Ο Γιώργος Γιαννούκος δεν έχει συνηθίσει τόση ησυχία. Υπό κανονικές συνθήκες, πάνω στη φούρια της παραγωγής, θα έκανε αυτή την περίοδο υπερωρίες. Η φωνή του ίσα που θα μπορούσε να ακουστεί πάνω από το βουητό των μηχανημάτων χύτευσης και των υδραυλικών πρεσών στα 1.000 τετραγωνικά μέτρα της βιοτεχνίας του στο Μενίδι. Χιλιάδες μετάλλια θα κόβονταν και θα χαράσσονταν εδώ για ανοιξιάτικους αγώνες δρόμου σε όλη την Ελλάδα.
Η απαγόρευση όμως κάθε αθλητικής διοργάνωσης λόγω της πανδημίας του νέου κορωνοϊού έχει «παγώσει» εδώ και δύο μήνες τις δραστηριότητες στην εταιρεία του. Ο κ. Γιαννούκος εξακολουθεί να επισκέπτεται το γραφείο του καθημερινά, σαν τον καπετάνιο που δεν αφήνει το τιμόνι στη φουρτούνα. Τώρα περιφέρεται σε ένα έρημο κτίριο.
«Είναι κρίμα ένα μέρος με τόσο εξοπλισμό να το βλέπεις άδειο», λέει. «Μπαίνεις μέσα και στενοχωριέσαι».
Η βιοτεχνία στο Μενίδι είχε σταματήσει τις δραστηριότητές της λόγω της πανδημίας.
Κι όμως, αυτή η χρονιά είχε ξεκινήσει με καλούς οιωνούς. Στη βιοτεχνία σχεδίαζαν, μετά τους αγώνες του Μαΐου, να αγοράσουν τρία νέα μηχανήματα για να εκσυγχρονίσουν τη γραμμή παραγωγής. Σκόπευαν να προσλάβουν και επιπλέον προσωπικό. Πλέον, υπολογίζουν τη ζημία τους σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ. Στους πάγκους τους στοιβάζονται χιλιάδες μετάλλια αγώνων οι οποίοι δεν έγιναν.
Η οικογενειακή επιχείρηση του κ. Γιαννούκου, παρά την οικονομική κρίση, είχε καταφέρει τα προηγούμενα χρόνια να αυξήσει το πελατολόγιό της. Όταν τον είχαμε επισκεφθεί στο Μενίδι το 2015, δεχόταν παραγγελίες μεταλλίων από την Έδεσσα και τις Σπέτσες μέχρι τα Χανιά. «Όλη η Ελλάδα τρέχει», είχε πει τότε. Η αλματώδης διάδοση του τρεξίματος στη χώρα μας δημιούργησε νέες θέσεις εργασίας και έδωσε ανάσα σε εταιρείες που είχαν δοκιμαστεί παλιότερα. Ωστόσο, κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει ότι θα ερχόταν μια εποχή χωρίς αγώνες.
Τότε και τώρα. Αριστερά η βιοτεχνία στο Μενίδι σε φουλ ρυθμούς παραγωγής μεταλλίων το 2015. Δεξιά το κτίριο είναι άδειο από προσωπικό. Η πανδημία οδήγησε στη ματαίωση αγώνων δρόμου, η παρασκευή μεταλλίων πάγωσε.
Εταιρείες που εξειδικεύονται στην ηλεκτρονική χρονομέτρηση, στην εκτύπωση αριθμών συμμετοχής και στη διοργάνωση ταξιδιών σε Μαραθωνίους του εξωτερικού μετρούν τώρα τις απώλειές τους, ενώ ανησυχούν για την πορεία των διοργανώσεων του φθινοπώρου, εφόσον υπάρξει και δεύτερο κύμα της πανδημίας.
Αναβολές και ακυρώσεις
Η αγορά που κινείται γύρω από έναν αγώνα τρεξίματος δεν είναι αμελητέα. Στις 22 Μαρτίου επρόκειτο να πραγματοποιηθεί ο Ημιμαραθώνιος της Αθήνας. «Είναι ένα μεγάλο αθλητικό γεγονός υπερτοπικού χαρακτήρα, υψίστης κοινωνικής, αθλητικής, ιστορικής, τουριστικής και εθνικής αξίας», ανέφερε τον Ιανουάριο η απόφαση της Περιφέρειας Αττικής για την έγκριση κάλυψης δαπανών της διοργάνωσης. Η εκτύπωση 25.000 αριθμών συμμετοχής θα κόστιζε 12.000 ευρώ, η ενοικίαση ηχητικής υποστήριξης 11.500 ευρώ και η ενοικίαση τεντών 9.500 ευρώ. Αυτά ήταν μόνο μερικά από τα έξοδα. Τελικά, ο αγώνας αναβλήθηκε για τον Σεπτέμβριο, χωρίς ακόμη να είναι ξεκάθαρο εάν τότε θα επιτραπεί η διεξαγωγή του.
«Οι προμηθευτές των αγώνων, αυτοί που φτιάχνουν τα νούμερα, τα μπλουζάκια, όλοι επηρεάζονται», λέει στην «Κ» ο Νίκος Πολιάς –παλιός πρωταθλητής και κάτοχος της πανελλήνιας επίδοσης στην κλασική διαδρομή του Μαραθωνίου– ο οποίος το 2002 έφερε στην Ελλάδα το σύστημα ηλεκτρονικής χρονομέτρησης των αγώνων δρόμου. Στα γραφεία της εταιρείας του στο Γαλάτσι στοιβάζονται δεκάδες κούτες με ειδικά τσιπάκια που δεν χρησιμοποιήθηκαν φέτος.
Από τους 43 αγώνες που θα χρονομετρούσε την άνοιξη, ακυρώθηκαν οι 24, αναβλήθηκαν οι 10 και εκκρεμεί απόφαση ματαίωσης ή ορισμού νέας ημερομηνίας για εννέα. Μαζί με τον περιορισμό των διαφημιστικών εσόδων για το περιοδικό Runner που εκδίδει η εταιρεία του, αλλά και την απαγόρευση των ομαδικών προπονήσεων σε γήπεδα στίβου, ο κ. Πολιάς υπολογίζει ότι το πρώτο εξάμηνο του 2020 θα μειωθεί ο τζίρος τους κατά 200.000 ευρώ.
Το προσωπικό στην εταιρεία του Νίκου Πολιά συνεχίζει την τηλεργασία. Ο ίδιος αισιοδοξεί ότι από το Σεπτέμβριο θα γίνουν αγώνες. Επισημαίνει όμως ότι ακόμη δεν είναι ξεκάθαρο το πώς αυτοί θα πραγματοποιηθούν.
«Μια επιχείρηση σαν τη δική μας με δέκα εργαζομένους, καλείται να αντεπεξέλθει σε μια δύσκολη, καταστροφική συγκυρία», λέει. Αναφέρει ότι αντίστοιχες εταιρείες στο εξωτερικό απέλυσαν το μισό προσωπικό τους και έχουν μειώσει κατά 50% τους μισθούς όσων υπαλλήλων κράτησαν. Με τη βοήθεια που έχει δοθεί μέχρι στιγμής σε πληττόμενες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, δεν χρειάστηκε να προχωρήσει σε παρόμοιες ενέργειες.
«Στόχος είναι να παραμείνουμε ζωντανοί μέχρι την επανεκκίνηση της δραστηριότητας», λέει. «Δεν θέλω να σκέφτομαι ότι θα υπάρχει η ίδια κατάσταση στο δεύτερο μισό του χρόνου».
Κούτες με τα ειδικά τσιπάκια χρονομέτρησης των αθλητών. Μέχρι στιγμής έχουν μείνει αδιάθετα.
Απώλειες έχει και ο Χρήστος Κουτρουδίτσος, ο οποίος τυπώνει τα νούμερα που καρφιτσώνουν οι δρομείς στις μπλούζες τους. Κάθε άνοιξη ο τζίρος από τους αγώνες δρόμου έφτανε τις 10.000 ευρώ ανά μήνα στην εταιρεία του. «Είναι ένα καλό ποσό που χάνεται, δεν αναπληρώνεται», λέει.
Μπροστά σε μια χρονιά χωρίς έσοδα εκτιμά ότι βρίσκεται ο Γιώργος Καραγιάννης, ιδιοκτήτης ταξιδιωτικού πρακτορείου στη Θεσσαλονίκη, το οποίο εξειδικεύεται σε εκδρομές για συμμετοχή σε Μαραθωνίους του εξωτερικού. Είχε πελάτες οι οποίοι θα έτρεχαν στο Λονδίνο, στο Παρίσι και στη Βαρκελώνη. «Κάποιοι ζήτησαν επιστροφή χρημάτων, άλλοι περιμένουν να δουν τι θα γίνει», λέει. Δεν αποκλείει, εφόσον συνεχιστεί η αγωνιστική απραξία, να χρειαστεί στο μέλλον κάποιο δάνειο για να παραμείνει βιώσιμη η επιχείρηση. Δεν σκοπεύει πάντως να την κλείσει.
«Το δρομικό κίνημα δεν θα χαθεί», λέει.
Τα μετάλλια
Πίσω στο Μενίδι, ο κ. Γιαννούκος μας ξεναγεί στη βιοτεχνία του και εξιστορεί το παρελθόν της. «Ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1963 από τον πεθερό μου, κατασκευάζοντας κυρίως τουριστικά σουβενίρ. Το 1988 έφερα από την Ιταλία μεγάλες υδραυλικές πρέσες για την παρασκευή μεταλλίων», λέει.
Ο Γιώργος Γιαννούκος εργάζεται σε αυτή τη βιοτεχνία από το 1979.
Μιλάει με πάθος για αυτά. Στα χρόνια της νιότης του τα κυνηγούσε και ο ίδιος ως δρομέας των 100 μέτρων στον Πανιώνιο. Πλέον, στους περισσότερους μαζικούς αγώνες δρόμου εκτός σταδίου, μετάλλια δίνονται σε κάθε τερματίσαντα, ανεξαρτήτως θέσης ή επίδοσης.
Μετάλλια για αγώνα δρόμου στη Ραφήνα τα οποία δεν παραδόθηκαν ποτέ. Ο αγώνας δεν διεξήχθη.
Για τις μεγάλες διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις κατασκευάζονται πρεσαριστά μετάλλια με πρώτη ύλη χαλκό ή ορείχαλκο. Το κόστος τους, ανάλογα με τη διάμετρο και το πάχος, μπορεί να ξεπεράσει τα δύο ευρώ ανά κομμάτι.
Για τους αγώνες δρόμου με τη συμμετοχή εκατοντάδων ή χιλιάδων ελεύθερα αθλουμένων, προτιμάται ως υλικό το Zamak, κράμα από ψευδάργυρο, αλουμίνιο, μαγνήσιο και χαλκό. Χρησιμοποιείται με τη μέθοδο της χύτευσης και είναι πιο φθηνό (έως και 80 λεπτά ανά κομμάτι) για να καλύψει την ανάγκη μαζικής παραγωγής. Μεγαλύτερες διοργανώσεις, όπως ο Μαραθώνιος της Αθήνας, συνήθως εισάγουν τα μετάλλιά τους από τη Νότια Αφρική.
Ο κ. Γιαννούκος λέει ότι δεν πρόκειται να χρεώσει όσα μετάλλια έφτιαξε για αγώνες που ακυρώθηκαν. Προτιμάει να επωμιστεί μια χαμένη παραγγελία παρά να πληγούν οι σχέσεις του με έναν τακτικό πελάτη. «Θέλουμε να συνεργαστούμε μαζί τους και στο μέλλον», λέει.
Το αβέβαιο μέλλον
Τι επιφυλάσσει όμως η φθινοπωρινή σεζόν για τους αγώνες δρόμου; Ουδείς είναι σε θέση να δώσει ξεκάθαρες απαντήσεις. «Υπάρχει μεγάλη δρομική κοινότητα στην πόλη μας. Βλέπω κόσμο κάθε μέρα που ρωτάει τι θα γίνει τον Σεπτέμβριο, αλλά δεν είναι στο χέρι μας, είναι απόφαση των ειδικών», λέει ο Ηλίας Σπυριούνης, γενικός διευθυντής του Γύρου Λίμνης Ιωαννίνων. Ο συγκεκριμένος αγώνας διεξάγεται κάθε Σεπτέμβριο και οι διοργανωτές βρίσκονται σε αναμονή για να αποφασίσουν εάν θα ανοίξουν τις εγγραφές και υπό ποιους όρους θα υποδεχθούν στην εκκίνηση τους συμμετέχοντες.
Από τον πρώτο αγώνα δρόμου στην Ελλάδα (αριστερά) που διοργάνωσε στον Άγιο Κοσμά το 1978 μια παρέα ερασιτεχνών δρομέων, σε εξειδικευμένους αγώνες αποκλειστικά για γυναίκες (δεξιά) όπως το ladies Run. Το τρέξιμο έχει γνωρίσει μεγάλη διάδοση τα τελευταία χρόνια στην ΕΛλάδα.
Ο προϋπολογισμός του αγώνα των Ιωαννίνων ξεπερνάει τις 200.000 ευρώ και ο κ. Σπυριούνης επισημαίνει ότι ακόμη και η αναβολή θα έχει οικονομικό κόστος. Αυτό συνέβη φέτος με τον Μαραθώνιο της Ρόδου. Ο αγώνας του 2020 ακυρώθηκε, όμως είχαν ήδη τυπωθεί μπλουζάκια για να μοιραστούν στους δρομείς και είχαν γίνει έξοδα για διαφημιστικές ενέργειες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. «Ο αγώνας είναι μη κερδοσκοπικός. Δεν ξέρουμε εάν του χρόνου οι χορηγοί μας, οι οποίοι επίσης έχουν πληγεί, θα μπορέσουν να ανταποκριθούν», λέει η πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής Μαριέττα Παπαβασιλείου.
Ο κ. Πολιάς είναι αισιόδοξος για τους αγώνες του φθινοπώρου, αλλά επισημαίνει ότι η διεξαγωγή τους θα δοκιμάσει τις αντοχές του συστήματος. Αναμένεται να υπάρξει μεγάλος αριθμός διοργανώσεων που θα γίνονται σε κοντινές ή στις ίδιες ημερομηνίες. Πάντως μοιάζει αναπόφευκτο να αποτραπεί ο συνωστισμός δρομέων, ειδικά στην αφετηρία ενός αγώνα.
«Συζητούνται διάφορα πρωτόκολλα διεξαγωγής. Θα πρέπει όμως να είμαστε αρκετά προσεκτικοί. Αφενός να μη ρισκάρουμε την υγεία του κοινωνικού συνόλου. Δεν θέλουμε το άθλημα το οποίο δίνει χαρά, ζωή και υγεία στον κόσμο να στιγματιστεί ως μέσο διασποράς του ιού», λέει. «Ούτε θέλουμε, αφετέρου, να δώσουμε μια λάθος αίσθηση δημιουργώντας αποστειρωμένους αγώνες στους οποίους ο ένας δρομέας θα πρέπει να έχει μεγάλη απόσταση από τον άλλον και να χαθεί η γιορτινή ατμόσφαιρα».
Το Καλλιμάρμαρο στάδιο όπου τερματίζει ο Μαραθώνιος της Αθήνας. Πρόθεση των διοργανωτών είναι να διεξαχθεί κανονικά ο αγώνας τον Νοέμβριο. Ωστόσο παραμένει άγνωστο εάν όλα ανατραπούν από ένα δεύτερο κύμα της πανδημίας.
Προκειμένου να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα της πανδημίας και να δώσει μια αίσθηση αγωνιστικής δραστηριότητας στους δρομείς, η εταιρεία του κ. Πολιά παρέχει αυτό το διάστημα τη δυνατότητα διεξαγωγής εικονικού αγώνα (Virtual Run) μέσω ειδικής εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα. Οι συμμετέχοντες, σε όποιο μέρος της χώρας κι αν βρίσκονται, καλύπτουν την απόσταση που έχει οριστεί και έπειτα στέλνουν μια φωτογραφία που αποδεικνύει την επίδοσή τους (μια εικόνα του ρολογιού τους ή των ενδείξεων σε έναν διάδρομο τρεξίματος). Δεν υπάρχουν περιορισμοί στο πού θα τρέξει κάποιος, ούτε κριτές ή ηλεκτρονική χρονομέτρηση. Όλα εξαρτώνται από την υπευθυνότητα του κάθε δρομέα.
Στο Μενίδι, παρά την έλλειψη δραστηριότητας των τελευταίων μηνών, ο κ. Γιαννούκος ελπίζει ότι σύντομα θα ξεκινήσει ξανά η παραγωγή. «Εάν υπάρξει ανάγκη, δουλεύουμε και τον Αύγουστο», λέει και δείχνει ένα νέο μηχάνημα για το φινίρισμα του πλεξιγκλάς, τονίζοντας με πίκρα ότι πρόλαβε να το αξιοποιήσει μόνο για ενάμιση μήνα.
«Δεν θέλω να σκέφτομαι ότι δεν θα έχουμε ξανά αγώνες δρόμου με τη μαζικότητα που είχαμε στο παρελθόν, όχι μόνο γιατί θα πληγεί η εταιρεία μας και θα πρέπει να αναζητήσουμε κάποιον άλλο τρόπο να βιοποριστούμε, όσο για τον θετικό αντίκτυπο που έχει μια ανάλογη διοργάνωση στην κοινωνία», λέει ο κ. Πολιάς από τα άδεια γραφεία του στο Γαλάτσι – το προσωπικό της εταιρείας συνεχίζει αυτές τις ημέρες την τηλεργασία.
«Δεν θα ήθελα να σκεφτώ μια κοινωνία η οποία θα φοβάται να συναθροιστεί, να χαρεί συλλογικά».
ΧΩΡΙΣ ΑΓΩΝΕΣ
Οι επιπτώσεις της πανδημίας στην αγορά του τρεξίματος
