Το Brexit και ο Κάφκα

1' 22" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ας διαβάσουμε την πρώτη πρόταση της νουβέλας: «Όταν ο έξυπνος αλλά καθόλου βαθυστόχαστος Τζιμ Σαμς ξύπνησε εκείνο το πρωινό από ανήσυχα όνειρα, βρέθηκε στο κρεβάτι του μεταμορφωμένος σε ένα γιγάντιο πλάσμα». Κάτι σας θυμίζει, ε;  Ίσως αν αντικαθιστούσαμε το «Τζιμ Σαμς» με το «Γκρέγκορ Σάμσα», να γίνει ακόμα πιο σαφές ότι ο Ίαν Μακ Γιούαν παραφράζει εδώ τον Κάφκα και την πρώτη πρόταση της «Μεταμόρφωσης». Θα μπορούσαμε να το καταλάβουμε και από τον τίτλο: «Η κατσαρίδα» (εκδ. Πατάκη). Σε αντίθεση όμως με ό,τι συμβαίνει στην καφκική ιστορία, όπου ο Σάμσα μεταμορφώνεται σε ένα γιγάντιο έντομο (πιθανόν κατσαρίδα), ο ήρωας της καινούργιας νουβέλας του Μακ Γιούαν είναι κατσαρίδα και μεταμορφώνεται σε άνθρωπο. Έναν συγκεκριμένο άνθρωπο. Γιατί ο Τζιμ Σαμς, εκείνο το πρωινό, ξύπνησε στην οδό Ντάουνινγκ Στριτ 10. Στο εξής θα ήταν ο πρωθυπουργός της Βρετανίας.

Συνδυάζοντας τους συμβολισμούς του Κάφκα και τη δύναμη της σάτιρας του Τζόναθαν Σουίφτ (όπως παραδέχεται ο ίδιος στον πρόλογο της ελληνικής έκδοσης), ο Μακ Γιούαν γράφει, με το βλέμμα στο Brexit, για το «πνεύμα της κατσαρίδας» που κρύβεται πάντα στον λαϊκισμό. 

Για μία ακόμα φορά ο 71χρονος συγγραφέας μάς θυμίζει την ικανότητά του να είναι επίκαιρος, παρακολουθεί όσα συμβαίνουν και νοιάζεται για τα μεγάλα ζητήματα του καιρού μας: το απέδειξε όταν έγραψε για την τεχνητή νοημοσύνη («Μηχανές σαν κι εμένα», εκδ. Πατάκη), την κλιματική αλλαγή  («Solar», εκδ. Πατάκη) ή παλιότερα για την εποχή μετά την 11η Σεπτεμβρίου («Σάββατο», εκδ. Νεφέλη). Μεγάλος οπαδός της λογικής (όπως και αρκετοί ήρωές του), ο κορυφαίος Βρετανός πεζογράφος καταλήγει στον πρόλογό του ως εξής: «Αν η λογική δεν ανοίξει τα μάτια της και δεν επικρατήσει, τότε ίσως να χρειαστεί να προσφύγουμε στο γέλιο». ■

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT