Η απόρριψη από το ολυμπιακό πρόγραμμα του Μόντρεαλ (1976) των 50 χλμ. βάδην ανδρών είχε ως αποτέλεσμα να αποφασίσει η Παγκόσμια Ομοσπονδία (IAAF) να διοργανώσει το πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, στη Σουηδία, μόλις ενάμιση μήνα μετά τους Ολυμπιακούς του Καναδά. Μια αντίστοιχη διοργάνωση διεξήχθη το 1980 (Ολλανδία), αλλά αυτή που μετράει ως πρώτη είναι το Παγκόσμιο του Ελσίνκι (1983). Κάθε μία από τις 17 διοργανώσεις έγραψε τη δική της ιστορία και ανέδειξε «σταρ» που στόλισαν τον παγκόσμιο γαλαξία του στίβου.
Στο Ελσίνκι έλαμψε η Αννα Βερούλη που ανέβηκε στην 3η θέση του βάθρου στον ακοντισμό, αλλά και το «αστέρι» τής Γιαρμίλα Κρατοτσβίλοβα. Η Τσεχοσλαβάκα νίκησε στα 400 και τα 800 μ., ενώ στα 400 μ. πέτυχε το πρώτο παγκόσμιο ρεκόρ της νεότευκτης διοργάνωσης. Εγινε η πρώτη γυναίκα που κατέβηκε κάτω από τα 48΄΄ (47,99΄΄) στα 400 μ. Στην ίδια διοργάνωση αγωνίστηκε και η Μέρλιν Οτι όπου ήρθε 2η στα 200 μ. και 3η στη σκυταλοδρομία, ενώ στις επόμενες διοργανώσεις, μέχρι και το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Αθήνας (1997), θα προσθέσει στο παλμαρέ της τρία χρυσά, τρία ασημένια και έξι χάλκινα μετάλλια. Αγωνίστηκε σε οκτώ Παγκόσμια.
Στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1997, στο ΟΑΚΑ, η Τζαμαϊκανή έτρεξε 70 μ. και ύστερα κατάλαβε ότι είχε άκυρη εκκίνηση. Εκεί άνοιξε… χρυσό λογαριασμό η Μάριον Τζόουνς, η οποία έφυγε από την Αθήνα με δύο χρυσά. Το 1997 ανέβηκαν στο βάθρο η Νίκη Ξάνθου (αργυρό στο μήκος) και ο Κώστας Γκατσιούδης (χάλκινο στον ακοντισμό).
Για πρώτη φορά ο εθνικός μας ύμνος ακούστηκε, και μάλιστα δύο φορές, στη Σεβίλλη (1999). Στην πρώτη θέση του βάθρου ανέβηκαν οι Βούλα Τσιαμήτα (τριπλούν) και η Μιρέλα Μανιάνι (ακοντισμός). Με μετάλλια έφυγαν από την Ισπανία και οι Κώστας Γκατσιούδης (ασημένιο), Αναστασία Κελεσίδου (ασημένιο, δισκοβολία), Κατερίνα Θάνου (χάλκινο, 100 μ.) και Ολγα Βασδέκη (χάλκινο, τριπλούν). Ενα άλλο ελληνικό μετάλλιο που έχει ξεχωρίσει είναι το χρυσό του Κώστα Κεντέρη (2001, Εντμοντον).
Ο θρύλος όμως στα σπριντ ακούει στο όνομα Γιουσέιν Μπολτ. Με 11 χρυσά, δύο ασημένια και ένα χάλκινο διαθέτει τη μεγαλύτερη συλλογή από Παγκόσμια πρωταθλήματα.
Το Παγκόσμιο πρωτάθλημα όμως έχει και τις δικές του ιστορίες ντόπινγκ. Το 1987, στη Ρώμη, ο Μπεν Τζόνσον πέτυχε παγκόσμιο ρεκόρ στα 100 μ. με 9,83, αλλά το μετάλλιο αφαιρέθηκε ένα χρόνο μετά όταν ο αθλητής τιμωρήθηκε για την κούρσα των 100 μ. στους Ολυμπιακούς της Σεούλ.
