Μια όμορφη ξανθιά, σε ελληνικό ποδοσφαιρικό γήπεδο, διαιτητής. Να τρέχει πάνω κάτω με το καρό κιτρινοκόκκινο σημαιάκι, περνώντας μπροστά από τις κερκίδες, ούτε δύο μέτρα από το χορτάρι και η μακριά κοτσίδα της να ανεμίζει στον αέρα. Να ακούει τα πάντα από την κερκίδα, όπου το 99% είναι άνδρες. Σε γήπεδα Δ, Γ΄και Β΄εθνικής . Όποια κυρία επικαλείται σεξιστικά σχόλια σε εργασιακό περιβάλλον, καλό θα ήταν να ρωτήσει την Χρύσα Κουρομπύλια το τι έχει ακούσει…
Κι όμως, αν είναι κάτι που έχει μείνει στο μυαλό όσων έχουμε ασχοληθεί με την 45χρονη διαιτητή λόγω της επαγγελματικής μας ή της φίλαθλης ιδιότητας, είναι πως όσο περνούσε ο χρόνος στο παιχνίδι, και τον μύθο περί ξανθών κατέρριπτε, αλλά κυρίως κέρδιζε με το σπαθί της τον σεβασμό. Ακόμη και στις λάθος αποφάσεις της, ο θεατής διέκρινε πως κατέχει το αντικείμενο, πως αγαπάει αυτό που κάνει και πως το λάθος της δεν κρύβει σκοπιμότητα. Η αποφασιστικότητα και ο δυναμισμός που εξέπεμπε, ο τρόπος που επιβαλλόταν στους ποδοσφαιριστές, η συνεργασία και η συνεννόηση που είχε με τους άνδρες συναδέλφους της, δεν άφηνε περιθώρια για αμφισβητήσεις.
Κάπως έτσι έπεσε ένα ακόμη ανδρικό «κάστρο» από την κορυφαία ελληνίδα διαιτητή που μετά το παιχνιδι της ΑΕΚ με τον Βόλο την περασμένη Κυριακή, αποφάσισε να αποσυρθεί από την ενεργό δράση, «κρεμώντας» την σφυρίχτρα της, έχοντας πιάσει και το ανώτατο ηλικιακό όριο.
Σε ανύποπτο χρόνο κατά την διάρκεια της 25χρονης καριέρας της είχε πει πως θα μιλήσει μόνο όταν σταματήσει. Περιχαράκωσε την προσωπική της ζωή και δεν έδωσε ποτέ της συνέντευξη. Δεν ασχολήθηκε με σχόλια στα social media τα οποία θεωρεί «κρεατομηχανή», δεν είχε και δεν έχει λογαριασμό σε κανένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Ηθελε πάντα όλοι να ασχολούνται με την δουλειά της μέσα στο γήπεδο. Αν μη τι άλλο, στοιχεία που αναδεικνύουν τον πειθαρχημένο χαρακτήρα της, την ισχυρή της προσωπικότητα, την απόλυτη συγκέντρωση σε αυτό που αγάπησε και διάλεξε να κάνει.
«Τώρα ναι. Νομίζω πως από την στιγμή που πήρα αυτή την απόφαση δεν έχω λόγο να μην μιλήσω» μας είπε, δύο μέρες μετά το αγωνιστικό φινάλε της, μοιάζοντας να είχε δώσει ένα όρκο τιμής που τον τήρησε μέχρι τέλους.
«Η διαιτησία με επέλεξε»
Αυτό που η πλειονότητα των γυναικών δεν κατάλαβε ποτέ, δηλαδή τι είναι το οφσάιντ, έγινε το «alter ego» της. «Την απόφαση να γίνω διαιτητής δεν την πήρα εγώ, όσο κι αν ακούγεται περίεργο. Ποτέ δεν φανταζόμουν τον εαυτό μου να διευθύνω ποδοσφαιρικά παιχνίδια παρά το γεγονός πως ήμουν πάντα μέσα στο γήπεδα και είχα το μικρόβιο από τον παππού μου και τον πατέρα μου που ήταν ποδοσφαιριστές. Η διαιτησία με επέλεξε, δεν την επελεξα. Υπαίτιος ήταν ο πρώην διαιτητής Μανώλης Ταπατζάς. Εχοντας περάσει στα ΤΕΦΑΑ Κομοτηνής έπαιζα ποδόσφαιρο στην γυναικεία ομάδα «Ροδόπη 87». Ημουν αριστερό εξτρέμ, έχοντας φτάσει να παίξω μέχρι και την Εθνική ομάδα. Αυτός λοιπόν μου είπε, γίνε διαιτητής, σε βλέπω πως θα κάνεις σπουδαία καριέρα. Είσαι γρήγορη, έχεις αντίληψη του χώρου, είσαι αντράκι, δεν καταλαβαίνεις τίποτα…» αναφέρει στην «Κ» η ρέφερι από το Καλλιφώνι Καρδίτσας, που από μικρή ήθελε απλά να τρέχει σε γήπεδα. Να μην παίζει με κούκλες, να μην βοηθάει την μητέρα της στην κουζίνα αλλά να γίνεται μούσκεμα στον ιδρώτα. Είτε παίζοντας μπάλα από χωριό σε χωριό, είτε παίζοντας μπάσκετ στον Φιλαθλητικό Καρδίτσας και τον ΓΑΣ Κομοτηνής, όπου επίσης ήταν εξαιρετική, είτε κάνοντας σπριντ στο ταρτάν. «Θυμάμαι, στα 13 μου έπαιζα έναν αγώνα μπάσκετ και μετά έφευγα με το λεωφορείο και πήγαινα να παίξω το δεύτερο ημίχρονο της ομάδας ποδοσφαίρου» μας λέει χαμογελώντας.
«Το 1997 σε ηλικία 19 ετών σφύριξα το πρώτο μου παιχνίδι στα τοπικά της Κομοτηνής. Μετά ανέβηκα στην Δ΄Εθνική και αργότερα ως βοηθός στη Γ΄Εθνική. Εκεί θα έπρεπε να αποφασίσω αν θα παραμείνω πρώτος διαιτητής στις μικρές κατηγορίες ή βοηθός στις μεγάλες και αποφάσισα το δεύτερο. Εβλεπα την πρόοδό μου, ήταν συνεχής. Δεν φοβόμουν τίποτα και έχοντας παίξει ως πρώτος, το εποπτιλίκι μου έμοιαζε πιο εύκολο. Είχα ξεκάθαρα όλη την οπτική του γηπέδου αποθηκευμένη στο μυαλό». Το πρώτο της παιχνίδι δεν το θυμάται. Αυτό που της έχει μείνει από εκείνη την περίοδο είναι τα πολύωρα και κουραστικά ταξίδια στα πιο απομακρυσμένα χωριά της Ελλάδας.
«Δεν δίσταζα να πλακωθώ…»
Πέρασαν 15 χρόνια για να ανέβει από την Δ’ Εθνική στην Σούπερ Λίγκ παίρνοντας το σήμα της FIFA. Εκεί το πρώτο της παιχνίδι ήταν ένα αδιάφορο ματς, στο οποίο όμως της έτυχε και το πρώτο απρόοπτο. «Ηταν τελευταία αγωνιστική της σεζόν 2009-2010 στο Περιστέρι, Ατρόμητος – Πανθρακικός. Διαιτητής ήταν ο Πέτρος ο Κωνσταντινέας και ο άλλος βοηθός ο Χρήστος Μαγιάννης. Τότε δεν είχαμε ακόμη την ενδοεπικοινωνία μεταξύ μας. Απλά είχαμε στο μπράτσο ένα μικρό μηχάνημα όπου αν κάποιος ήθελε να επικοινωνήσει με τον άλλο πατούσε το κουμπί και νιώθαμε μια δόνηση. Αυτό είχε χαλάσει αλλά από την αρχή μου είχε πει ο Κωνσταντινέας, μην μασάς τίποτα δεν σε φοβάμαι. Και όντως πήγα καλά», παρά το γεγονός πως όπως λέει, «από την πρώτη μου χρονιά στην Σούπερ Λιγκ κάποιοι ήθελαν να με βάλουν στο περιθώριο αλλά με τις εμφανίσεις μου κέρδιζα τον κόσμο. Αυτό που ίσως με έσωσε, όσο κι αν ακούγεται οξύμωρο, ήταν πως δεν δίσταζα να πλακωθώ. Μπορούσα να προσαρμοστώ με τις συνθήκες αλλά ήμουν πάντα αληθινή. Δεν πούλησα εκδούλευση. Οταν ο προπονητης από τον πάγκο μου φώναζε ”Κουρομπύλια τι σφυράς;” και καταλάβαινα ότι έχω κάνει λάθος, γύριζα και του το παραδεχόμουν ”κόουτς έχεις δίκιο”».
Από τότε μέχρι και σήμερα έχει περάσει πολλά, έχουν αλλάξει πολλά. Η τεχνολογία έχει προοδεύσει, το VAR έχει έρθει στην ζωή μας, αλλά η δυσπιστία στην διαιτησία και κυρίως στους έλληνες παραμένει. Η ίδια θεωρεί τους έλληνες διαιτητές από τους καλύτερους στην Ευρώπη, από τους πιο καταρτισμένους. Και τότε, γιατί τόσο θόρυβος διαχρονικά, γύρω από το ονομά τους; «Εχουν χειριστεί άστοχα κάποιες καταστάσεις ορισμένοι Ελληνες διαιτητές αλλά νομίζω πως όλοι οι παράγοντες βρίσκουν πάνω τους το καλύτερο άλλοθι για να καλύψουν τις δικές τους ευθύνες. Εγώ ξέρω πως αν αδικήσω τον Μπέο θα έρθει στα αποδυτήρια και θα με σκίσει. Θα κάνω την αυτοκριτική μου, αλλά αυτός θα κάνει το ίδιο για την ομάδα του; Είμαστε ο εύκολος στόχος. Αλήθεια, ποιός από τους ξένους που ήρθαν φέτος και έπαιξαν δεν έκανε λάθη; Γιατί να θεωρείται πως το λάθος του έλληνα εμπεριέχει δόλο και κρυβει επηρεασμό ενώ το λάθος του ξένου να είναι αθώο; Όπως μου έλεγε σωστά και ο οδηγός του ταξί με τον οποίο έκανα τα ταξίδια για να σφυρίξω, ”μαλώνουν τα βουβάλια και εσείς που είστε τα βατράχια την πληρώνετε θέλετε δεν θέλετε”».
«Τελευταίος χορός» με ένα Μουντιάλ
Από εκείνο το ματς στο Περιστέρι μέχρι και την Κυριακή όπου γράφτηκε εκτός συγκλονιστικου απροοπτου το φινάλε (υπάρχει η περίπτωση να είναι και στην διαιτητική τριάδα του τελικού ΑΕΚ-ΠΑΟΚ αφού η διοργάνωση ανήκει στην ΕΠΟ) η Ελληνίδα διαιτητής έλαβε μέρος σε μεγάλες ευρωπαϊκές διοργανώσεις ανδρών και γυναικών. Στις 19/2/2015 ήταν βοηθός του Μιχάλη Κουκουλάκη στον αγώνα Τορίνο – Αθλέτικ Μπιλμπάο 2-2 για το Europa League, έχοντας γίνει η πρώτη γυναίκα που ορίστηκε σε αγώνα των ευρωπαϊκών κυπέλλων, έπειτα από 10 χρόνια.
Η προηγούμενη που είχε την τύχη να οριστεί σε αγώνες ευρωπαϊκών κυπέλλων υψηλού επιπέδου ήταν η Γαλλίδα Βενιό. Ορίστηκε επίσης σε Παγκόσμιο Κύπελλο Κ20 Γυναικών, σε Champions League Γυναικών, Euro και Nations League. Πήρε μέρος στους Ολυμπιακούς του Ριο ενώ ήταν η πρώτη βοηθός στον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ γυναικών της σεζόν 2021-22 ανάμεσα στην Μπαρτσελόνα με την Λιόν, όπου τα πήγε εξαιρετικά.
«Ακούγεται και είναι ειρωνικό, πριν δύο εβδομάδες να σφυρίζω ημιτελικό Τσάμπιονς Λιγκ, να έχουμε την πλήρη αποδοχή από την FIFA και την UEFA αλλά να μην μπορούμε να διαιτητεύσουμε το Παναιτωλικός – Αστέρας Τρίπολης» λέει, έχοντας πλέον στρέψει το ενδιαφέρον της στην τελευταία μεγάλη διοργάνωση που θα λάβει μέρος. «Θα πάρω μέρος στο τρίτο μου Μουντιάλ γυναικών που θα διεξαχθεί από 20 Ιουλίου – 20 Αυγούστου στην Αυστραλία. Νωρίτερα θα λάβω μέρος σε τουρνουά που θα γίνει στην Μασσαλία με εθνικες Κ-20. Νομίζω θα κλείσω γεμάτη την καριέρα μου. Έτσι όπως την ονειρευόμουν».
«Με λύγιζαν οι κατάρες»
Τα αρνητικά σχόλια που άκουσε η Κουρομπύλια όλα αυτά τα χρόνια από την εξέδρα αλλά και από ποδοσφαιριστές ήταν εκατοντάδες αλλά τα ξεπερνούσε εύκολα. Πριν την ρωτήσω για το ματς του Αρη με τον Αστέρα Τρίπολης, το οποίο διακόπηκε εις βάρος των Θεσσαλονικέων λόγω του τραυματισμού της από μπουκάλι που την βρήκε στο στομάχι, με πρόλαβε. «Μόνο γι αυτό το ματς μην με ρωτήσεις. Σέβομαι τους οπαδούς του Αρη όπως και όλες τις ομάδες αλλά από το πρώτο λεπτό γίνονταν ρίψεις αντικειμένων. Δηλαδή έπρεπε να σκοτωθεί η Κουρομπύλια για να σταματήσει;», μας είπε και συνέχισε: «Ημουν τσαμπουκάς από μικρή. Δεν ήμουν ρομαντική. Ηξερα τι θα αντιμετωπίσω και δεν με έπαιρνε από κάτω. Ειδικά όσο περνούσαν τα χρόνια και αγωνιζόμενη σε γήπεδα με πολύ κόσμο. Δεν άκουγα τίποτα, ακόμη κι αν με έβριζε ένα γήπεδο εν χορώ. Είναι χειρότερο όταν παίζεις σε ένα γήπεδο με καμιά 100αριά κόσμο στις εξέδρες. Γιατί εκεί τα ακούς όλα. Την κάθε βρισιά ξεχωριστά. Αυτό που πραγματικά με λύγιζε ήταν οι κατάρες που έριχναν σε μένα και την οικογένειά μου. Λόγια αισχρά που δεν μπορείς ούτε καν να τα ψελλίσεις. Ελεγα και ευχόμουν από μέσα μου ”Παναγία μου, κάνε αυτό που λένε για μένα να μην το πάθουν ποτέ αυτοί. Ευτυχώς ήμουν ατσαλωμένη γιατί δεν υπάρχει περίπτωση νορμάλ άνθρωπος να λέει τέτοια πράγματα χωρίς να αισθάνεται ίχνος ντροπής. Αυτοί οι τύποι πραγματικά χρειάζονταν ψυχανάλυση».
Για την Χρυσούλα, «είναι αυτονόητο, πως ο σεβασμός μέσα στα γήπεδα κερδίζεται. Ειδικά όταν είσαι γυναίκα πρέπει να προσπαθήσεις δύο φορές. Αυτή η σκέψη με προστάτεψε όλα αυτά τα χρόνια. Δεν ασχολήθηκα με δημόσιες σχέσεις, δεν μίλησα με δημοσιογράφους για να με ανεβάσουν. Ότι έκανα το έκανα με την δουλειά μου. Σε ένα σεμινάριο αξιολόγησης στην UEFA με ρώτησαν γιατί επέλεξα να ασχοληθώ με το ποδόσφαιρο. Τους απάντησα πως στο χωριό που γεννήθηκα εκτος από τις αγροτικές δουλειές δεν είχες τίποτα άλλο να κάνεις από το να παίξεις μπάλα. Αλλά και στη Νέα Υόρκη να γεννιόμουν, με το ποδόσφαιρο θα ασχολιόμουν. Ημουν, είμαι και θα είμαι ερωτευμένη με την μπάλα. Είναι περασμένη στο DNA μου». Από το 2008 και μετα συνδυάζει δουλειά και οικογένεια με όλες τις δυσκολίες που έχει το επάγγελμα. Ο σύζυγός της ιατρός χειρούργος στο επάγγελμα, την στηριξε σε κάθε της επιλογή. «Μου είχε πει από τότε που έπαιζα στην Γ΄εθνική, φύγε αν δεν περνάς καλά. Του το είχα υποσχεθεί αν διαπιστώσω πως δεν με γεμίζει αυτό που κάνω. Στα μεγάλα τουρνουά, του εξωτερικού χωριζόμασταν για 20 μέρες. Μάθαμε να ζούμε συνεχώς εξ αποστάσεως». Μετά τον τελευταίο χορό, στο Μουντιάλ γυναικών της Αυστραλίας, οι σκέψεις την οδηγούν στο να ασχοληθεί με την εκγύμναση των παιδιών που υπεραγαπά και κυρίως αυτών με ειδικές ικανότητες. Η Χρυσούλα θα αφήσει το σημαιάκι και την σφυρίχτρα στο ντουλάπι των αναμνήσεων αλλά ούτε από τα γήπεδα θα φύγει, ούτε θα σταματήσει να τρέχει. Την οριστική λήξη θα την αποφασίσει μόνο όποτε θέλει αυτή…
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr
