Το θέμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Ειρήνης: «Τέλος στον ρατσισμό. Οικοδόμηση της Ειρήνης.” έχει ιδιαίτερη απήχηση για τη ΔΟΕ και το Ολυμπιακό Κίνημα.
Η θεμελιώδης ιδέα πίσω από τους Ολυμπιακούς Αγώνες είναι να ενώσουμε ολόκληρο τον κόσμο σε έναν ειρηνικό συναγωνισμό. Η ειρήνη βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της αποστολής.
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες, οι αθλητές ενσαρκώνουν αυτή την ειρηνευτική αποστολή όταν παραμερίζουν τις διαφορές που χωρίζουν τον κόσμο. Τα κράτη μέλη ανταγωνίζονται σθεναρά μεταξύ τους για το υψηλότερο έπαθλο, ενώ ζουν ειρηνικά κάτω από την ίδια στέγη στο Ολυμπιακό Χωριό. Αυτό καθιστά τους Ολυμπιακούς Αγώνες ένα ισχυρό σύμβολο ειρήνης.
Αλλά η ειρήνη σημαίνει πολλά περισσότερα από το να παραμερίζουμε τις διαφορές μας. Αφορά τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου όπου όλοι θα μπορούν να ακμάσουν, όπου οι άνθρωποι θα τυγχάνουν ίσης μεταχείρισης και όπου δεν θα υπάρχει θέση για το ρατσισμό και όλες τις μορφές διακρίσεων.
Ο Πιέρ ντε Κουμπερτέν αναβίωσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες για να συμβάλει στην ειρήνη μέσω του αθλητισμού. Δήλωσε: «Δεν θα έχουμε ειρήνη μέχρι να ξεπεραστούν οι προκαταλήψεις που τώρα χωρίζουν τις διαφορετικές φυλές».
Συνεπώς, η απαγόρευση των διακρίσεων βρίσκεται στο DNA της ΔΟΕ και των Ολυμπιακών Αγώνων. Στους Αγώνες, όλοι είναι ίσοι, ανεξάρτητα από τη φυλή, το κοινωνικό υπόβαθρο, το φύλο, τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή τις πολιτικές πεποιθήσεις τους. Η αρχή της απαγόρευσης των διακρίσεων κατοχυρώνεται στον Ολυμπιακό Χάρτη. Οι αθλητές ζωντανεύουν αυτή την αρχή κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων, εμπνέοντας δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Όσον αφορά στην οικοδόμηση διαρκούς ειρήνης, η απαγόρευση των διακρίσεων από μόνη της δεν αρκεί. Δεν αρκεί να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον – πρέπει να προχωρήσουμε ένα βήμα παραπέρα και να στηρίζουμε ο ένας τον άλλον. Πρέπει να σταθούμε ενωμένοι και αλληλέγγυοι. Δεν υπάρχει ειρήνη χωρίς αλληλεγγύη.
Η αλληλεγγύη βρίσκεται στο επίκεντρο των Ολυμπιακών Αγώνων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ΔΟΕ αναδιανέμει το 90% όλων των εσόδων της για να στηρίξει τους αθλητές και την ανάπτυξη του αθλητισμού σε ολόκληρο τον κόσμο.
Καθοδηγούμενη από τη δέσμευσή μας στην αλληλεγγύη, η ΔΟΕ δημιούργησε την πρώτη Ολυμπιακή Ομάδα Προσφύγων για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο το 2016 και μια άλλη για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο το 2020. Για πρώτη φορά στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων, οι πρόσφυγες αθλητές αγωνίστηκαν δίπλα-δίπλα με τις ομάδες από όλες τις άλλες Εθνικές Ολυμπιακές Επιτροπές, στέλνοντας ένα μήνυμα ελπίδας και ένταξης σε όλους τους πρόσφυγες στον κόσμο. Καθώς δεν έχουν καμία εθνική ομάδα στην οποία να ανήκουν, καμία σημαία να παρελάσουν δίπλα της, κανέναν ύμνο να παίζει και κανένα σπίτι να αποκαλούν δικό τους, καλωσορίσαμε τους πρόσφυγες αθλητές στους Ολυμπιακούς Αγώνες με την ολυμπιακή σημαία και τον ολυμπιακό ύμνο. Τους δώσαμε ένα σπίτι στο Ολυμπιακό Χωριό. Το ολυμπιακό μήνυμα αυτής της συγκινησιακής στιγμής ήταν: είστε συνάνθρωποί μας και εμπλουτίζετε την ολυμπιακή μας κοινότητα.
Σήμερα, είμαστε ενωμένοι με αλληλεγγύη με την ουκρανική ολυμπιακή κοινότητα. Ό,τι ισχύει για την Ουκρανία ισχύει και για άλλα μέλη της ολυμπιακής μας κοινότητας. Είμαστε ένας παγκόσμιος οργανισμός. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο στηρίζουμε τις ολυμπιακές κοινότητες στο Αφγανιστάν, την Υεμένη και σε τόσα άλλα μέρη που πλήττονται από πολέμους και συγκρούσεις σε όλο τον κόσμο.
Αυτές οι προσπάθειες αλληλεγγύης βρίσκονται επίσης στο επίκεντρο της δέσμευσής μας για την οικοδόμηση καλύτερης κατανόησης μεταξύ των ανθρώπων. Με τον τρόπο αυτό, η ΔΟΕ οικοδομεί γέφυρες μέσω του αθλητισμού και ανοίγει τον δρόμο για καλύτερη κατανόηση, ειρήνη και συμφιλίωση. Αυτό ισχύει τα τελευταία χρόνια σε πολλές καταστάσεις συγκρούσεων, όπως στη Βόρεια και Νότια Κορέα, την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, τη Σερβία, το Κοσσυφοπέδιο, το Ισραήλ, την Παλαιστίνη, το Ιράν και πολλές άλλες ακόμα.
Σε μια εποχή που η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει ταυτόχρονα τόσες υπαρξιακές κρίσεις, η αποστολή μας για ειρήνη και αλληλεγγύη είναι πιο σημαντική από ποτέ.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν μπορούν να αποτρέψουν πολέμους και συγκρούσεις. Δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν όλες τις πολιτικές και κοινωνικές προκλήσεις στον κόσμο που ζούμε. Μπορούν όμως να δώσουν το παράδειγμα για έναν κόσμο όπου όλοι θα σέβονται τους ίδιους κανόνες και ο ένας τον άλλο.
Δημιουργείται μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων. Μπορούμε ήδη να δούμε σήμερα ότι αυτή η νέα παγκόσμια τάξη θα είναι πιο διχαστική από αυτή για την οποία αγωνιζόμαστε.
Αυτή η ατυχής τάση είναι διαμετρικά αντίθετη με την Ολυμπιακή μας αποστολή να ενώσουμε τον κόσμο σε ειρηνικό συναγωνισμό. Γνωρίζουμε ότι σε αυτούς τους διχαστικούς και συγκρουσιακούς καιρούς, δεν είμαστε μόνοι στην αναζήτηση ενός κοινού δεσμού της ανθρωπότητας. Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο λαχταρούν την ειρήνη. Μαζί με όλους αυτούς τους ανθρώπους της καλής θέλησης, θέλουμε να προσφέρουμε την ταπεινή μας συμβολή στην ειρήνη, ενώνοντας ολόκληρο τον κόσμο σε έναν ειρηνικό συναγωνισμό.
Για να δεσμευτούμε ακόμη περισσότερο σε αυτή την ενοποιητική ειρηνευτική αποστολή, προσφάτως τροποποιήσαμε το ολυμπιακό σύνθημά μας ως εξής: Γρηγορότερα, Ψηλότερα, Ισχυρότερα – Μαζί.
Η λέξη «μαζί» τονίζει το γεγονός ότι για να ξεπεράσουμε τις προκλήσεις – είτε ως άτομα, είτε ως κοινότητα, είτε ως ανθρωπότητα – πρέπει να είμαστε ενωμένοι.
Σε αυτή τη Διεθνή Ημέρα Ειρήνης, και σε αυτό το ολυμπιακό πνεύμα αλληλεγγύης και ειρήνης, επαναλαμβάνω σθεναρά την έκκληση που απηύθυνα σε όλους τους πολιτικούς ηγέτες σε όλο τον κόσμο στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου το 2022, μπροστά σε ένα παγκόσμιο κοινό εκατοντάδων εκατομμυρίων: Δώστε μια ευκαιρία στην ειρήνη.
* Ο κ. Τόμας Μπαχ είναι πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής.
