Αλλοι φτιάχνουν κρατικά ταμεία για συντάξεις και περίθαλψη. Αλλοι φτιάχνουν κρατικά ταμεία για δημόσια έργα και αντιμετώπιση καταστροφών. Κι άλλοι φτιάχνουν κρατικό ταμείο για την αγορά επιφανών… ποδοσφαιριστών.
Η Σαουδική Αραβία έχει βαλθεί να προωθήσει παγκοσμίως μια θετική εικόνα του βασιλείου διά του ποδοσφαίρου, παράλληλα με την παροχή κορυφαίου θεάματος στον ως επί το πλείστον νεανικό πληθυσμό της. Πέρα από τις φιλότιμες προσπάθειες προόδου της εθνικής ομάδας της χώρας και της υποψηφιότητας για τη φιλοξενία του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2030, η Σαουδική Αραβία έχει βρει τρόπο κεντρικής ενίσχυσης του εγχώριου πρωταθλήματος με σκοπό να τραβήξει στην αχανή χώρα της αραβικής χερσονήσου τα πιο σπουδαία ονόματα του διεθνούς ποδοσφαίρου και μαζί τους τα φώτα της θετικής δημοσιότητας.
Το Ταμείο Δημοσίων Επενδύσεων της Σαουδικής Αραβίας, το 2021 έκανε αίσθηση παγκοσμίως (με πολλές αντιδράσεις παρ’ όλα αυτά) αποκτώντας το πλειοψηφικό πακέτο της Νιουκάστλ στην Αγγλία, δηλώνοντας ευθέως ότι στόχος είναι η κατάκτηση της Πρέμιερ Λιγκ – την ώρα που το κρατικό χρήμα του Αμπου Ντάμπι και του Κατάρ έχει κατακτήσει την κορυφή στο αγγλικό και το γαλλικό πρωτάθλημα αντιστοίχως, με τις Μάντσεστερ Σίτι και Παρί Σεν Ζερμέν.
Κεντρική διαχείριση
Τώρα όμως το σχέδιο των Σαουδαράβων είναι πιο περίπλοκο: επτά μήνες μετά τη νίκη-έκπληξη επί της μετέπειτα παγκόσμιας πρωταθλήτριας Αργεντινής στο Μουντιάλ του Κατάρ και πέντε μήνες μετά την απόκτηση του Κριστιάνο Ρονάλντο από την Αλ Νασρ με το υψηλότερο συμβόλαιο που έχει απολαύσει ποτέ ποδοσφαιριστής στην ιστορία του αθλήματος, οι Σαουδάραβες ετοιμάζονται να θέσουν σε εφαρμογή μια κεντρική διαχείριση των μεταγραφών, με τον τρόπο περίπου που άλλες λίγκες διαχειρίζονται τους χορηγούς ή τα τηλεοπτικά και εμπορικά δικαιώματα.
Οπως ανακοίνωσε την περασμένη Δευτέρα ο ντε φάκτο ηγεμόνας της χώρας, πρίγκιπας-διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, το Ριάντ σκοπεύει να κρατικοποιήσει τουλάχιστον τέσσερις από τους δημοφιλέστερους συλλόγους της Σαουδικής Αραβίας με χρήματα από το Ταμείο Δημοσίων Επενδύσεων, να επενδύσει δισεκατομμύρια πετροδόλαρα για την αναβάθμιση του πρωταθλήματος της χώρας και –το κυριότερο– να χρηματοδοτήσει την απόκτηση κορυφαίων αστέρων του διεθνούς ποδοσφαίρου με τον ίδιο τρόπο που η απόκτηση του Ρονάλντο από την Αλ Νασρ έστρεψε τους προβολείς (και το ενδιαφέρον ξένων τηλεοπτικών δικτύων) στο κατά τ’ άλλα αδιάφορο πρωτάθλημα της χώρας.
Τι κι αν η Αλ Νασρ έχασε οριακά το πρωτάθλημα φέτος; Η παρουσία και μόνο του Πορτογάλου σούπερ σταρ με το ηγεμονικό συμβόλαιο των 200 εκατομμυρίων δολαρίων κατ’ έτος δείχνει ότι η Σαουδική Αραβία μπορεί να μετατραπεί σε προορισμό κορυφαίων παικτών, ακόμη κι αν αυτοί δεν έχουν ακόμη σκοπό να κολλήσουν τα λεγόμενα «τελευταία ένσημα».
Για να συμβεί αυτό, οι σαουδαραβικοί σύλλογοι προσεγγίζουν ήδη παίκτες που είναι θετικοί στο να μετακομίσουν στο βασίλειο με μερικούς από τους υψηλότερους ετήσιους μισθούς στην ιστορία του αθλητισμού. Οι συμφωνίες θα μπορούσαν να απαιτήσουν πάνω από 1 δισεκατομμύριο ευρώ για μισθούς περίπου 20 ξένων παικτών, όπως υπολογίζουν οι «Τάιμς» της Νέας Υόρκης.
Στόχος η κρατικοποίηση τουλάχιστον τεσσάρων από τους δημοφιλέστερους συλλόγους της χώρας με χρήματα από το Ταμείο Δημοσίων Επενδύσεων.
Για την εκπλήρωση των στόχων του Ριάντ, εκτός από τους ποδοσφαιριστές, οι Σαουδάραβες πρόκειται να προσελκύσουν στο βασίλειό τους και πρώτης (ή έστω δεύτερης) γραμμής προπονητές, καθώς και πολύπειρους παράγοντες, ενισχύοντας τόσο την ποιότητα της λίγκας όσο και την ελκυστικότητά της για ποδοσφαιριστές που χρειάζονται κι ένα ακόμη κίνητρο πέρα από το οικονομικό.
Το τελευταίο 10ήμερο τα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης βρίθουν πληροφοριών για προσέγγιση με κορυφαία αστέρια, όπως ο Καρίμ Μπενζεμά και ο Ενγκολό Καντέ της εθνικής Γαλλίας, ενώ λίγο έλειψε να πάρει μεταγραφή στην… παγκοσμίως πασίγνωστη Αλ Χιλάλ ο Λιονέλ Μέσι. Μπορεί ο Αργεντινός να κοσμεί στο εξής την ομάδα του Ντέιβιντ Μπέκαμ, την Ιντερ Μαϊάμι, όμως και μόνο η προσφορά διετούς συμβολαίου –με αποδοχές 400 εκατομμυρίων ευρώ τον χρόνο, που μαζί με μπόνους κ.λπ. μπορούσαν να του αποφέρουν 1 δισ. δολάρια συνολικά– δείχνει τις προθέσεις των Σαουδαράβων. Ο Μπενζεμά, όμως, αποδέχθηκε την προσφορά της Αλ Ιτιχάντ και ο Γάλλος επιθετικός αναμένεται να έχει μαζί του και τον συμπαίκτη του στην εθνική Γαλλίας, Ενγκολό Καντέ, που φέρεται κι εκείνος να έχει πει το «ουί» στους Σαουδάραβες.
«Οραμα 2030»
Αυτό, για τους εμπνευστές του σχεδίου, είναι μόνο η αρχή. Στόχος της Σαουδικής Αραβίας είναι το πρωτάθλημά της να βρεθεί μεταξύ των 10 κορυφαίων στον κόσμο. Αποτελεί δε κομμάτι του λεγόμενου σχεδίου «Οραμα 2030», που περιλαμβάνει και την ανάληψη και διοργάνωση του Μουντιάλ του 2030 σε συνεργασία με την Ελλάδα και την Αίγυπτο.
Η σαουδαραβική λίγκα ελπίζει σύντομα να τριπλασιάσει την εμπορική της αξία και να ανέλθει στα 2,1 δισ. δολάρια, σύμφωνα με την έγκυρη αθλητική επιθεώρηση The Athletic.
Αν και η βιωσιμότητα του σχεδίου είναι αμφίβολη, με δεδομένο το προηγούμενο της κινεζικής λίγκας που δαπάνησε δισεκατομμύρια γουάν το 2016 και σήμερα είναι υπό κατάρρευση, οι Σαουδάραβες πιστεύουν ότι η παγκόσμια καθιέρωση είναι κοντά.
Αυτό που εκτιμάται διεθνώς, είναι ότι τα πετροδόλαρα δεν θα προσφέρουν μόνο κολοσσιαία ποσά σε παίκτες που διανύουν την τέταρτη δεκαετία της ζωής τους κι έχουν ήδη γράψει πάρα πολλά χιλιόμετρα στα γήπεδα, αλλά και θα προσελκύσουν πολλούς παίκτες στο απόγειο της δόξας τους που θα θέλουν να εξαργυρώσουν άμεσα κάποια μεγάλη τους επιτυχία – κάτι που θα εκτοξεύσει βεβαίως και τις τιμές στο παγκόσμιο ποδοσφαιρικό χρηματιστήριο.
Βεβαίως, τα σχέδια ώστε το πρωτάθλημα της Σαουδικής Αραβίας να γίνει η κυρίαρχη εγχώρια διοργάνωση στην Ασία υπόκεινται και στις ιδιοτροπίες της ηγεσίας της χώρας και θα μπορούσαν να εκτροχιαστούν από μια ξαφνική αλλαγή κατεύθυνσης ή από τυχόν δυσκολίες στην απόκτηση ονομάτων της ποδοσφαιρικής ελίτ, όπως επιδιώκεται.
Οι παίκτες, επίσης, θα δεσμευτούν να συνάψουν συμβόλαια με ομάδες οι οποίες στο παρελθόν συμμετείχαν επανειλημμένα σε ακροάσεις περί αξιώσεων παικτών για απλήρωτες αμοιβές – άλλο ένα στοιχείο που η Σαουδική Αραβία πρέπει να θάψει στην έρημο.
Εικοσαετείς συμφωνίες δεκάδων εκατ. δολαρίων
Βασικό σκέλος του σχεδίου είναι η ομοιόμορφη διασπορά αστέρων στις ομάδες που θα ελέγχει το κράτος, ώστε το πρωτάθλημα να είναι ανταγωνιστικό.
Το Ταμείο έχει υπογράψει 20ετείς συμφωνίες αξίας δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων με τους τέσσερις πιο δημοφιλείς συλλόγους της Premier League της Σαουδικής Αραβίας. Αυτές οι συμφωνίες θα απαιτήσουν από τις ομάδες (δύο από το Ριάντ και δύο από το λιμάνι της Τζέντα στην Ερυθρά Θάλασσα) να παίζουν τα παιχνίδια τους σε νέα γήπεδα που θα ανήκουν σε συγκροτήματα ψυχαγωγίας τα οποία κατασκευάζονται από θυγατρικές του Ταμείου. Οι ομάδες αυτές είναι οι Αλ Νασρ και Αλ Χιλάλ από το Ριάντ και οι Αλ Ιτιχάντ και Αλ Αχλι από την Τζέντα.
Οι σχετικές συμφωνίες προβλέπουν την απόκτηση του 75% των συλλόγων αυτών με ορίζοντα τον Αύγουστο, ενόψει της σεζόν 2023-24.
Επιπλέον τέσσερις μεγάλες κρατικές εταιρείες, ανάμεσά τους και η γνωστή στην Ελλάδα πετρελαιοπαραγωγός βιομηχανία Aramco θα επενδύσουν μεγάλα ποσά σε τέσσερις άλλους συλλόγους, τους Αλ Κάντσια, Αλ Ντιρίγια, Αλ Ούλα και Αλ Σουκόρ. Σύμφωνα με έναν από τους ανθρώπους που ενημερώθηκαν για τα σχέδια και μίλησε στους New York Times, στόχος είναι οι τέσσερις μεγαλύτερες ομάδες να έχουν τρεις κορυφαίους ξένους παίκτες η καθεμία, αλλά και να μοιραστούν και άλλοι σημαντικοί ποδοσφαιριστές στις υπόλοιπες 12 ομάδες του πρωταθλήματος. Σκοπός είναι να μην αδικηθούν οι άλλες ομάδες, αν και υπάρχει ήδη δυσαρέσκεια τουλάχιστον στην τρίτη ομάδα του Ριάντ, την Αλ Σαμπάμπ, που θεωρεί εαυτήν «ριγμένη» από την κρατική διευθέτηση. Κι αυτό μολονότι το υπουργείο Αθλητισμού χρηματοδοτεί μια μεγάλη ανακαίνιση του γηπέδου της Αλ Σαμπάμπ στο βόρειο Ριάντ.
Ο Βρετανός διευθύνων σύμβουλος της λίγκας, Γκάρι Κουκ, πρώην στέλεχος της Nike που διηύθυνε για λίγο τη Μάντσεστερ Σίτι μετά την εξαγορά της από τον αδελφό του εμίρη των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, έχει επιφορτιστεί με την εκτέλεση του σχεδίου.
Το Ταμείο χορηγεί επίσης το ίδιο το πρωτάθλημα μέσω μιας από τις εταιρείες του χαρτοφυλακίου του, της εταιρείας ανάπτυξης ακινήτων Roshn.
