Τη μεταφορά των μεταναστών από τα νησιά στην ενδοχώρα επιδιώκει να συμφωνήσει με την Τουρκία η κυβέρνηση, προκειμένου να αποσυμφορηθεί η κατάσταση στα hotspots. Ετσι θα αποφύγει, προς το παρόν, να επιστραφούν από τα νησιά στην Τουρκία αιτούντες άσυλο με υψηλό προσφυγικό προφίλ όπως οι Σύροι, κάτι το οποίο ωστόσο προέβλεπε η κοινή δήλωση Ευρωπαϊκής Ενωσης – Τουρκίας, η οποία εφαρμόζεται από τις 20 Μαρτίου 2016. Η πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης προς την Τουρκία είναι να μεταφέρονται από τα νησιά άμεσα στην ενδοχώρα σε προαναχωρησιακά κέντρα υπό περιορισμό οι μετανάστες, δηλαδή οι αιτούντες άσυλο που έχουν χαμηλό προσφυγικό προφίλ και άρα το πιθανότερο είναι ότι το αίτημά τους θα απορριφθεί. Τα αιτήματα αυτά κρίνεται ότι είναι πιο εύκολο να διεκπεραιωθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα από την αρμόδια υπηρεσία και στη συνέχεια οι επιστροφές να γίνονται απευθείας από τα προαναχωρησιακά. Οπως αναφέρουν στην «Κ» κυβερνητικές πηγές, «ζητάμε να μπορούμε να πραγματοποιούμε επιστροφές είτε από τα νησιά είτε από την ενδοχώρα στο πλαίσιο της κοινής δήλωσης Ε.Ε. – Τουρκίας, έχοντας εξασφαλίσει ότι θα επιστρέφονται όσοι εμπίπτουν στη συμφωνία. Γι’ αυτό όσοι μεταφέρονται θα παραμένουν σε προαναχωρησιακά κέντρα». Από την πλευρά της, η Τουρκία σύμφωνα με πληροφορίες έχει δηλώσει ότι θα απαντήσει στο ελληνικό αίτημα μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου.
Η ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί έτσι να βγει από μια εξαιρετικά δύσκολη θέση λύνοντας ταυτόχρονα δύο θέματα: πρώτον να αντιμετωπίσει το θέμα του εγκλωβισμού χιλιάδων ανθρώπων στα ελληνικά νησιά για μήνες έως ότου ολοκληρωθούν οι διαδικασίες εξέτασης των αιτημάτων ασύλου τους.
Δεύτερον να αποφύγει να συγκρουστεί κατά μέτωπον με την εσωκομματική αντιπολίτευση στέλνοντας πίσω στην Τουρκία Σύρους πρόσφυγες για τους οποίους η γείτων χαρακτηρίζεται «ασφαλής τρίτη χώρα». Είναι χαρακτηριστικό ότι έως σήμερα έχουν επιστραφεί στην Τουρκία 1.450 άτομα από χώρες που κρίνονται «χαμηλού προσφυγικού προφίλ» χωρίς να υπάρξουν αντιδράσεις, αλλά κανένας Σύρος.
Στην προσπάθεια κατευνασμού των εσωκομματικών αντιδράσεων εντάσσεται και η φημολογία για αντικατάσταση του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα, η οποία με το γύρισμα του χρόνου άρχισε να «κυκλοφορεί» και πάλι. Υπενθυμίζεται ότι ο υπουργός πολλές φορές έχει βρεθεί στο στόχαστρο για την πολιτική που ακολουθεί στο μεταναστευτικό – προσφυγικό. Η κατάθεση της τροπολογίας για την αναμόρφωση της νομοθεσίας για το άσυλο προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος των επιστροφών προς την Τουρκία, η οποία επρόκειτο να κατατεθεί πριν από τα Χριστούγεννα, δεν έφτασε στη Βουλή, καθώς πολλοί βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ δήλωσαν ότι δεν πρόκειται να την ψηφίσουν.
Αυξημένες ροές
Πάντως, τις τελευταίες ημέρες οι μεταναστευτικές ροές στα ελληνικά νησιά ήταν αυξημένες, γεγονός που εκτιμάται ως συγκυριακό και αποδίδεται κυρίως… στην καλοκαιρία. Συγκεκριμένα, το τελευταίο τετραήμερο, έως και χθες το μεσημέρι, έφτασαν στα ελληνικά νησιά 364 αιτούντες άσυλο από την Τουρκία. Ταυτόχρονα στο ίδιο χρονικό διάστημα, λόγω εορτών, ανακόπηκε ο ρυθμός των μεταφορών ανθρώπων στην ενδοχώρα οι οποίοι έχουν χαρακτηριστεί «ευάλωτοι» – και άρα εξαιρούνται των επιστροφών. Τα κέντρα φιλοξενίας στην ηπειρωτική Ελλάδα από την άλλη έχουν επιβαρυνθεί ιδιαίτερα, καθώς οι άνθρωποι που μεταφέρονται από τα νησιά έχουν αυξημένες ανάγκες φροντίδας και περίθαλψης (παιδιά, εγκυμονούσες, άρρωστοι, τραυματίες).
Η κατάσταση στα ΚΥΤ (Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης ή αλλιώς hotspots) στα νησιά από την αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής κρίνεται «ελεγχόμενη», παρά το γεγονός ότι στη Μόρια της Λέσβου παραμένουν 7.350 άτομα –πάντα σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία–, στη Χίο οι διπλάσιοι από όσους χωράει το hotspot, δηλαδή 2.000, και στη Σάμο 2.507, αριθμός τρεις φορές μεγαλύτερος από την προβλεπόμενη χωρητικότητα.
