχους του ΔΑΑ αποφασίσει στο μέλλον να πουλήσει ποσοστό των μετοχών αλλά και τη συμμετοχή τους στο επενδυτικό πρόγραμμα που αναμένεται να εξελιχθεί τα επόμενα χρόνια. Και αυτό περιλαμβάνει τόσο νέους σταθμούς στον αερολιμένα όσο και επέκταση των χώρων εξυπηρέτησης των αεροσκαφών αλλά και άλλες υποδομές και υπηρεσίες. Είναι χαρακτηριστικό πως οι προβλεπόμενες επενδύσεις του ΔΑΑ έως και το 2046 οπότε και λήγει η σύμβαση παραχώρησης εκτιμώνται στα 2,9 δισ. ευρώ (ΙΟΒΕ, ΤΑΙΠΕΔ, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ΔΑΑ, εκτιμήσεις αγοράς).
Οι οικονομικές επιδόσεις του ΔΑΑ χαρακτηρίζονται ιδιαίτερα θετικές, οδηγούμενες από τη μεγάλη αύξηση των επιβατών και αεροσκαφών τα τελευταία έτη. Αναφορικά με τον κύκλο εργασιών, ο ΔΑΑ παρουσίασε το 2018 αύξηση κατά 10,4% στα 478,7 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό δεν περιλαμβάνει τις επιδοτήσεις του τέλους εκσυγχρονισμού & ανάπτυξης του αεροδρομίου (ΤΕΑΑ), το λεγόμενο «σπατόσημο». Τα κέρδη ΕΒΙTDA του ΔΑΑ για την περυσινή χρήση ανήλθαν σε 325,5 εκατ. ευρώ, αντιστοιχώντας έτσι σε περιθώριο κέρδους EBITDA 68%. Tα κέρδη ΕΒΙΤDA ήταν αυξημένα κατά 14,4% σε σχέση με το 2017, ενώ αύξηση κατά 22,1% σημείωσαν τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους, τα οποία ανήλθαν σε 171 εκατ. ευρώ.
Ανάκαμψη και τουρισμός
Σε κάθε περίπτωση, το πλήθος των υποψηφίων αγοραστών του 30% του ΔΑΑ αντανακλά τη σημασία που αποδίδουν οι ξένοι επενδυτές στην ανάκαμψη της οικονομίας αλλά και στις προοπτικές του ελληνικού τουρισμού. Πολλοί εξ αυτών των επενδυτών εμφανίστηκαν μετά τον Ιούλιο, γεγονός που αποδίδεται στην ανάδειξη μιας περισσότερο φιλικής για τις επιχειρήσεις κυβέρνησης και στην εμπέδωση πολιτικής σταθερότητας εν γένει, σχολιάζουν κύκλοι της αγοράς.
Να σημειωθεί πως η πρόσφατη χρονική επέκταση κατά 20 χρόνια της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αεροδρομίου Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος», με την καταβολή συνολικού τιμήματος 1,403 δισ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) από τον ΔΑΑ έχει επαυξήσει σημαντικά την αξία της παραχώρησης και επέτρεψε την έναρξη της διαδικασίας πώλησης του ποσοστού του Δημοσίου.
Υπενθυμίζεται πως μέτοχοι του ΔΑΑ εκτός από το ΤΑΙΠΕΔ που κατέχει το 30% είναι το Δημόσιο (με 25%), οι Avi Alliance GmbH (26,7%) και Avi Alliance Capital GmbH (13,3%), αμφότερες συμφερόντων του καναδικού ασφαλιστικού ταμείου PSP Investments και η οικογένεια Δ. Κοπελούζου (5%).
Μεγαλοεπενδυτές από Αυστραλία Αμερική, Ευρώπη και Κίνα
Μεγάλα θεσμικά ονόματα διαχείρισης κεφαλαίων αλλά και κατασκευαστικές συμμετέχουν στη διαδικασία πώλησης του 30% του ΔΑΑ.
• Η First State είναι εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίων με έδρα την Αυστραλία. Στο πελατολόγιό της περιλαμβάνονται θεσμικοί, συνταξιοδοτικά ταμεία, κ.λπ. Ανήκε στην Commonwealth Bank of Australia μέχρι φέτος το καλοκαίρι οπότε και εξαγοράστηκε από τη Mitsubishi UFJ Financial.
• Η KKR είναι ένα από τα μεγαλύτερα private equity παγκοσμίως και κατεβαίνει κοινοπρακτικά με τη γαλλική κατασκευαστική EGIS, η οποία λειτουργεί 17 αεροδρόμια σε 8 χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Λάρνακας και της Πάφου στην Κύπρο, όπου κατέχει το 20%. Η Egis ανήκει κατά 75% στο Caisse des Dépôts.
• Το GIP είναι ανεξάρτητος διαχειριστής υποδομών, με έδρα τη Νέα Υόρκη, που επενδύει κυρίως σε ενέργεια, μεταφορές και διαχείριση υδάτων. Κοινοπραξία υπό το GIP έχει αποκτήσει το Gatwick το 2009 και το αεροδρόμιο του Εδιμβούργου το 2012.
• Η ισπανική Ferrovial, εισηγμένη υψηλής κεφαλαιοποίησης (IBEX 35), είναι πολυεθνική κατασκευαστική που δραστηριοποιείται στη χρηματοδότηση, στη λειτουργία και στη συντήρηση υποδομών μεταφορών και αστικών υπηρεσιών.
• Η APG είναι ένας από τους μεγαλύτερους διαχειριστές συνταξιοδοτικών κεφαλαίων κυρίως στις Κάτω Χώρες και διαχειρίζεται πάνω από 30 συμμετοχές σε εταιρείες στους τομείς της ενέργειας και των υπηρεσιών κοινής ωφελείας, των τηλεπικοινωνιών και των μεταφορών. Το 2019, κοινοπρακτικά απέκτησε το 36% του αεροδρομίου των Βρυξελλών.
• Η γαλλική Groupe ADP, πρώην Aéroports de Paris ή ADP, κατέχει και διαχειρίζεται τα διεθνή αεροδρόμια του Παρισιού Charles de Gaulle Airport, το αεροδρόμιο Orly και το αεροδρόμιο Le Bourget.
• Η Vinci είναι γαλλική πολυεθνική κατασκευαστική, με έντονη δραστηριοποίηση και στην Ελλάδα. Εισηγμένη στο χρηματιστήριο του Euronext στο Παρίσι και μέλος του δείκτη Euro Stoxx 50 είναι μία από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.
• Η Macquarie είναι επενδυτικός όμιλος που δραστηριοποιείται σε 30 αγορές και μεταξύ άλλων έχει επενδύσει στα αεροδρόμια της AGS, των Βρυξελλών, του Σίδνεϊ κ.λπ. Διεκδικεί το 30% του ΔΑΑ κοινοπρακτικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Υποδομής Macquarie, τον επενδυτικό όμιλο Raffles Infra Holding με έδρα τη Σιγκαπούρη και την κινεζική Chengdong Investment Corporation.
• Η Avi Alliance είναι γερμανική εταιρεία διαχείρισης αερολιμένων που ιδρύθηκε το 1997 ως Hochtief Airport, αλλά αργότερα πέρασε στον έλεγχο της καναδικής PSP Investments. Ελέγχει σήμερα το 40% του ΔΑΑ και το μάνατζμεντ, ενώ κατέχει μερίδιο 55% στο αεροδρόμιο της Βουδαπέστης, 30% στο Ντίσελντορφ, 49% στο Αμβούργο και 40% στο San Juan.
• Η Ardian (πρώην AXA Private Equity) είναι εταιρεία επενδύσεων ιδιωτικών κεφαλαίων με έδρα τη Γαλλία, από τις μεγαλύτερες που ιδρύθηκε στην Ευρώπη και διαχειρίζεται η Dominique Senequier.
Τι σχεδιάζει το ΤΑΙΠΕΔ
Το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) αναμένεται τώρα να καλέσει σε διαγωνισμό ανεξάρτητους αποτιμητές για να το υποστηρίξουν στη διαδικασία της αξιολόγησης του διαγωνισμού. Παράλληλα, οι σύμβουλοι αξιοποίησης του ΤΑΙΠΕΔ για το συγκεκριμένο έργο (Deutsche Bank, Eurobank Ergasias, Your Legal Partners, Δρακόπουλος-Βασαλάκης και Arup Partnership), αφού αξιολογήσουν τις υποβληθείσες εκδηλώσεις ενδιαφέροντος, θα υποβάλουν την εισήγησή τους προς το διοικητικό συμβούλιο του ΤΑΙΠΕΔ σχετικά με τους υποψηφίους που πληρούν τα κριτήρια συμμετοχής για την επόμενη φάση του διαγωνισμού. Θα ακολουθήσει η συνήθης διαδικασία ερωταπαντήσεων και διευκρινίσεων επί της συμφωνίας πώλησης μετοχών και της συμφωνίας μετόχων και κατόπιν θα δοθεί προθεσμία υποβολής δεσμευτικών προσφορών. Εκτιμάται πως κατόπιν θα ζητηθούν και βελτιωμένες προσφορές. Η όλη διαδικασία μέχρι το οικονομικό κλείσιμο της συναλλαγής, εφόσον όλα κυλήσουν ομαλά, εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί σε ορίζοντα περίπου έξι μηνών.
