Βλέποντας στον ημιτελικό του Τσάμπιονς Λιγκ την απόδοση της Μάντσεστερ Σίτι κόντρα στην Ρεάλ Μαδρίτης, τα τρεξίματα και η φυσική κατάσταση των παικτών του Πέπε Γκουαρδιόλα, ήταν αυτά που σε συνδυασμό με το εντυπωσιακό ποδόσφαιρο που παρήγαγε η ομάδα, έκλεψαν την παράσταση.
Μια ομάδα που είναι πολύ κοντά στην κατάκτηση του τρέμπλ, έχει δώσει 50 παιχνίδια υψηλών απαιτήσεων σε εγχώριες και διεθνείς διοργανώσεις, κι όμως οι ποδοσφαιριστές της δείχνουν να βρίσκονται στο peak της απόδοσής τους, ενώ πλησιάζει ο Ιούνιος.
Φυσικά αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στην κορυφαία επιστημονική υποστήριξη που έχει ο προπονητής της και κυρίως σε μια ειδικότητα, που σύμφωνα με τις τελευταίες ποδοσφαιρικές επιταγές, θεωρείται η πιο καίρια στο εκάστοτε τεχνικό τιμ. Αυτής του performance coach που τα τρία τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να γίνεται ολοένα και πιο γνωστή στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Είναι αυτός που μαζί με τον προπονητή και τον fitness coach (γυμναστής) καλείται στην αρχή της σεζόν να κάνει τον σχεδιασμό χαράσσοντας τον κύκλο της προετοιμασίας και να αποφασίσει στο δίλημμα: Υψηλή απόδοση, δηλαδή καλό performance από το ξεκίνημα και αναπόφευκτα πολλοί μυϊκοί τραυματισμοί κατά την διάρκεια της σεζόν ή προοδευτική βελτίωση του perfomance με στόχο την πρόληψη και τον ελεγχόμενο αριθμό μυϊκών και συνδεσμιακών τραυματισμών; Είναι ίσως ο μεγαλύτερος «πονοκέφαλος» των τεχνικών επιτελείων όταν ξεκινά η κάθε χρονιά καθώς, αν δεν δοθεί η δέουσα προσοχή, πολλές φορές στοιχίζει και στην ίδια την ομάδα αλλά και στα ίδια τα μέλη που τα απαρτίζουν.
Στην πορεία φυσικά υπάρχει η περίπτωση να συνδυαστεί ένα κακό performance με μυϊκούς τραυματισμούς, οπότε τα πράγματα γίνονται πολύ χειρότερα.
Είναι δεδομένο πλέον πως στο σύγχρονο ποδόσφαιρο, δεν αναζητείται ο «μάγος», το «10άρι» με την μακρινή σέντρα ακριβείας αλλά οι ποδοσφαιριστές που μπορούν να προσαρμοστούν στο ταχυδυναμικό στυλ παιχνιδιού.
Πως χαράσσεται η στρατηγική
Το πρώτο σκέλος του διλήμματος, απαντήθηκε στην Ελλάδα φέτος από την πρωταθλήτρια ΑΕΚ. Ένα σύνολο που έδωσε βάση στην φυσική κατάσταση, είχε προπονήσεις υψηλών εντάσεων αλλά και τους περισσότερους μυϊκούς τραυματισμούς από κάθε άλλη ομάδα και παίκτες «κλειδιά» όπως ο Αραούχο, ο Τσούμπερ, ο Ελίασον, ο Γκατσίνοβιτς και ο Μοχαμάντι, που πέρασαν την πόρτα του χειρουργείου.
Το δεύτερο σκέλος απαντιέται από την Σίτι και τον κύριο Carles Planchart, που με την ιδιότητα του performance analysis coach, είναι αυτός που χαράσσει την αγωνιστική στρατηγική της ομάδας. Τι ακριβώς κάνει ο 57χρονος Καταλανός με τον οποίο ο Γκουαρντιόλα συνεργάζεται από το 2007;
Καθορίζει τις εντάσεις κατά την διάρκεια της χρονιάς, παρέχει μια ενδελεχή ανασκόπηση της απόδοσης μόλις ολοκληρωθεί ο αγώνας, δίνοντας στο προπονητικό επιτελείο και στους παίκτες πληροφορίες σχετικά με τις αδυναμίες αλλά και τα δυνατά σημεία τους. Παράλληλα αναλύει τα δεδομένα του παιχνιδιού με βάση τον προγραμματισμό που έχει κάνει το τεχνικό τιμ και ο οποίος χωρίζεται σε εβδομαδιαίο κύκλο προπόνησης και σε τέσσερις εβδομαδιαίους κύκλους που αφορούν τον μήνα. Επίσης δίνει ανατροφοδότηση σχετικά με τα δεδομένα GPS για την φυσική κατάσταση, αναλυτικά για κάθε παίκτη αλλά και συνολικά της ομάδας, παίρνοντας από κοινού με το υπόλοιπο επιτελείο την απόφαση για το ποιες παραμέτρους θα δουλέψουν περισσότερο ή λιγότερο.
Οι «πολίτες» φυσικά και είχαν τραυματισμούς την σεζόν που «τρέχει», με κυριότερο αυτόν του Ερλινγκ Χάαλαντ που έμεινε εκτός δράσης για δύο εβδομάδες στα τέλη Μαρτίου ή του Ντε Μπρόινε λίγο πριν τους ημιτελικούς με την Ρεάλ Μαδρίτης.
Βεβαίως αξίζει να σημειωθεί πως ο Χάαλαντ ο οποίος ταλαιπωρήθηκε από αρκετούς μυϊκούς τραυματισμούς στην Ντόρτμουντ, χάνοντας 16 παιχνίδια, στην Σίτι τραυματίστηκε στη βουβωνική χώρα.
Ωστόσο δεν υπήρχαν καθυστερήσεις στην αποκατάσταση ούτε υποτροπές και με βάση τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της Premier League, ήταν η ομάδα με τους λιγότερους μυϊκούς τραυματισμούς.
«Δεν ξέρω τι έχει κάνει στη Ντόρτμουντ, αλλά τον φροντίζουμε 24 ώρες. Έχουμε απίστευτο τιμ που είναι πίσω του κάθε δευτερόλεπτο της ημέρας. Σήμερα με αυτό το απαιτητικό πρόγραμμα αγώνων κάθε τρεις ή τέσσερις ημέρες πρέπει να τα φροντίζουμε όλα, ακολουθώντας τις εντολές του performance coach. Δουλεύει τόσο πολύ χρόνο μέσα στο προπονητικό κέντρο, πολύ περισσότερο από ό,τι στο γήπεδο. Σήμερα στο σύγχρονο ποδόσφαιρο, οι παίκτες προπονούνται περισσότερο στα…παρασκήνια παρά στο γήπεδο», είχε πει χαρακτηριστικά ο Πέπε Γκουαρδιόλα πριν ένα μήνα όταν ρωτήθηκε για την κατάσταση του Νορβηγού.
Αυτό το πρόβλημα είχε απασχολήσει έντονα τον Γιούργκεν Κλοπ στην Λίβερπουλ πριν λίγα χρόνια, βλέποντας τους πιο σημαντικούς του παίκτες να μένουν εκτός δράσης για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το μείωσε σε μεγάλο βαθμό από τις αρχές του 2021 με τον ερχομό στους «Reds» του Dr Andreas Schlumberger. O 56χρονος επιστήμονας είχε συνεργαστεί με τον Κλοπ επί τέσσερα χρόνια στη Ντόρτμουντ, είχε δουλέψει σε όλες τις μεγάλες ομάδες της Γερμανίας καθώς και στην εθνική ποδοσφαιρική ομοσπονδία. Ο σοβαρός τραυματισμός του διεθνή Ολλανδού αμυντικού Φαν Ντάικ στον χιαστό, τον Οκτώβριο του 2020, και η μεθοδική αποκατάστασή του, έδιωξε τους αρχικούς φόβους πως μπορεί να μην ξαναπαίξει ποδόσφαιρο. Αυτή ήταν η πλέον τρανταχτή απόδειξη για τον σημαντικό ρόλο που παίζει το συγκεκριμένο πόστο στο τεχνικό τιμ.
Φτάνοντας στο ζευγάρι του μεγάλου τελικού του Τσάμπιονς Λιγκ της Κωνσταντινούπολης ανάμεσα στην Σίτι και την Ιντερ, δεν θα πρέπει να θεωρηθεί δεδομένο πως οι Αγγλοι θα έχουν την ίδια υπεροχή που είχαν έναντι της Ρεάλ Μαδρίτης στον ημιτελικό, στον τομέα αυτό. Κι αυτό καθώς λίγο πολύ και η Ιντερ, ακολουθεί την ίδια τακτική με τον αντίπαλό της στην φυσική κατάσταση.
Και οι δύο ομάδες δεν ξεκίνησαν ιδιαίτερα καλά τις αγωνιστικές τους υποχρεώσεις, αλλά σταδιακά ανέβασαν την απόδοσή τους και έφτασαν να διατηρούνται στο ανώτερο επίπεδο φορμαρίσματος λίγο πριν το μεταξύ τους παιχνίδι, τηρώντας πιστά το σχέδιο των performance coaches.
Αγνωστος ρόλος στην Ελλάδα
Στην χώρα μας αν και ο τίτλος του performance coach συναντάται συχνά πυκνά τα τελευταία χρόνια σε ομάδες της Σούπερ Λιγκ 1, εντούτοις στην πράξη δεν υφίσταται με την πραγματική έννοια του όρου, όπως και σε πολλές χώρες πλην της Αγγλίας, της Ιταλίας, της Γερμανίας και του MLS. Στα staff δεν υπάρχει ακόμη ο άνθρωπος που θα επεξεργάζεται τα δεδομένα και θα δίνει τις ανάλογες κατευθύνσεις στον προπονητή. Ο τελευταίος έχει ακόμη τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο στον προγραμματισμό της προετοιμασίας. Οι περισσότεροι τεχνικοί είναι συγκεντρωτικοί και θέλουν να ελέγχουν την ποσότητα και την ένταση της προπόνηση, από κει και πέρα ωστόσο και οι ίδιες οι ομάδες μέχρι και πρόσφατα δεν είχαν κατανοήσει πόσο σημαντική είναι η παρουσία του υπεύθυνου φυσικής κατάστασης στην αγωνιστική τους εξέλιξη. Αρα είναι σαφές πως δεν μπορούν να αξιολογήσουν -ειδικά όταν τροχοπέδη αποτελούν και οι οικονομικοί λόγοι- ακόμη την ανάγκη που υπάρχει για την παρουσία ενός πιο εξειδικευμένου ατόμου που θα θα αναλύει τα δεδομένα των ποδοσφαιριστών.
