Βαριά ασθενή φαίνεται πως αφήνει τον ΕΦΚΑ το πρώτο κύμα της πανδημίας κορωνοϊού που «χτύπησε» και τη χώρα μας, καθώς μόνο τους πρώτους δύο μήνες (Μάρτιο-Απρίλιο) της υγειονομικής κρίσης, εκτιμάται ότι τα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές μειώθηκαν κατά περίπου 20%. Υψηλόβαθμα στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν πως κάθε μήνα της κρίσης, ο ενιαίος φορέας θα «μπαίνει» μέσα μόνο για την κύρια ασφάλιση κατά 350 εκατ. ευρώ, ενώ σε περίπου 50 εκατ. ευρώ τον μήνα εκτιμάται το έλλειμμα στην επικουρική ασφάλιση.
Μάλιστα, οι αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις που αναμένονται να δοθούν από την ερχόμενη Τρίτη, σε περίπου 250.000 δικαιούχους, έχουν μηνιαίο κόστος 26 εκατ. ευρώ, που αναμένεται να αυξήσει περαιτέρω το έλλειμμα της κοινωνικής ασφάλισης. Παράλληλα, οι μαζικές αναστολές συμβάσεων που προχώρησαν οι επιχειρήσεις κατά τους τελευταίους 2,5 μήνες, για τη συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα «κοστίζουν» στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης περίπου 1,7 δισ. ευρώ.
Τα χρήματα αυτά δεν έχουν ακόμη καταβληθεί στον ΕΦΚΑ από το ελληνικό Δημόσιο, καθώς το υπουργείο Οικονομικών δεν έχει εγκρίνει τη σχετική μεταφορά, γεγονός που εντείνει τον προβληματισμό των στελεχών της κοινωνικής ασφάλισης στο υπουργείο Εργασίας και στον φορέα.
Ακόμη και η καλή μέχρι πρότινος πορεία των εσόδων από τη ρύθμιση των έως 120 δόσεων έχει ανακοπεί, με αποτέλεσμα τα έσοδα του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), σύμφωνα με πληροφορίες, να έχουν μειωθεί κατά σχεδόν 50%.
Ελλειμμα
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το τετράμηνο Ιανουαρίου – Απριλίου, ο ΕΦΚΑ παρουσίασε έλλειμμα της τάξεως των 355 εκατ. ευρώ. Ενώ και τα τελευταία στοιχεία του Μαΐου (εισφορές Απριλίου) δείχνουν νέα «τρύπα» της τάξεως των 350 εκατ. ευρώ. Μόνο τον Απρίλιο, το έλλειμμα του φορέα ήταν της τάξεως των 386 εκατ. ευρώ. Τον Μάρτιο, πρώτο μήνα της κρίσης, η υστέρηση στα έσοδα του Εαμείου είχε ως αποτέλεσμα να κλείσει ο προϋπολογισμός με -379 εκατ. ευρώ, ενώ ο Ιανουάριος ήταν θετικός (+348 εκατ. ευρώ) όπως και ο Φεβρουάριος (+62 εκατ. ευρώ).
Ακόμη πιο ανησυχητική φαίνεται πως είναι η πρώτη εικόνα για την πορεία των εσόδων του Μαΐου, ενώ έντονο προβληματισμό προκαλούν και τα έσοδα από την μη μισθωτή απασχόληση, καθώς η πανδημία συνδυάσθηκε με τις αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού για σχεδόν 1,2 εκατ. ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα έσοδα του Μαΐου από τη μισθωτή απασχόληση του ιδιωτικού τομέα είναι μειωμένα κατά 32% σε σχέση με τα αντίστοιχα έσοδα ένα χρόνο πριν. Συγκεκριμένα, εισπράχθηκαν 613 εκατ. ευρώ έναντι 899 εκατ. ευρώ τον Μάιο του 2019. Ακόμη χειρότερη είναι η σύγκριση με τα προϋπολογισθέντα έσοδα, καθώς ο στόχος ήταν στα 940 εκατ. ευρώ. Για τους μη μισθωτούς, αν και δεν είναι απόλυτα συγκρίσιμα τα στοιχεία, τα έσοδα ήταν 105 εκατ. ευρώ, έναντι 149 εκατ. ευρώ το 2019.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», όλα τα παραπάνω έχουν άμεση συνέπεια τη μείωση της περιουσίας του ΕΦΚΑ, καθώς ο φορέας καλείται να πληρώσει στην ώρα τους τις συντάξεις. Μάλιστα εκτιμάται ότι από περίπου 2,8 δισ. ευρώ, η περιουσία του ΕΦΚΑ τον Ιούνιο ίσως πέσει και κάτω από τα 2 δισ. ευρώ.
Αυξήσεις
Να σημειωθεί ότι, εντός του φθινοπώρου, βάσει των δεσμεύσεων του υπουργού Εργασίας Γιάννη Βρούτση, θα πρέπει να καταβληθούν και οι αυξήσεις των κύριων συντάξεων παράλληλα με τα αναδρομικά ενός έτους, σε επικουρικές αλλά και κύριες συντάξεις, βάσει των αυξήσεων που προβλέπονται στην ασφαλιστική μεταρρύθμιση που θεσμοθετήθηκε λίγο πριν η πανδημία χτυπήσει και την πόρτα της χώρας μας.
Πλέον, τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα στο φθινόπωρο, καθώς η πορεία των εσόδων του ασφαλιστικού φορέα τους επόμενους μήνες είναι καθοριστική όχι μόνο για το αν τελικά θα κλείσει ο χρόνος με έλλειμμα, αλλά και για μια σειρά αποφάσεις της κυβέρνησης, με αιχμή την περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών που βαραίνουν υπέρμετρα εργοδότες και εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα.
Να σημειωθεί ότι από τον Σεπτέμβριο θα πρέπει οι εργοδότες που επέλεξαν τη μετάθεση της πληρωμής των ασφαλιστικών εισφορών κατά τους πρώτους κρίσιμους μήνες της πανδημίας, να ξεκινήσουν την σε δόσεις καταβολή των παλαιών ασφαλιστικών εισφορών παράλληλα βέβαια με τις τρέχουσες.
Κάτι που θεωρείται δύσκολο να επιτευχθεί, με δεδομένες τις έως σήμερα εκτιμήσεις για την πορεία μιας σειράς παραμέτρων, με αιχμή την ανεργία, τους μισθούς αλλά και την ποιότητα των εργασιακών σχέσεων.
Ειδικοί εκτιμούν ότι μόνο από την αναμενόμενη αύξηση της ανεργίας, της εκτίναξης των ευέλικτων μορφών απασχόλησης και της προεξοφλούμενης μείωσης των μισθών στον ιδιωτικό τομέα, το συνολικό έλλειμμα του ΕΦΚΑ θα ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ. Μάλιστα, επισημαίνουν ότι η κρίση στο ασφαλιστικό θα παραμείνει στον ΕΦΚΑ και εντός του 2021, ακόμη κι αν η υγειονομική κρίση υποχωρήσει. Για να συμπληρώσουν ότι υπό αυτή την ισχυρή συνθήκη, αποφάσεις για περαιτέρω παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό και κυρίως στον τομέα των ασφαλιστικών εισφορών της μισθωτής απασχόλησης, ενδέχεται εάν δεν χρηματοδοτηθούν από τα ευρωπαϊκά εργαλεία, να βρεθούν στον αέρα…
