Το 1996, η Κύπρος είχε 1.962 φοιτητές σε πανεπιστημιακά ιδρύματα. Εξ αυτών οι 1.802 ήταν Κύπριοι, ενώ μόλις 160 ήταν ξένοι. Είκοσι χρόνια μετά, το 2016, η Κύπρος είχε 32.817 φοιτητές σε πανεπιστημιακά ιδρύματα. Εξ αυτών οι 19.161 ήταν Κύπριοι, ενώ 13.656 ήταν ξένοι. Επίσης, ενδεικτικά σήμερα το δημόσιο Πανεπιστήμιο Κύπρου αριθμεί πάνω από 600 καθηγητές και επιστημονικό προσωπικό, και πάνω από 400 άτομα διοικητικό προσωπικό. Παράλληλα, έχει φοιτητές από πάνω από 50 χώρες του κόσμου. Από την εκπαίδευση προέρχεται, πλέον, σχεδόν το 2,5% του ΑΕΠ της Κύπρου.
Ευρύτερα, στην Κύπρο λειτουργούν τρία δημόσια Πανεπιστήμια: το Πανεπιστήμιο Κύπρου, με έδρα τη Λευκωσία, το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, με προσανατολισμό προς την εφαρμοσμένη έρευνα και έδρα τη Λεμεσό, και το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, που δραστηριοποιείται αποκλειστικά στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Επίσης, πέντε Ιδιωτικά Πανεπιστήμια είναι επίσημα εγγεγραμμένα στο Μητρώο Πανεπιστημίων του Υπουργείου Παιδείας της Κύπρου: το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου στη Λευκωσία, το Πανεπιστήμιο Frederick που δραστηριοποιείται στη Λευκωσία και τη Λεμεσό, το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, το Πανεπιστήμιο Neapolis Πάφου και το University of Central Lancashire – Cyprus στη Λάρνακα.
Την ίδια στιγμή, πάρα πολλοί Έλληνες που διδάσκουν σε πανεπιστήμια της χώρας μας, διεκδικούν θέσεις σε κυπριακά ΑΕΙ. Χαρακτηριστικά, το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, δημόσιο και το μοναδικό Πανεπιστήμιο στην Κύπρο που προσφέρει αποκλειστικά εξ αποστάσεως προγράμματα σπουδών, απεύθυνε πρόσκληση σε όποιον ενδιαφέρονται για την κάλυψη των θέσεων Συνεργαζόμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού για τα ακαδημαϊκά έτη 2018-2019, 2019-2020 και 2020-2021. Τα προσόντα και τα καθήκοντα των μελών ΣΕΠ περιγράφονται στη σχετική προκήρυξη των θέσεων, η οποία έχει αναρτηθεί στον ιστοχώρο του Πανεπιστημίου, και η καταληκτική ημερομηνία υποβολής αιτήσεων είναι η Τρίτη 27 Φεβρουαρίου.
Η ζήτηση από την Ελλάδα αναμένεται να είναι μεγάλη, όπως σημαντική είναι και η ζήτηση από Έλληνες των θέσεων που προσφέρει το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Ποιες είναι οι αντίστοιχες κινήσεις του Ελληνικού κράτους; Ο υπουργός Παιδείας κ. Κώστας Γαβρόγλου είχε βάλει φρένο, όπως είχε αποκαλύψει η «Κ» στις 29 Μαρτίου 2017, στην πρόταση της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών για να δημιουργήσει ξενόγλωσσο προπτυχιακό πρόγραμμα, το οποίο επρόκειτο να απευθύνεται σε κινέζους που θα ήθελαν να σπουδάσουν στην Ελλάδα. Το φρένο του κ. Γαβρόγλου ήλθε σχεδόν δύο χρόνια μετά – την άνοιξη του 2015 – την απόφαση του τότε υπουργού Παιδείας Αριστείδη Μπαλτά να «παγώσει» τα προπτυχιακά που επρόκειτο να ξεκινήσουν να λειτουργούν. Τα πρώτα αγγλόφωνα προπτυχιακά τμήματα στην Ελλάδα ιδρύθηκαν με τον νόμο 4316 του 2014, επί υπουργίας Ανδρέα Λοβέρδου. Πλέον ο κ. Γαβρόγλου δίνει ελευθέρας στα ξενόγλωσσα προπτυχιακά τμήματα στα ελληνικά ΑΕΙ, αλλά με το πλαίσιο λειτουργίας που όρισε ο ίδιος.
Όλα τα κράτη έχουν κατανοήσει την σημασία της εκπαίδευσης ως διεθνοποιημένη υπηρεσία, αλλά η Ελλάδα απέχει από αυτή την αγορά παρόλο που θα μπορούσε. Όχι μόνο τα δημόσια ΑΕΙ δεν έχουν προσελκύσει ξένους φοιτητές, αλλά και τα ιδιωτικά κολέγια δεν έχουν μεγάλη επιτυχία στον τομέα αυτό.
Και αυτό παρόλο που και καλά πανεπιστήμια διαθέτει, και καλούς πανεπιστημιακούς. Έμπρακτη απόδειξη είναι ότι πολλοί πτυχιούχοι ελληνικών ΑΕΙ διαπρέπουν στο εξωτερικό.
Άρα η δυσκαμψία της ελληνικής πολιτείας να εναρμονισθεί στη τάση της διεθνοποίησης των σπουδών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έχει ιδεοληπτικές ρίζες. Σε επίπεδο πολιτικής, η Κύπρος δείχνει το δρόμο.
