Ακόμα κι αν δεν οφείλεται αποκλειστικά στην κλιματική κρίση η τωρινή «θερμική εισβολή», αποτελεί έναν εξαιρετικά δυσοίωνο δείκτη: με θερμοκρασιακά ρεκόρ σχεδόν σε όλη την Ευρώπη, που μετατρέπουν σε Σεπτέμβριο το δεύτερο μισό του Δεκεμβρίου, τα «χιόνια στο καμπαναριό» τείνουν να γίνουν ανάμνηση. Οπως οι γεμάτες ζωντανά πλάσματα θάλασσες, τα καθαρά ποτάμια, τα δασωμένα βουνά κ.λπ.
Αν το πρόβλημα ήταν οι ολιγοήμερες χειμερινές διακοπές μας, τα χιονοδρομικά κέντρα διαθέτουν κανόνια τεχνητής χιόνωσης, για να προσφέρουν ψεύτικο χιόνι στους τουρίστες των ορέων. Αλλά το πρόβλημα είναι ο ανθρώπινος βίος στο σύνολό του, αχώριστα συναρτημένος με τον έκδηλα απορρυθμισμένο βίο του πλανήτη. Ο Ιούλιος του 2019 ήταν ο θερμότερος μήνας που καταγράφτηκε ποτέ, όπως και η τετραετία 2015-2018, στην οποία θα προστεθεί το τρέχον έτος. Σε έναν πλανήτη εγκαυματία, λόγω και των τεράστιων πυρκαγιών στην Αυστραλία, στην Καλιφόρνια, στον Αμαζόνιο, παντού, ο ανθρώπινος βίος τραυματίζεται βαριά, αλλά και ανασχηματίζεται: οι οικολογικοί πρόσφυγες θα είναι ασύλληπτα περισσότεροι από τους πολεμικούς. Και τότε τα τείχη και οι φράχτες τύπου Τραμπ ή Ορμπαν θα αποδειχθούν αυτό που όντως είναι: ανόητα κατασκευάσματα.
Πότε θα έρθει αυτό το «τότε»; Στη Σύνοδο του ΟΗΕ για το Κλίμα, στη Μαδρίτη, οι ηγέτες του κόσμου επιβεβαίωσαν πως κάνουν ό,τι μπορούν για να έρθει μια ώρα αρχύτερα: δεν χρειάζονταν πολυήμερες διαπραγματεύσεις για να επικυρωθεί μια ήδη ειλημμένη απόφαση, δηλαδή η αναβολή της συζήτησης των ακανθωδών θεμάτων για την επόμενη σύνοδο, το 2020, στη Γλασκώβη. Οι χώρες-πρωταθλήτριες στη ρύπανση φέρονται σαν να υπάρχει πολύς χρόνος στη διάθεσή μας. Ή σαν να είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί η υπερθέρμανση με λίγο παραπάνω αντηλιακό στο πρόσωπο των λουομένων.
Χρόνος όμως δεν υπάρχει. Το κραυγάζουν, μήνες τώρα, στις διαδηλώσεις τους κάθε Παρασκευή μυριάδες νέοι άνθρωποι, οι κατεξοχήν ενδιαφερόμενοι. Το επισημαίνουν, σε όλο και πιο δραματικούς τόνους, οι επιστήμονες, που διαπιστώνουν ότι ο πλανήτης οδηγείται σε αύξηση της θερμοκρασίας κατά 3-4 βαθμούς, παρότι ο στόχος της Συμφωνίας του Παρισιού είναι ο ενάμισης βαθμός. Το υπογράμμισε ο γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, που δήλωσε απογοητευμένος από την απώλεια μιας επιπλέον ευκαιρίας. Η συμφωνία της Ε.Ε. για μια κλιματικά ουδέτερη ήπειρο έως το 2050 θα μετρίαζε τη γενική απογοήτευση, αν η εμπειρία μας δεν μας έλεγε πως οι συμφωνίες είναι για να μην τηρούνται.