Στα τέλη του Οκτωβρίου, ο Τζιάνι Ινφαντίνο, δήλωνε περιχαρής ότι η Σαουδική Αραβία θα είναι η χώρα που θα φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2034.
Αν και απομένει η επίσημη ανακοίνωση από τον πρόεδρο της FIFA, οι Αραβες προετοιμάζονται από τώρα, αν και έχουν μπροστά τους δέκα ολόκληρα χρόνια, για την υποδοχή του μεγαλύτερου ποδοσφαιρικού γεγονότος στον πλανήτη.
Η απόφαση του Τζιάνι Ινφαντίνο να δώσει τη διοργάνωση σε μια χώρα που πολλές φορές έχει βρεθεί στο στόχαστρο για την καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, προκάλεσε αντιδράσεις από διάφορους οργανισμούς, όπως η Διεθνής Αμνηστία, αλλά μέχρι εκεί. Για ακόμα μια φορά οι ομοσπονδίες (με ελάχιστες εξαιρέσεις), αλλά και οι σταρ του ποδοσφαίρου δεν τόλμησαν να πάρουν θέση. Ούτως ή άλλως τα περισσότερα από τα κορυφαία ονόματα εκεί έχουν επιλέξει να συνεχίσουν ή να τερματίσουν την καριέρα τους, υπογράφοντας μυθικά συμβόλαια.
Ο δρόμος για να φτάσει το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2034 στην αραβική χερσόνησο δεν άνοιξε σε μια νύχτα. Δεν υπήρχε καν, αλλά ο πρόεδρος της FIFA, ως νέος διοικητικός Αννίβας τον δημιούργησε, έπειτα από αρκετά χρόνια προετοιμασίας και αφού «φρόντισε» η Σαουδική Αραβία να μοιάζει ως τη μοναδική αναγκαία επιλογή για τη συγκεκριμένη διοργάνωση.
Πριν από τρία χρόνια, και ενώ ο κόσμος ακόμα παράπαιε από την κρίση του κορονοϊού, το φθινόπωρο του 2020, ο Τζιάνι Ινφαντίνο, ταξίδεψε στη Ρώμη για να συναντηθεί με τον –τότε- πρωθυπουργό της Ιταλίας. Φορώντας μάσκες και χτυπώντας τους αγκώνες τους, ο πρόεδρος της FIFA και ο Τζουζέπε Κόντε, χαιρέτησαν ο ένας τον άλλον μπροστά στους δημοσιογράφους πριν εξαφανιστούν με τον πρόεδρο της ιταλικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας σε ένα από τα περίτεχνα κρατικά δωμάτια του Palazzo Chigi του 16ου αιώνα, της επίσημης κατοικίας του Ιταλού ηγέτη.
Στο τέλος της επαφής, ο Ινφαντίνο εξήγησε ότι μίλησαν για την πορεία του οδοσφαίρου προς την ανάκαμψη, μετά την κτίση από τον κορωνοϊό. Δεν έκανε καμία αναφορά στο άλλο πιεστικό θέμα που είχε έρθει να συζητήσει.
Όμως off the record και μακριά από τις τηλεοπτικές κάμερες, ο ισχυρός άνδρας του παγκοσμίου ποδοσφαίρου, εξέπληξε τους Ιταλούς αποκαλύπτοντας ότι είναι ο διαφημιστής της προσπάθειας της Σαουδικής Αραβίας να διοργανώσει το Παγκόσμιο Κύπελλο.
Η Σαουδική Αραβία είχε ήδη εξασφαλίσει την υποστήριξη της Αιγύπτου, είπε ο πρόεδρος της FIFA στους Ιταλούς αξιωματούχους, και τώρα αναζητούσε έναν Ευρωπαίο εταίρο για αυτό που θα ήταν ένα μοναδικό τουρνουά που θα διεξαγόταν σε τρεις ηπείρους το 2030. Η Ιταλία, είπε, θα μπορούσε να είναι αυτός ο εταίρος. Όμως η ιταλική κυβέρνηση, διέψευσε τις προσδοκίες του Ινφαντίνο. Ο κ.Κόντε τον άκουσε μεν προσεχτικά, αλλά εκ των προτέρων γνώριζε ότι μια τέτοια συνεργασία ήταν πολιτικά αδύνατη: Η Ιταλία είχε τεταμένες σχέσεις με την Αίγυπτο για τη βίαιη δολοφονία ενός νεαρού Ιταλού μεταπτυχιακού φοιτητή στο Κάιρο το 2016, και υπήρχε συνεχιζόμενη δυσφορία σε όλη την Ευρώπη για τον ρόλο της Σαουδικής Αραβίας στη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι, αρθρογράφου της Washington Post, το 2018 από τις μυστικές υπηρεσίες της Σαουδικής Αραβίας, στο προξενείο της χώρας στην Κωνσταντινούπολη.
Η ιταλική αντίδραση στην πρόταση του κ. Ινφαντίνο ήταν αρχικά «συνετή και μέσα σε λίγες ώρες αρνητική», δήλωσε ο Πιέτρο Μπενάσι, υψηλόβαθμος διπλωματικός σύμβουλος του Ιταλού πρωθυπουργού. Επί της ουσίας, η Ιταλία είχε πει ευγενικά όχι.
Βέβαια, τρία χρόνια αργότερα, η Σαουδική Αραβία θα έπαιρνε το βραβείο της ούτως ή άλλως. Στις 31 Οκτωβρίου, μετά από μια ταχεία διαδικασία που αιφνιδίασε τα ίδια τα μέλη της, η FIFA επιβεβαίωσε ότι η Σαουδική Αραβία ήταν ο μοναδικός υποψήφιος για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2034.
Μέσα σε λίγες ώρες, ο κ. Ινφαντίνο άφησε να εννοηθεί σε μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι η ιδιότητά της ως οικοδέσποινας ήταν τελειωμένη υπόθεση και άλλοι ηγεμόνες του Κόλπου χαιρέτισαν μια “αραβική νίκη” – παρόλο που η επίσημη ψηφοφορία απέχει σχεδόν ένα χρόνο.
Για πολλούς «διπλωμάτες» του ποδοσφαίρου που κινούνται μεταξύ της έδρας της FIFA στη Ζυρίχη και αυτή της UEFA στη Νιόν, η υπεράσπιση της Σαουδικής Αραβίας από τον κ. Ινφαντίνο δεν ήταν κάτι καινούργιο.
Στα χρόνια που μεσολάβησαν από την επίσκεψή του στη Ρώμη, είχε επίσης προωθήσει την ιδέα της συνδιοργάνωσης των Σαουδαράβων ακόμα και στην Ελλάδα, είχε υποστηρίξει επενδύσεις πολλών εκατομμυρίων δολαρίων της Σαουδικής Αραβίας στο ποδόσφαιρο και είχε βοηθήσει στην προώθηση αλλαγών στους κανόνες που σχεδόν εξασφάλιζαν ότι το βασίλειο θα κατέληγε στο Παγκόσμιο Κύπελλο.
Οι προσπάθειές του δεν ήταν καθόλου μυστικές. Αλλά έχουν αφήσει πολλούς στο ποδόσφαιρο να ανησυχούν για τα κίνητρα του κ. Ινφαντίνο και να αναρωτιούνται αν χρησιμοποιεί τη θέση του για να δώσει προτεραιότητα στα συμφέροντα της FIFA ή σε εκείνα ενός φιλικού εταίρου, όπως η Σαουδική Αραβία, που αξιοποιεί τον πλούτο του για να ασκήσει επιρροή στο άθλημα.
«Πώς μπορούμε να ελέγξουμε αν το κίνητρο είναι η ανάπτυξη του παιχνιδιού και οι αξίες του και όχι οι προσωπικές σχέσεις;», είχε δηλώσει η Λίσε Κλάβενες πρόεδρος της Νορβηγικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου, από λίγες που επικρίνουν τις κινήσεις και τις αποφάσεις του Ινφαντίνο.
Η FIFA, μέσω εκπροσώπου της, απάντησε τονίζοντας ότι δεν έγινε τίποτα ανάρμοστο για να διασφαλιστεί ότι το Μουντιάλ θα πάει σε έναν προτιμώμενο υποψήφιο.
«Η επιλογή των χώρων διεξαγωγής του Παγκοσμίου Κυπέλλου της FIFA πραγματοποιείται μέσω μιας ανοικτής και διαφανούς διαδικασίας υποβολής προσφορών», δήλωσε ο εκπρόσωπος, προσθέτοντας ότι ο κ. Ινφαντίνο δεν είχε «προκαλέσει ή ξεκινήσει» συζητήσεις σχετικά με την υποψηφιότητα της Σαουδικής Αραβίας με πιθανούς εταίρους.
Η Σαουδική Αραβία, βέβαια δεν είχε κρύψει ποτέ την επιθυμία της να φιλοξενήσει μια τέτοια διοργάνωση. Υπό τον πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, το σαουδαραβικό κράτος έχει δώσει στον αθλητισμό εξέχοντα ρόλο στις προσπάθειες προβολής μιας διαφορετικής εικόνας της χώρας: ζωντανή, σύγχρονη, ανοιχτή.
Δισεκατομμύρια έχουν δαπανηθεί για αγώνες πυγμαχίας, αγώνες αυτοκινήτου της Φόρμουλα 1, την περιοδεία LIV Golf και, πιο πρόσφατα, για να προσελκύσουν μερικά από τα πιο διάσημα αστέρια του παγκόσμιου ποδοσφαίρου στο εγχώριο πρωτάθλημα της Σαουδικής Αραβίας.
Το μεγαλύτερο έπαθλο, ωστόσο, ήταν πάντα το Παγκόσμιο Κύπελλο. Και στο πρόσωπο του Τζιάνι Ινφαντίνο, η Σαουδική Αραβία βρήκε έναν ενθουσιώδη σύμμαχο. Με πολλούς τρόπους, οι φιλοδοξίες του βασιλείου ταυτίζονταν με τις δικές του, καθώς επεδίωκε να δημιουργήσει νέες εκδηλώσεις και έργα που θα καθόριζαν την κληρονομιά του, τα οποία θα απαιτούσαν μεγάλες εισροές νέων κεφαλαίων.
Το 2018, για παράδειγμα, ο κ. Ινφαντίνο εξέπληξε τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της FIFA ζητώντας άδεια να κλείσει μια συμφωνία για νέες διοργανώσεις με επενδυτές των οποίων την ταυτότητα αρνήθηκε να αποκαλύψει. Και μόνο αφού κατέρρευσε η συμφωνία, προέκυψε ότι ο όμιλος που βρισκόταν πίσω από την προσφορά, η SoftBank, συγκαταλέγει τη Σαουδική Αραβία μεταξύ των μεγαλύτερων επενδυτών της. Τρία χρόνια αργότερα, ο κ. Ινφαντίνο εξόργισε πολλούς στο ποδόσφαιρο λέγοντας ότι η FIFA θα μελετήσει μια πρόταση -που είχε κατατεθεί από την ομοσπονδία της Σαουδικής Αραβίας- να διεξάγεται το Παγκόσμιο Κύπελλο κάθε δύο χρόνια. (Η αντιδημοφιλής ιδέα μπήκε στο συρτάρι μετά από οργισμένη αντίδραση).
Παρά τις αποτυχίες αυτές, η σχέση μεταξύ του κ. Ινφαντίνο και της Σαουδικής Αραβίας έγινε όλο και πιο στενή. Προωθούσε συχνά τις εκδηλώσεις της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το 2021 πρωταγωνίστησε σε ένα βίντεο που κυκλοφόρησε το υπουργείο αθλητισμού της. Τον Αύγουστο του 2022, ο ίδιος και ο πρίγκιπας Μοχάμεντ μοιράστηκαν μια σουίτα σε έναν αγώνα πυγμαχίας στην Τζέντα. Μήνες αργότερα, ο πρόεδρος της FIFA ανταπέδωσε τη χάρη στον εναρκτήριο αγώνα του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Κατάρ. Μόλις τον περασμένο μήνα, οι άνδρες φωτογραφήθηκαν να κάθονται δίπλα-δίπλα σε μια ακόμη εκδήλωση στο Ριάντ.
Αφού η Ιταλία αρνήθηκε να συμμετάσχει ως εταίρος στην υποψηφιότητα για το Παγκόσμιο Κύπελλο, η Σαουδική Αραβία προσέγγισε την Ελλάδα και ο κ. Ινφαντίνο συζήτησε την ιδέα με τον Έλληνα πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη στο περιθώριο μιας συνόδου του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο του 2021. Αλλά η ιδέα αυτή αποσύρθηκε μετά την ένωση του Μαρόκου με την Ισπανία και την Πορτογαλία σε μια δυνητικά ασυναγώνιστη υποψηφιότητα για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2030.
Ετσι, η Σαουδική Αραβία μετατόπισε τον στόχο της. Εχοντας ως δεδομένο ότι η πρόταση Ισπανίας-Πορτογαλίας-Μαρόκου θα πετύχαινε, οι Σαουδάραβες κατάλαβαν ότι θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τους κανόνες της FIFA που θα απαγόρευαν σε χώρες από την Ευρώπη και την Αφρική να διεκδικήσουν το τουρνουά του 2034, όταν θα ξεκινούσε αυτή η διαδικασία υποβολής προσφορών. Στη συνέχεια, η FIFA έκανε δύο ακόμη περίεργες κινήσεις. Αρχικά ανακοίνωσε ότι οι τρεις πρώτοι αγώνες του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2030, θα διεξαχθούν στην Ουρουγουάη, την Αργεντινή και την Παραγουάη, στο πλαίσιο του εορτασμού της εκατονταετηρίδας του Παγκοσμίου Κυπέλλου. (Το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο διεξήχθη στην Ουρουγουάη το 1930.) Αυτό «κούμπωσε» τη Νότια Αμερική στην υποψηφιότητα Πορτογαλίας-Ισπανίας-Μαρόκου – και απέκλεισε άλλη μια ήπειρο από τους επιλέξιμους υποψηφίους για το 2034.
Στη συνέχεια και με τους οικοδεσπότες του 2030 να έχουν τακτοποιηθεί, η FIFA δήλωσε απροσδόκητα ότι επισπεύδει τη διαδικασία υποβολής προσφορών για το τουρνουά του 2034 κατά τουλάχιστον τρία χρόνια, περιορίζοντας τις χώρες που θα μπορούσαν να υποβάλουν υποψηφιότητα με τρόπους που ευνοούσαν την υποψηφιότητα της Σαουδικής Αραβίας και σχεδιάζοντας να την ολοκληρώσει σε χρόνο που για τις περισσότερες πιθανές υποψήφιες να αποτελούσε αδύνατο χρονοδιάγραμμα: Οι ενδιαφερόμενες χώρες είχαν στη διάθεσή τους μόνο 25 ημέρες για να εκφράσουν την πρόθεσή τους και λίγες εβδομάδες ακόμη για να υποβάλουν επίσημες προσφορές, οι οποίες συνήθως απαιτούν σημαντική κυβερνητική υποστήριξη. Απόφαση που έμοιαζε… φωτογραφική, καθώς η Σαουδική Αραβία, μέσε σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, δια στόματος του πρίγκιπα Μοχάμεντ, ανακοίνωσε ότι θα διεκδικήσει τη διοργάνωση του 2034. Λίγες ώρες αργότερα, ο επικεφαλής του ασιατικού ποδοσφαίρου δήλωσε ότι η προσπάθεια της Σαουδικής Αραβίας θα έχει την πλήρη υποστήριξη όλων των μελών του.
Μέρες αργότερα, ο κ. Ινφαντίνο δεν άφησε πολλές αμφιβολίες για το αποτέλεσμα που προτιμούσε. Σε μια σύνοδο κορυφής των αξιωματούχων του ασιατικού ποδοσφαίρου στην Τασκένδη του Ουζμπεκιστάν και ξανά κατά τη διάρκεια μιας διαδικτυακής συνάντησης πολλών από τους ίδιους ηγέτες μια εβδομάδα αργότερα, ο πρόεδρος της FIFA προέτρεψε την ασιατική συνομοσπονδία «να είναι ενωμένη για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2034». Το μήνυμα έγινε δεκτό. Η Ινδονησία, η οποία μόλις μια εβδομάδα νωρίτερα είχε μιλήσει για κοινή υποψηφιότητα με την Αυστραλία, απέσυρε το σχέδιό της.
Η Αυστραλία, ο μόνος υποψήφιος που είχε απομείνει, αποσύρθηκε λίγες ώρες πριν από τη λήξη της προθεσμίας. Ο κορυφαίος αξιωματούχος της, Τζέιμς Τζόνσον, δήλωσε αργότερα ότι η χώρα του είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οποιαδήποτε πρόταση δεν είχε καμία πιθανότητα απέναντι σε έναν αντίπαλο με τόσο ισχυρή δημόσια υποστήριξη. «Οι αριθμοί είναι εναντίον μας», είπε και ουσιαστικά έχρισε διοργανώτρια του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2034, τη Σαουδική Αραβία.
Ο Τζιάνι Ινφαντίνο είχε πετύχει τον σκοπό του.
