Περπατώντας ανάμεσα στους τουρίστες, η εμπειρία από τη μικρή οδό Βύρωνος, καθ’ οδόν προς το Μουσείο της Ακρόπολης, είναι αντιφατική. Θα μπορούσε και να μην είναι, καθώς ο πλακιώτικος αυτός δρόμος που ενώνεται με την περιοχή του Μακρυγιάννη, είναι καθόλα τυπικός, έχει δηλαδή όλα όσα περιμένει κανείς στην κορύφωση της τουριστικής περιόδου. Αυτό που δεν είναι αναμενόμενο είναι η αναζήτηση της προγονικής οικίας μίας ιστορικής προσωπικότητας. Στη Βύρωνος 17 διασώζεται το πατρικό σπίτι του Κυριάκου Βαρβαρέσου (1884-1957), του πολιτικού και οικονομολόγου, ακαδημαϊκού και βασικού στελέχους της Τραπέζης της Ελλάδος. Είναι ένα ταπεινό, διώροφο σπίτι, ένα από τα πολλά που υπήρχαν στην Αθήνα του 19ου αιώνα, εσωστρεφές και απέριττο. Εφτασα στην οδό Βύρωνος, από την οποία είχα περάσει τόσες φορές, με ανανεωμένο ενδιαφέρον μετά την ανάγνωση του βιβλίου του Ανδρέα Κακριδή «Κυριάκος Βαρβαρέσος. Η βιογραφία ως οικονομική ιστορία», μία μνημειώδης έκδοση της Τραπέζης της Ελλάδος. Είναι μία υψηλού επιπέδου μελέτη και ο Ανδρέας Κακριδής ένας εξαιρετικός ερευνητής. Και να, που ένα βιβλίο πολιτικής και οικονομικής ιστορίας αποθησαυρίζει στις αρχικές σελίδες, με τα βιογραφικά στοιχεία, σπαράγματα της αθηναϊκής ιστορίας.
Ετσι, βρέθηκα να περπατώ και πάλι στην οδό Βύρωνος. Είχα δει στο βιβλίο δημοσιευμένη τη φωτογραφία του σπιτιού, οπότε είχε αφαιρεθεί το στοιχείο της προσμονής για τη μορφή. Υπήρχε όμως η αδημονία της συνάντησης. Σάρωνα όλες τις προσόψεις, μία προς μία, από τη στιγμή που άφησα πίσω μου το Μνημείο του Λυσικράτη και μπήκα στην οδό Βύρωνος. Προσπαθούσα να φανταστώ ποια από τα σπίτια που έβλεπα μπροστά μου, κατάφορτα από εμπορεύματα και τουριστικά είδη, υπήρχαν και την εποχή που ο Κυριάκος Βαρβαρέσος ήταν παιδί. Προσπαθούσα να ζωντανέψω το αθηναϊκό περιβάλλον σε εκείνο το σημείο, όπως θα ήταν πριν από περίπου 130 χρόνια και ενδεχομένως κάποια, όχι πολλά, από τα σπίτια του δρόμου να υπήρχαν και πριν από το 1900. Σε κάθε περίπτωση, το σπίτι της οικογένειας Βαρβαρέσου είναι από τα παλαιότερα σπίτια της οδού Βύρωνος. Το μαρτυρούν και τα παραθυρόφυλλα που είναι «γερμανικά», οπότε πιθανότατα το σπίτι αυτό να είχε χτιστεί επί Οθωνος. Τι να έκανε άραγε τον Χαράλαμπο Βαρβαρέσο, τον πατέρα της οικογένειας, προερχόμενο από το Λάχι Λακωνίας (τρία μόλις χιλιόμετρα από τη Νεάπολη), να διαλέξει αυτό το σπίτι στην Αθήνα; Ο Χαράλαμπος, μεγαλωμένος στο Λάχι του 19ου αιώνα, με την απαράμιλλη θέα από τη βουνοπλαγιά προς το πέλαγος, ήταν γιος εμπόρου και είχε δεν είχε τελειώσει το δημοτικό, όπως και η γυναίκα του, η ξανθή και χαρίεσσα Υπατία, με καταγωγή από τη Νάξο, αλλά μεγαλωμένη στην Κωνσταντινούπολη. Παντρεύτηκαν το 1880 και άνοιξαν το σπιτικό τους στην οδό Βύρωνος 17.
Αυτές οι γοητευτικές διαδρομές των ανθρώπων ζωντανεύουν ξανά όταν υπάρχουν ερευνητές να μας θυμίσουν τα ίχνη τους και όσο υπάρχουν τα σπίτια στα οποία έζησαν. Κοιτάω ξανά το σπίτι της Βύρωνος 17, όπου, όπως μας λέει ο Ανδρέας Κακριδής, είχε «και μια πίσω αυλή, κρυμμένη από τα αδιάκριτα μάτια των περαστικών». Ο Χαράλαμπος Βαρβαρέσος έγινε ονομαστός ράφτης και το ραφείο του βρισκόταν σε ένα όμορφο κτίριο που, επίσης, σώζεται έως σήμερα: Αιόλου και Βορέου. Φαντάζεται κανείς το ξεκίνημα της μέρας του στη Βύρωνος και περπάτημα έως την Αιόλου μέσα από την καρδιά της Αθήνας. Στη Βύρωνος 17, εκεί όπου σήμερα περνούν τόσοι τουρίστες, γεννήθηκαν οκτώ παιδιά. Ο Κυριάκος ήταν ο μεγαλύτερος και μετά ακολούθησαν η Κατίνα, ο Αγησίλαος, η Μαρίκα, ο Κλεισθένης, η Ισμήνη, ο Αχιλλέας και η Αντιγόνη. Ο Αχιλλέας είχε ζωγραφίσει την πίσω βεράντα από το πατρικό και με το έργο αυτό συμμετείχε στην Μπιενάλε Βενετίας του 1934.
