ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Κατάλογο πιθανών κυρώσεων σε τομεακό επίπεδο σχεδιάζει να ετοιμάσει η Ε.Ε. σε περίπτωση κατά την οποία η Τουρκία επιχειρήσει γεωτρήσεις σε ύδατα που παραβιάζουν την ελληνική κυριαρχία. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η Αθήνα, στη –μακρά– συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων (ΣΕΥ) στις Βρυξέλλες χθες (του πρώτου με φυσική παρουσία στις μέρες του κορωνοϊoύ), επέμεινε ότι τυχόν παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων από την Aγκυρα πρέπει να λάβει μία ισχυρή απάντηση, που θα συνεπάγεται βαρύ οικονομικό τίμημα για την Τουρκία. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, οι κυρώσεις μπορεί να περιλαμβάνουν: πρώτον, διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων και της προενταξιακής χρηματοδότησης, δεύτερον, την ανάκληση της Τελωνειακής Eνωσης, τρίτον, διακοπή χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και, τέταρτον, απαγόρευση πώλησης όπλων και ανταλλακτικών. Για την επικείμενη Σύνοδο Κορυφής και το ζήτημα της Αγίας Σοφίας, μίλησαν χθες το απόγευμα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.
Στη δήλωσή του μετά τη συνεδρίαση, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας δήλωσε «ικανοποιημένος, διότι οι εταίροι εξέφρασαν αλληλεγγύη έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου για τις παράνομες τουρκικές ενέργειες» κατά των δύο κρατών-μελών. Ο κ. Δένδιας τόνισε ότι υπήρξε «ευρύτατη συναίνεση» να εκπονηθεί κατάλογος περαιτέρω κυρώσεων «που θα επιτρέψουν στην Ε.Ε. να απαντήσει αποτελεσματικά εάν η Τουρκία προχωρήσει στην παραβατική συμπεριφορά της».
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η Γερμανία δεν διαφώνησε με την προσέγγιση αυτή. Ωστόσο, το Βερολίνο –όπως και η Ρώμη– θέλει να δοθεί μία ευκαιρία για συνεννόηση πριν το χάσμα βαθύνει με νέες κυρώσεις. Πιο κοντά στις ελληνικές θέσεις ήταν η Γαλλία, η Αυστρία, αλλά και μικρότερες χώρες όπως η Σλοβακία, το Λουξεμβούργο και η Εσθονία.
Στη συνέντευξη Τύπου μετά το τέλος της συνεδρίασης, ο ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ τόνισε ότι «υπάρχει ευρεία συμφωνία» για τη διερεύνηση της δυνατότητας διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, «ώστε να αμβλυνθούν οι εντάσεις σε θέματα που αυξανόμενα θέτουν υπό πίεση» τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Παράλληλα, δήλωσε ότι θα προετοιμάσει μία δέσμη πιθανών νέων μέτρων που θα επιβληθούν στην Τουρκία αν δεν ανταποκριθεί (δεν διευκρίνισε ωστόσο τι μορφή θα λάβουν τα μέτρα αυτά).
Οι υπουργοί Εξωτερικών της Ε.Ε. καταδίκασαν επίσης την απόφαση του Ταγίπ Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί και κάλεσαν την τουρκική κυβέρνηση να επανεξετάσει και να αντιστρέψει την απόφασή της. Η αναφορά του ύπατου εκπροσώπου της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ, μάλιστα, στην αντιστροφή της απόφασης για την Αγία Σοφία, σύμφωνα με πληροφορίες, ήταν κάτι στο οποίο επέμεινε η Αθήνα.
Χθες, εν τω μεταξύ, το Βερολίνο εξέφρασε τη λύπη του για την απόφαση, διά στόματος του κυβερνητικού εκπροσώπου Στέφεν Ζάιμπερτ, στην πρώτη του επίσημη τοποθέτηση. Προσερχόμενος στο ΣΕΥ, ο ΥΠΕΞ του Λουξεμβούργου Ζαν Ασελμπορν θύμισε ότι το 2005 ο πρόεδρος Ερντογάν και ο Ισπανός πρωθυπουργός Θαπατέρο είχαν εγκαινιάσει τη Συμμαχία των Πολιτισμών, μία πρωτοβουλία υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για τη διαθρησκευτική και τη διαπολιτισμική συνεργασία. Η απόφαση για την Αγία Σοφία, τόνισε, αποτελεί «πλήγμα κατά της Συμμαχίας των Πολιτισμών» που «διαγράφει» τη θετική πορεία της Τουρκίας στο πεδίο αυτό.
Για τη Λιβύη
Σχετικά με τη Λιβύη, σύμφωνα με τον κ. Δένδια, «υπήρξε αναφορά από σειρά χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, στην παραβίαση του εμπάργκο από την Τουρκία, καθώς και καταδίκη του επεισοδίου που αφορά το γαλλικό πολεμικό πλοίο» και «εκλήθη ευθέως» η Αγκυρα να αλλάξει στάση.
Λέγοντας ότι η παρέμβαση στη Λιβύη και η πολιτική των γεωτρήσεων «έχουν καταπονήσει σημαντικά τις διμερείς σχέσεις», ο κ. Μπορέλ, από την πλευρά του, ανακάλεσε τα παλαιότερα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (15.7.2019) και του ΣΕΥ (15.5.2020) που καταδικάζουν τις ενέργειες της Αγκυρας. Σύμφωνα με πηγές με γνώση των διαβουλεύσεων, οι απόπειρες του ύπατου εκπροσώπου για άμβλυνση της έντασης θα λάβουν χώρα αυστηρά στο πλαίσιο των συμπερασμάτων αυτών. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι θα συνεχιστούν οι εργασίες επί των προτάσεων της Κύπρου για πρόσθετες κυρώσεις για τις γεωτρήσεις της Τουρκίας εντός της ΑΟΖ της Κύπρου.
Η συζήτηση για το μέλλον των ευρωτουρκικών σχέσεων θα συνεχιστεί στην άτυπη επόμενη συνάντηση του ΣΕΥ στο Βερολίνο στα τέλη Αυγούστου. Ο κ. Δένδιας στη δήλωσή του είπε ότι ενημέρωσε τους ομολόγους του ότι θα ζητήσει τη σύγκληση εκτάκτου συμβουλίου, εάν η Τουρκία μέχρι τότε «κλιμακώσει την παραβατική συμπεριφορά της».
Διαβάστε επίσης
Κλιμακώνει τις πιέσεις η Αθήνα για ευρωπαϊκό μέτωπο κατά Τουρκίας
Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος: «Πολιτιστική τζιχάντ» η επιλογή Ερντογάν για την Αγία Σοφία
