Περίπου μια δεκαετία έχει περάσει από τότε που ο Κινέζικος «δράκος» εξαπέλυε προς πάσα κατεύθυνση, όχι φωτιές από το στόμα αλλά άφθονο χρήμα προκειμένου να προσελκύσει σταρ του ποδοσφαίρου και να γίνει ένας δυνατός «παίκτης» στην βιομηχανία του αθλήματος.
Στο πείραμα, με τίτλο «υπερδύναμη και στο ποδόσφαιρο», επενδύθηκαν δισεκατομμύρια. Το μεγάλο όνειρο του προέδρου Σι Τζινπίνγκ να δει κάποτε την χώρα του να φιλοξενεί ένα Παγκόσμιο Κύπελλο ξεκινούσε να παίρνει σάρκα και οστά. Στις περισσότερες περιοδείες του, στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, είχε μαζί του και μια μπάλα ποδοσφαίρου την οποία κλωτσούσε χαμογελαστός μπροστά στους τηλεοπτικούς φακούς.
Τα κρατικά ΜΜΕ δεν σταματούσαν να αναφέρονται στην αγάπη του για το άθλημα – ασχέτως αν τα δημοφιλή σπορ στην Κίνα ήταν πάντα το πινγκ πονγκ, το μπάντμιντον, το βόλεϊ και το μπάσκετ – το Υπουργείο Παιδείας είχε πάρει εντολή να εισάγει στα σχολεία το ποδόσφαιρο και δισεκατομμύρια δολάρια προορίστηκαν για την κατασκευή εκατοντάδων γηπέδων.
Οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες έσπευσαν να επενδύσουν σε επαγγελματικές ομάδες και εν συνεχεία τις εφοδίασαν με παγκόσμιους αστέρες του αθλήματος.
Η Κουανγκτσόου Eβεργκραντ παρουσίαζε τον Μαρσέλο Λίπι, ως νέο προπονητή με ετήσιο μισθό 10 εκατομμυρίων ευρώ, ο Νικολά Ανελκά πήγε στη Σαγκάη Σενχουά με τις αποδοχές που είχε ο Μέσι στην Μπαρτσελόνα, η μεταγραφή του Βραζιλιάνου Οσκαρ από την Τσέλσι στη Σαγκάη Πορτ κόστισε πάνω από 60 εκατομμύρια ευρώ ενώ οι επενδύσεις τους επεκτάθηκαν και στους μεγάλους ευρωπαϊκούς συλλόγους.
380 εκ. δολάρια, δόθηκαν από τις ομάδες για μεταγραφικές δαπάνες τον χειμώνα του 2017. Από αυτά το 70% κατέληξε σε ξένους ποδοσφαιριστές. 50 εκ.ευρώ κόστισε η μεταγραφή του Βραζιλιάνου επιθετικού Αλεξ Τεϊσέιρα που απέκτησε η Ζιανγκζού από την Ουκρανική Σαχτάρ το 2016 ενώ 320χιλ. λίρες την εβδομάδα εισέπραττε ο διεθνής Βραζιλιάνος επιθετικός Χούλκ στην Σανγκάη έχοντας το υψηλότερο συμβόλαιο στην Κινεζική Super League.
Ολα έμοιαζαν θέμα χρόνου ώστε το πρότζεκτ να ευοδωθεί. Αποφασιστικότητα και χρήμα υπήρχαν, η αρχή είχε γίνει και στις τολμηρές συζητήσεις γίνονταν λόγος όχι μόνο για την διοργάνωση του Μουντιάλ του 2030 ή του 2034, αλλά και για την κατάκτηση του από την εθνική ομάδα της Κίνας
Τώρα, το 2023, την χρονιά του «μαύρου κουνελιού» σύμφωνα με το Κινέζικο ημερολόγιο, όλα είναι… μαύρα αφού το ποδοσφαιρικό όνειρο της πολυπληθέστερης χώρας του κόσμου έχει τελειώσει οριστικά.
Τα τελευταία μεγάλα ονόματα αποχώρησαν από την Κινεζική Super League που ξεκίνησε τον περασμένο Απρίλιο, η εθνική ομάδα παραπαίει και κάθε σκέψη για διοργάνωση σπουδαίων ποδοσφαιρικών τουρνουά έχει εγκαταλειφθεί.
Και το χειρότερο από όλα, είναι πως αρκετοί από τους κορυφαίους αξιωματούχους της ποδοσφαιρικής «επανάστασης» της Κίνας, έχουν τεθεί υπό κράτηση κατηγορούμενοι για διαφθορά.
Οι αιτίες της «φούσκας»
Τι ήταν όμως αυτό που εκτροχίασε το ποδοσφαιρικό σχέδιο της Κίνας, όταν προηγούμενες ανάλογες περιπτώσεις που υποστηριζόντουσαν από το κράτος, προσέφεραν στην χώρα, δόξα και μετάλλια κυρίως σε Ολυμπιακούς αγώνες;
Η Covid-19, η οικονομική ύφεση και η απομόνωση της Κίνας είναι βασικοί λόγοι, αλλά παράλληλα αποτέλεσαν και μια καλή δικαιολογία για να ανατραπεί μια για πάντα το σχέδιο των 50 σημείων για το άθλημα που εξήγγειλε το 2015 ο Σι Τζινπίνγκ.
Κακές, χωρίς σχέδιο και πρόβλεψη επιχειρηματικές συμφωνίες, έλλειψη πραγματικών ποδοσφαιρικών ταλέντων και εθνική αδυναμία επιτυχίας στα ομαδικά αθλήματα, με αποκορύφωμα τον αποκλεισμό από το Μουντιάλ του Κατάρ, έδωσαν την χαριστική βολή.
Νωρίτερα η αυστηροποίηση των συνθηκών στην κινεζική αγορά ακινήτων άρχισε να επηρεάζει σιγά σιγά την βούληση των εταιρειών για αθλητικές επενδύσεις και προκάλεσε την «φούσκα» που έσκασε, παράλληλα με την κατάρρευση στην αγορά των ακινήτων που επακολούθησε.
Στις αρχές του 2021 η πρωταθλήτρια Τζιανγκσού, διαλύθηκε, αφότου ο ιδιοκτήτης της και ιδιοκτήτης του επιχειρηματικού κολοσσού Suning Group, Zhang Kangyang, που κατέχει και το πλειοψηφικό πακέτο της Ιντερ, διέκοψε τη χρηματοδότησή της.
Η μια μετά την άλλη ομάδα έπεφτε στην δική της οικονομική κρίση με τους κορυφαίους ποδοσφαιριστές τους απλήρωτους να φτιάχνουν τις βαλίτσες τους και να γυρίζουν σπίτι τους.
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός, πως 25 ομάδες από τις τρεις πρώτες κατηγορίες του πρωταθλήματος διαλύθηκαν την περίοδο της Covid-19. Ανάμεσά τους και η πρωταθλήτρια του 2020 Τζιάνγκσου Σούνινγκ.
Αποτυχία και στο Μουντιάλ των γυναικών
Η μονίμως υποβαθμισμένη εθνική ομάδα των ανδρών, αυτή τη στιγμή βρίσκεται κάτω από το Ομάν, το Ουζμπεκιστάν και την Γκαμπόν στην παγκόσμια κατάταξη της FIFA.
Παραδοσιακά, η Κίνα έχει πολύ μεγαλύτερη επιτυχία στο γυναικείο ποδόσφαιρο. Φιλοξένησε το πρώτο Μουντιάλ γυναικών της FIFA το 1991 και έφτασε στον τελικό οκτώ χρόνια αργότερα. Ομως, ενώ οι γυναίκες της έκαναν φέτος το τρίτο συνεχόμενο ταξίδι τους στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας, όχι μόνο δεν κατάφεραν να προκριθούν από την φάση των ομίλων στην φάση των «16», αλλά αποκλείστηκαν, ξεκινώντας με ήττα από την Δανία (1-0) και τελειώνοντας τις υποχρεώσεις τους με μια ντροπιαστική ήττα (6-1) από την Αγγλία, πριν πέντε μέρες.
Τα πράγματα δεν είναι καλύτερα εκτός γηπέδου. Η FIFA αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχέδιό της για τη διεξαγωγή του νέου διευρυμένου Παγκοσμίου Κυπέλλου συλλόγων στην Κίνα, δίνοντας την διοργάνωση στις ΗΠΑ.
Το 2022 η ασιατική ομοσπονδία ποδοσφαίρου ακύρωσε ένα τηλεοπτικό συμβόλαιο πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων με κινεζική εταιρεία μέσων ενημέρωσης, αφού η τελευταία δεν εκπλήρωσε τις συμφωνίες της. Η Πρέμιερ Λιγκ έκανε το ίδιο, ακυρώνοντας μια ανάλογη συμφωνία. Τα χρήματα που διέρρευσαν από τις κινεζικές εταιρείες στο εξωτερικό τα πρώτα χρόνια της άνθησης και που γρήγορα έκαναν την Κίνα σημαντική πηγή εσόδων από χορηγίες, για ομάδες, πρωταθλήματα και ομοσπονδίες σε όλο τον κόσμο, πλέον έχουν αντικατασταθεί από πετροδόλαρα προερχόμενα κυρίως από τη Σαουδική Αραβία, που έχει το προφίλ που επιζητούσαν οι υπερκείμενες αρχές από την Κίνα.
Χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός πως σε πρόσφατη συνεδρίαση του διοικητικού οργάνου του ασιατικού ποδοσφαίρου, ο Κινέζος υποψήφιος που διεκδικεί μια θέση στο συμβούλιο της FIFA τερμάτισε τελευταίος στην ψηφοφορία.
Η διαφθορά και το αβέβαιο μέλλον
Μεταξύ των πολλών επιτυχιών που ανακοίνωνε κάποτε η Κίνα είναι κάποιοι ισχυρισμοί που ποτέ δεν μπόρεσαν να επαληθευτούν. Για παράδειγμα ο αξιωματούχος που ήταν υπεύθυνος για το πρόγραμμα των σχολείων, υποστήριζε πως είχαν ανοίξει 30.000 ακαδημίες και ότι περισσότεροι από 55 εκατομμύρια μαθητές ασχολούνται με το άθλημα.
Το ιλιγγιώδες ποσό των 166 εκ. € , στοίχισε η κατασκευή της μεγαλύτερης ποδοσφαιρικής ακαδημίας «Evergrande Football School» στο Κουανγκτσόου. Διέθετε 50 γήπεδα αλλά δεν φοίτησαν πάνω από 3.000 μαθητές
Ποτέ δεν έγινε σαφές πόσα από τα σχολεία λειτουργούν στην πραγματικότητα και φυσικά σε μια τέτοια αχανή χώρα είναι σχεδόν αδύνατο να ειπωθεί με βεβαιότητα. Το μόνο σίγουρο είναι πως ο συγκεκριμένος αξιωματούχος του υπουργείου Παιδείας ονόματι Wang Dengfeng, συνελήφθη τον περασμένο Φεβρουάριο.
Η κράτησή του δεν ήταν η πρώτη, ούτε η τελευταία. Ο πρώην ομοσπονδιακός τεχνικός και παλαίμαχος ποδοσφαιριστής Λι Τιέ, συνελήφθη για αδιευκρίνιστες «σοβαρές παραβιάσεις του νόμου». Στις αρχές του χρόνου, η Γραμματεία του Κομμουνιστικού Κόμματος με μια σύντομη δήλωση ανέφερε πως ο Τσεν Χουάν, πρόεδρος της εθνικής ομοσπονδίας ποδοσφαίρου, αντιμετωπίζει παρόμοιες κατηγορίες.
Μετά τη σύλληψη του Τσεν και τις έρευνες που αφορούσαν και άλλα υψηλόβαθμα στελέχη της ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας ο Χου Σιτζίν, αρχισυντάκτης των «The Global Times», μιας ταμπλόιντ εφημερίδας του Κομμουνιστικού Κόμματος, «θρηνούσε» για τη θλιβερή κατάσταση του ποδοσφαιρικού προγράμματος της χώρας. «Το κινεζικό ποδόσφαιρο είναι σάπιο. Εχει φάει άφθονα χρηματικά ποσά και ταπείνωσε πλήρως τον λαό μας με τα σκάνδαλά του», έγραψε ο Χου, ένα άρθρο που έγινε viral, και προκάλεσε και άλλους σχολιαστές να ζητήσουν δημόσια από την κυβέρνηση την πλήρη αναμόρφωση του ποδοσφαίρου.
Η ηγεσία φάνηκε να λαμβάνει υπόψιν της, τις καταγγελίες που διαδέχεται η μια την άλλη και η προσπάθειά της κατά της διαφθοράς, περιλαμβάνει τη φυλάκιση πάσης φύσεως αξιωματούχων ποδοσφαίρου που πιθανότατα έχουν βουτήξει το «δάχτυλο στο μέλι».
