Ο Γιάνης Βαρουφάκης είναι καθηγητής οικονομικής θεωρίας στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών και έως πρότινος Διευθυντής του Τομέα Πολιτικής Οικονομίας του ιδίου Τμήματος. Παράλληλα, είναι επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Τέξας (Lyndon Johnson Graduate School of Public Affairs, στο Όστιν) καθώς και "Economist-in-residence" στην εταιρεία Valve Software, στο Σιάτλ των ΗΠΑ.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1961. Σπούδασε Μαθηματικά και Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Έσεξ και του Μπέρμιγχαμ της Βρετανίας κάνοντας τη διδακτορική του διατριβή στην οικονομική θεωρία, στο Πανεπιστήμιο του Έσεξ. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Έσεξ, αργότερα, το 1985, δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Νόργουιτς της Ανατολικής Αγγλίας για δύο χρόνια και το 1987 δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ. Από το 1988 έως το 2000 δίδασκε οικονομική θεωρία και πολιτική φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ της Αυστραλίας. Παράλληλα έχει διδάξει στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης (Σκωτία) ενώ κατέχει ερευνητική θέση στον τομέα της πολιτικής και οικονομικής φιλοσοφίας, στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λέουβεν (Λουβέν-Λα-Νεβ, Βέλγιο). Από το 2000 διδάσκει οικονομική θεωρία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Σύμφωνα με τα όσα γράφει ο ίδιος για τον εαυτό του στο protagon.gr, στο οποίο αρθρογραφεί απο το 2010:
"Διδάσκει οικονομική θεωρία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών προσποιούμενος έντεχνα τον οικονομολόγο. Έχοντας ζήσει είκοσι τρία χρόνια στην Αγγλία, στην Σκωτία, στο Βέλγιο και στην Αυστραλία, όπου και δίδασκε πριν την επιστροφή στα πάτρια, έχει δεθεί συναισθηματικά με την ιδιότητα του 'ξένου' – ιδίως τώρα που ζει μόνιμα στην Ελλάδα. Γράφει περί οικονομικών, φιλοσοφίας, πολιτικής και… θεωρίας παιγνίων. Μεγαλύτερό του κατόρθωμα θεωρεί ότι το 2005 η Αυστραλιανή κυβέρνηση αναγκάστηκε να περάσει ειδική τροπολογία από την Ομοσπονδιακή Βουλή ώστε να εξαναγκαστεί το κρατικό ραδιόφωνο να καταργήσει εβδομαδιαία του εκπομπή."