Στην Ελλάδα καταφεύγουν όλο και περισσότεροι Τούρκοι πολίτες μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα στην πατρίδα τους. Σε διάστημα οκτώ μηνών, από τον περασμένο Ιούλιο –μετά την ταραχώδη νύχτα στη γειτονική χώρα– μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου, 236 Τούρκοι έχουν ζητήσει πολιτικό άσυλο σε ελληνικό έδαφος. Το 2013 τα αντίστοιχα αιτήματα ήταν μόλις 17.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Υπηρεσίας Ασύλου που παρουσιάζει σήμερα η «Κ», ήδη από τους πρώτους μήνες του 2016 φαινόταν μια αυξητική τάση. Από τις αρχές εκείνου του έτους μέχρι και την παραμονή του πραξικοπήματος του Ιουλίου, 51 Τούρκοι είχαν ζητήσει άσυλο στην Ελλάδα, ενώ το 2015 έφταναν τους 43 και το 2014 τους 41.
Η μεγάλη ροή καταγράφηκε από τις 15 Ιουλίου μέχρι και το τέλος του 2016 με 138 αιτήματα και έγινε ακόμη πιο έντονη τους δύο πρώτους μήνες του 2017 με 98 αιτήματα.
Δεν αποκλείεται ο πραγματικός αριθμός να είναι ακόμη μεγαλύτερος, καθώς σε αυτά τα στοιχεία δεν περιλαμβάνονται όσοι μπορεί να έχουν εκφράσει τη βούλησή τους σε αστυνομικές αρχές, αλλά δεν έχουν προχωρήσει ακόμη σε επίσημη δήλωση στην Υπηρεσία Ασύλου.
Δεν έγινε γνωστό στην «Κ» σε ποια φάση βρίσκονται τα αιτήματα των τελευταίων οκτώ μηνών: πόσα έχουν γίνει αποδεκτά και πόσα εκκρεμούν σε δεύτερο βαθμό. Πιθανολογείται, πάντως, ότι τα περισσότερα βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της εξέτασης. Αλλωστε, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», για τρεις Τούρκους πολίτες (δύο καθηγητές πανεπιστημίου και έναν πολιτικό μηχανικό) που έφθασαν στη Ρόδο στις 22 Αυγούστου δεν έχει εκδοθεί ακόμη απάντηση. Οι συγκεκριμένοι υποστηρίξαν ότι σχετίζονται με εκπαιδευτικά ιδρύματα του Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο οι τουρκικές αρχές κατηγορούν ως διοργανωτή του πραξικοπήματος. Αρνήθηκαν όμως οποιαδήποτε σχέση ή εμπλοκή με τα βίαια γεγονότα της 15ης Ιουλίου στην Τουρκία. Πέρασαν στην Ελλάδα ακολουθώντας τις προσφυγικές ροές, όπως είχαν ήδη πράξει και άλλοι συμπατριώτες τους.
Σε εκκρεμότητα σε πρώτο και δεύτερο βαθμό βρίσκονται και τα αιτήματα ασύλου των 8 Τούρκων στρατιωτικών, για τους οποίους ο Αρειος Πάγος αποφάσισε ότι δεν πρέπει να εκδοθούν στην πατρίδα τους. Παραμένουν υπό διοικητική κράτηση στο Αστυνομικό Τμήμα του Ολυμπιακού Χωριού μέχρι να λάβουν οριστική απάντηση.
Αυτοί που τα κατάφεραν
Στη Νορβηγία, πάντως, τέσσερις Τούρκοι στρατιωτικοί νιώθουν πλέον ανακουφισμένοι. Η αρμόδια αρχή της χώρας τούς χορήγησε πολιτικό άσυλο. «Εργάζονταν στο ΝΑΤΟ και ζούσαν στη Νορβηγία εδώ και τουλάχιστον δύο χρόνια», λέει σε επικοινωνία μέσω Skype με την «Κ» ο δικηγόρος τους Kjell Brygfjeld. «Τους ζητήθηκε μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα να γυρίσουν στην Τουρκία, αλλά αρνήθηκαν και τον Σεπτέμβριο ζήτησαν άσυλο. Υπήρχαν στοιχεία ότι στρατιώτες που επέστρεφαν συλλαμβάνονταν στο αεροδρόμιο και φυλακίζονταν. Δεν θα μπορούσαν να επικοινωνήσουν εύκολα με τις οικογένειές τους ή να έχουν πρόσβαση σε νομική συνδρομή. Υπήρχαν βάσιμοι φόβοι ότι αν επέστρεφαν θα διώκονταν».
Και οι τέσσερις στρατιώτες ζουν στη Νορβηγία με τις οικογένειές τους, αλλά ο δικηγόρος τους για λόγους ασφαλείας δεν ανέφερε στην «Κ» τις ηλικίες τους ή τον τόπο διαμονής τους. Ολοι υποστηρίζουν ότι δεν είχαν καμία σχέση με τον Γκιουλέν ή την απόπειρα πραξικοπήματος.
Οπως εξηγεί η εκπρόσωπος της νορβηγικής Υπηρεσίας Ασύλου Marte Stenslet Grondahl, η εξέταση ενός αιτήματος διαρκεί συνήθως από έξι έως 12 μήνες. Το τελευταίο οκτάμηνο η Νορβηγία έχει δεχθεί 126 αιτήματα Τούρκων πολιτών εκδίδοντας μέχρι στιγμής 7 θετικές και 25 αρνητικές αποφάσεις.
Την Τετάρτη επεστράφησαν στην πατρίδα τους από τον συνοριακό σταθμό Κήπων στον Εβρο τρεις Τούρκοι πολίτες. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», είχαν φτάσει στη Λέσβο τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο, αλλά στην πορεία παραιτήθηκαν του δικαιώματός τους για διεθνή προστασία.
