Ηταν συμπαίκτες, κατέληξαν εχθροί

Ο Νορβηγός, Άσμπιορν Χάλβορσεν και ο Γερμανός, Οτο Χάρντερ, βρέθηκαν από τα ίδια αποδυτήρια στο ίδιο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ο ένας κρατούμενος, ο άλλος διοικητής

4' 52" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Για χρόνια ήταν συμπαίκτες και οδήγησαν την ομάδα τους, το Αμβούργο, στην κατάκτηση των πρωταθλημάτων στην Γερμανία, το 1923 και το 1928.

Ο Νορβηγός, Άσμπιορν Χάλβορσεν, μεσοεπιθετικός και ο παίκτης που από τα πόδια του περνούσε όλο το παιχνίδι της ομάδας. Ο Γερμανός, Οτο Χάρντερ ήταν αυτός που τελείωνε τις φάσεις. Δεινός σκόρερ που εκτός από της φανέλα του Αμβούργου, είχε φορέσει και 15 φορές αυτή της εθνικής ομάδας της πατρίδας του.

Τελευταία φορά που συναντήθηκαν ήταν στα τέλη του 1934, όταν ο Χάλβορσεν θα έπαιρνε την απόφαση να φύγει από την Γερμανία και να επιστρέψει στην πατρίδα του προκειμένου να αναλάβει ρόλο στην Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία και ως μέλος και ως προπονητής της Εθνικής ομάδας. Μέχρι τότε, είχε αρνηθεί αρκετές φορές να πάρει την γερμανική υπηκοότητα, καθώς ήταν από τα πρώτα μεγάλα ξένα αστέρια του ποδοσφαίρου που πάτησαν στα γερμανικά γήπεδα.

Ο Χάρντερ είχε πάει στον σταθμό για να τον αποχαιρετήσει και να τον ευχαριστήσει για τα όμορφα ποδοσφαιρικά χρόνια που είχαν περάσει μαζί. Κανείς από τους δύο εκείνη την στιγμή δεν μπορούσε να προβλέψει τα όσα θα ακολουθούσαν, αν και τα πρώτα μαύρα σύννεφα του ναζισμού είχαν ήδη συγκεντρωθεί πάνω από την Ευρώπη.

Ο Χάλβορσεν επέστρεψε μετά από δύο χρόνια στην Γερμανία και οδήγησε την Νορβηγία στην κατάκτηση του χάλκινου μεταλλίου στους Αγώνες του Βερολίνου το 1936. Μάλιστα στα προημιτελικά συναντήθηκε με την Γερμανία που ήταν το απόλυτο φαβορί. Οι Νορβηγοί κέρδισαν με 2-0 και ο μύθος λέει ότι ο Χίτλερ –ο οποίος με το ζόρι πείστηκε να βρεθεί σε αγώνα ποδοσφαίρου- εγκατέλειψε τη θέση πριν ολοκληρωθεί η αναμέτρηση.

Η Νορβηγία αποκλείστηκε στα ημιτελικά από την Ιταλία με 2-1, όμως ο Χάλβορσεν ουσιαστικά είχε κερδίσει έναν άτυπο τίτλο του καλύτερου τεχνικού του τουρνουά, τόσο για τις αναλύσεις του πριν από τους αγώνες, όσο και για την προσεγμένο σύστημα διατροφής που εφάρμοζε για τους παίκτες και ήταν αρκετά προχωρημένο για την εποχή.

Σε αντίθεση με τον Νορβηγό που παρέμεινε στο ποδόσφαιρο, ο Χάρντερ έγινε μέλος του ναζιστικού κόμματος. Εντάχθηκε μάλιστα στα SS και για ένα χρονικό διάστημα αποτέλεσε και μέλος της προσωπικής φρουράς του Χίτλερ.

Όταν ξέσπασε ο πόλεμος και οι ναζί εισέβαλαν στην Νορβηγία, ο Χάλβορσεν, ήταν πρόεδρος της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας της χώρας. Από το πόστο αυτό κατάφερε να οργανώσει μια σημαντική ομάδα αντίστασης, που σαμπόταρε πολλές από τις προπαγανδιστικές αθλητικές διοργανώσεις των ναζί. Όμως αυτή ήταν μόνο η κορυφή του παγόβουνου για τον Χάλβορσεν. Δύο χρόνια μετά, τον Αύγουστο του 1942, οι κατακτητές ανακάλυψαν ένα υπόγειο στο Οσλο, όπου ο Χάλβορσεν, είχε οργανώσει ένα μικρό τυπογραφείο. Εκεί εξέδιδε διάφορα έντυπα με νέα που αντλούσε κυρίως από βρετανικές εκπομπές και τις μοίραζε κρυφά στους κατοίκους της πόλης. Συνελήφθη αμέσως και έμεινε φυλακισμένος στην Νορβηγία για περίπου 12 μήνες. «Πεινάω. Και φοβάμαι ότι θα απελαθώ στη Γερμανία», έγραψε κάποια στιγμή σε επιστολή που έστειλε στον αδελφό του Όλαφ, με τους φόβους του τελικά να επιβεβαιώνονται. Ο Χάλβορσεν στάλθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Νατζβάιλερ – Στρούτχοφ, στην περιοχή της Αλσατίας. Αν και αρχικά στο συγκεκριμένο στέλνονταν μόνο Γερμανοί, στην πορεία υποδέχτηκε και κρατούμενους από άλλες χώρες στο πλαίσιο του διατάγματος Νύκτα και Ομίχλη (Nacht und Nebel), που είχε εκδώσει ο Χίτλερ στις 7 Δεκεμβρίου 1941 για την εξάλειψη των πολιτικών αντιπάλων του καθεστώτος σε όλες τις κατεχόμενες από τους Ναζί χώρες.

Σύμφωνα με το νορβηγικό περιοδικό «Josimar», μόνο 266 από τους 504 Νορβηγούς κρατούμενους στο στρατόπεδο επέζησαν. Ως πρώην ποδοσφαιριστής, ο Χάλβορσεν ήταν πολύ γνωστός σε μερικούς από τους φρουρούς και λέγεται ότι είχε κάποια ευεργετική μεταχείριση, την οποία προσπάθησε να εκμεταλλευθεί και για τους συγκρατούμενούς του.

Αλλαξε ακόμα δύο στρατόπεδα συγκέντρωσης, μέχρι που τον Απρίλιο του 1945, οι ναζί τον έστειλαν σε αυτό του Νόινγκαμε στα περίχωρα του Αμβούργου, στην πόλη δηλαδή όπου κάποτε ήταν σταρ. Διοικητής του συγκεκριμένου στρατοπέδου ήταν ο πρώην φίλος του και συμπαίκτης του, Οτο Χάρντερ, ο οποίος όμως είχε πάρει μετάθεση λίγους μήνες πριν περάσει την πύλη του ο Χάλβορσεν. Οι συνθήκες ήταν άθλιες, με τα στοιχεία να αναφέρουν ότι τελικά σε αυτό, αλλά και στα υποστρατόπεδα του, άφησαν την τελευταία τους πνοή τουλάχιστον 42.900 άνθρωποι, τόσο εξαιτίας της απάνθρωπης εργασίας, όσο και των θανατηφόρων ιατρικών πειραμάτων σε κρατούμενους, συμπεριλαμβανομένων και παιδιών.

Μετά το τέλος του πολέμου, ο Χάρντερ καταδικάστηκε σε 15 χρόνια φυλάκιση για τα εγκλήματα που διέπραξε ενώ ήταν επικεφαλής του στρατοπέδου. Πέρασε μόνο τέσσερα χρόνια πίσω από τα κάγκελα πριν πεθάνει σε ηλικία 63 ετών τον Μάρτιο του 1956.

Από την άλλη, ο Χάλβορσεν βγήκε ζωντανός από την κόλαση, καθώς διασώθηκε από τον Ερυθρό Σταυρό τον Απρίλιο του 1945. Σε μια συνέντευξη στην εφημερίδα «Aftenposten» αργότερα τον ίδιο χρόνο είχε πει: «Η πείνα είναι το πιο σκληρό πράγμα. Κάναμε τα πιο απίστευτα πράγματα για να απαλύνουμε τον πόνο». Λίγους μήνες μετά την απελευθέρωσή του, όταν και ανέκτησε τις δυνάμεις του και ήταν σε θέση να ταξιδέψει επέστρεψε στο Οσλο. Μετά τον πόλεμο, ο Χάλβορσεν επέστρεψε στον αθλητισμό ως γενικός γραμματέας της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας της Νορβηγίας. Η μοίρα τον έστειλε ξανά στην Γερμανία και στο Αμβούργο για τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1954. Σε φωτογραφία που δημοσίευσε τότε το γερμανικό αθλητικό περιοδικό Kicker, έδειχνε τον Χάλβορσεν να δίνει τα χέρια με τον προπονητή της Δυτικής Γερμανίας, Γιόζεφ Χέρμπεργκερ, με λεζάντα: «Όλα όσα είχαν συμβεί ξεχάστηκαν».  

Ο Χάλβορσεν αν και δεν ξέχασε τα δεινά που πέρασε, το 1952 ήταν αυτός που πίεσε τους συμπατριώτες του να δεχτούν τους Γερμανούς αθλητές στους Χειμερινούς Αγώνες του Οσλο, λέγοντας ότι οι αυτοί δεν ήταν υπεύθυνοι και δεν έπρεπε να τιμωρηθούν.

Τρία χρόνια μετά, τον Ιανουάριο του 1955, ο Χάλβορσεν θα αφήσει την τελευταία του πνοή σε ηλικία 56 ετών και ενώ βρισκόταν σε επαγγελματικό ταξίδι για την Ομοσπονδία. Η υγεία του είχε εξασθενήσει από τα όσα είχε υποστεί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, μεταξύ των οποίων και αυτό που ήταν διοικητής ο Χάρντερ. Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να δείχνει ότι οι δυο τους συναντήθηκαν ξανά μετά το τέλος του πολέμου…

Πηγή: BBCsport

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT