Η 34η διοργάνωση του Κυπέλλου Εθνών Αφρικής ή Copa Africa κάνει σέντρα απόψε (13/1) με την Ακτή Ελεφαντοστού να αντιμετωπίζει τη Γουινέα – Μπισάου. Για πρώτη φορά η διοργάνωση αυτή είχε διεξαχθεί το 1957.
Διεξάγεται ανά δυο χρόνια και θα βρει 24 ομάδες να πέφτουν στη… μάχη για τον τίτλο της πρωταθλήτριας Αφρικής. Στο τελευταίο AFCON, η Σενεγάλη νίκησε την Αίγυπτο στα πέναλτι για να κατακτήσει το τουρνουά για πρώτη φορά στην ιστορία της.
Θα επαναλάβει την επιτυχία η ομάδα του Αλιού Σισέ, έχοντας ως μεγάλους σταρ τους Σάντιο Μανέ και Καλιντού Κουλιμπαλί; Ή μπορεί το Μαρόκο να βασιστεί στην εντυπωσιακή του πορεία έως στα ημιτελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Κατάρ και να σηκώσει εν τέλει το τρόπαιο;
Από την άλλη, ο επιθετικός της Νάπολι, Βίκτορ Όσιμεν, ο οποίος κέρδισε το βραβείο του καλύτερου ποδοσφαιριστή της χρονιάς στην Αφρική τον Δεκέμβριο, ελπίζει να οδηγήσει μια ταλαντούχα ομάδα και μία καλή ποδοσφαιρική… φουρνιά της Νιγηρίας στον απόλυτο ποδοσφαιρικό θρίαμβο.
Οι αλλαγές σε έδρες ήταν αρκετές όλα αυτά τα χρόνια. Η Αίγυπτος αντικατέστησε το Καμερούν ως οικοδέσποινα του θεσμού το 2019 λόγω της πολιτικής αστάθειας στη χώρα και των γηπέδων που δεν ήταν έτοιμα. Στη συνέχεια, το Καμερούν ανέλαβε να διοργανώσει το τουρνουά του 2021, αλλά υπήρξε μια αναβολή έξι μηνών, ώστε να αποφευχθεί η εποχή των τροπικών καταιγίδων στη δυτική Αφρική.
Η Ακτή Ελεφαντοστού επιβραβεύτηκε με το τουρνουά του 2023, όμως ως χώρα θα επηρεαστεί από τα ίδια ακραία καιρικά φαινόμενα που έπληξαν και το Καμερούν, οπότε υπήρξε αργοπορία μέχρι τον Ιανουάριο του 2024. Η Γουινέα ήταν η μεγάλη χαμένη με όλο αυτόν τον επαναπρογραμματισμό και τελικά της αφαιρέθηκε το τουρνουά του 2025 για να πάρει την ανάθεση το Μαρόκο.
Ποιο είναι το format του Copa Africa;
Οι 24 ομάδες, που μπορούν να έχουν ρόστερ έως και 27 παίκτες, χωρίζονται σε έξι ομίλους των τεσσάρων. Θα παίξουν μεταξύ τους από μία φορά και οι δύο πρώτες ομάδες του κάθε ομίλου θα προκριθούν στα νοκ άουτ ματς.
Στη φάση των νοκ άουτ θα περάσουν και οι τέσσερις καλύτερες τρίτες ομάδες των ομίλων, πράγμα που σημαίνει ότι μόνο το ένα τρίτο των ομάδων αποκλείεται στη φάση των ομίλων. Το υπόλοιπο του τουρνουά είναι με νοκ άουτ αγώνες και θα κλείσει με τον τελικό της Κυριακής 11 Φεβρουαρίου.
Ποια γήπεδα θα φιλοξενήσουν αγώνες;
Οι αγώνες θα διεξαχθούν σε έξι στάδια και σε πέντε διαφορετικές πόλεις: Αμπιτζάν, Γιαμουσούκρο, Μπουάκε, Σαν Πέδρο και Κορχόγκο. Η Ακτή Ελεφαντοστού φιλοξένησε τη διοργάνωση του 1984 και το στάδιο Felix Houphouet-Boigny στο Αμπιτζάν υποδέχθηκε τους αγώνες. Το στάδιο αυτό έχει ανακαινιστεί για το φετινό τουρνουά.
Ο εναρκτήριος αγώνας και ο τελικός θα διεξαχθούν στο στάδιο «Olympique Alassane Ouattara», το οποίο φέρει το όνομα του προέδρου της χώρας. Κατασκευάστηκε για το τουρνουά και ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2020. Διαθέτει ταρτάν για στίβο και χωράει έως και 60.000 θεατές.
Άλλα τέσσερα γήπεδα – το Stade de la Paix, το Amadou Gon Coulibaly Stadium, το Charles Konan Banny Stadium και το στάδιο Laurent Pokou – κατασκευάστηκαν επίσης για αυτό το τουρνουά.
Ποιες ομάδες είναι τα φαβορί;
Το Μαρόκο έγραψε ιστορία στο Κατάρ, καθώς έγινε η πρώτη αφρικανική ομάδα που έφτασε στα ημιτελικά ενός Παγκοσμίου Κυπέλλου. Ξεπέρασε το Βέλγιο και τον Καναδά και απέκλεισε τις Πορτογαλία και την Ισπανία πριν από την ήττα από τη μετέπειτα δευτεραθλήτρια Γαλλία. Ο προπονητής Ουαλίντ Ρεγκράγκι έχει μια ένα πολύ δυνατό σύνολο με παίκτες όπως ο αμυντικός της Παρί Σεν Ζερμέν, Ασράφ Χακίμι.
Οι πιθανότητες επιτυχίας του Καμερούν έχουν μειωθεί από τη στιγμή που ο ο φορ της Μπρέντφορντ, Μπράιαν Μπουεμό, χτύπησε στον αστράγαλο και θα μείνει εκτός για τρεις μήνες.
Η Αίγυπτος είναι η χώρα με επτά κατακτήσεις, αριθμός ρεκόρ. Όμως έχει περάσει πάνω από μια δεκαετία από τον τελευταίο της θρίαμβο. Έχασε τον τελικό το 2017 και το 2022. Ελπίζει ως χώρα πώς ο Σαλάχ θα μπορέσει να τους οδηγήσει στον τίτλο. Η Σενεγάλη έχει μια έμπειρη ομάδα και θα υπερασπιστεί δυναμικά τον τίτλο της.
Η Νιγηρία έχει φοβερή γραμμή κρούσης. Υπάρχει ο σταρ Οσιμέν όμως έχει και μεταξύ άλλων τον Τσοκουέζε, αλλά και τον Λούκμαν. Εάν ο κόουτς Πεσέιρο μπορεί να βρει τη σωστή ισορροπία μεταξύ άμυνας και επίθεσης, τότε η Νιγηρία θα πάει μακριά στον θεσμό.
Ποιοι είναι οι σταρ;
Τα μεγάλα ονόματα είναι αυτά των Οσιμέν, Σαλάχ, Μανέ, Χακίμι, αλλά και ο Κούντους. Ο τερματοφύλακας της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Αντρέ Ονάνα, θα είναι καθοριστικός για το Καμερούν και ο άλλοτε εξτρέμ της Μάντσεστερ Σίτι, Ριάντ Μαχρέζ, είναι το μεγάλο αστέρι στην επίθεση της Αλγερίας.
Ο Σερού Ζιρασί κάνει φοβερή σεζόν στη Γερμανία έχοντας 17 γκολ σε 14 εμφανίσεις για τη Στουτγάρδη. Ο Ζιρασί θέλει να οδηγήσει μακριά τη Γουινέα, παρότι είχε έναν τραυματισμό στο γόνατό του σε φιλικό.
Υπάρχουν πολλοί ταλαντούχοι νέοι παίκτες που ελπίζουν να αφήσουν το στίγμα τους. Τέτοιοι είναι ο 20χρονος Γκανέζος Νουάμα, ο Λαμίν Καμαρά, 20 ετών από τη Σενεγάλη και ο Μίντεχ, 19 ετών, από τη Γκάμπια.
Λείπουν αξιόλογοι παίκτες;
Ο μέσος της Γκάνας Τόμας Παρτέι είναι το πιο δυνατό όνομα από τους απόντες. Ο 30χρονος είναι εκτός από τον Οκτώβριο λόγω τραυματισμού του και θα συνεχίσει την αποκατάστασή του με την Άρσεναλ. Ο εξτρέμ της Γουέστ Χαμ, Σαΐντ Μπενραχμά, αποκλείστηκε από την ομάδα της Αλγερίας παρότι ήταν σε καλή κατάσταση.
Εκτός για τη Νιγηρία θα είναι οι Βίκτορ Μπόνιφας και Γουίλφριντ Ντίντι καθώς είναι τραυματίες. Ο εξτρέμ Ζαχά δεν κλήθηκε στην Ακτή Ελεφαντοστού από τον Ζαν Λουί Γκασέτ. Οι Αλε και Αντίνγκρα μπήκαν αποστολή παρότι έχουν θέματα τραυματισμών και ετοιμότητας.
Ο Ονάνα θα είναι διαθέσιμος για το Καμερούν στο πρώτο ματς με τη Γουινέα κατόπιν συμφωνίας με την ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της χώρας. Περίπου 24 ώρες πριν θα αγωνιστεί με την Τότεναμ στη Premier για τη Γιουνάιτεντ κι έπειτα θα δώσει… μάχη με τον χρόνο για να μεταβεί εγκαίρως στην Αφρική.
Η… ελληνική εκπροσώπηση
Στο κορυφαίο τουρνουά του αφρικανικού ποδοσφαίρου θα υπάρχει και ελληνική εκπροσώπηση. Δέκα ποδοσφαιριστές που αγωνίζονται στη χώρα μας έχουν κληθεί από τις εθνικές τους για τη διοργάνωση, με τους οκτώ να παίζουν στη Stoiximan Superleague και τους δυο στη Superleague 2.
Από την ΑΕΚ ο Άρολντ Μουκουντί κλήθηκε στο Καμερούν και ο Σαλβαδόρ Ζίνι στην Ανγκόλα. Από τον ΠΑΟΚ, ο Αλί Σαμάτα και ο Ουίλιαμ Τρόοστ-Έκονγκ είναι στην αποστολή της Τανζανίας και της Νιγηρίας, αντίστοιχα. Ο Ατρόμητος έχει τον Τυνήσιο δεξιό μπακ Ουαζντί Κεσχρίντα και τον μεσοεπιθετικό από τη Γουινέα, Αγκιμπού Καμαρά.
Από έναν ποδοσφαιριστή έχουν στη διοργάνωση ο Ολυμπιακός και ο Πανσερραϊκός. Οι Πειραιώτες θα στερηθούν τον πρώτο τους σκόρερ Αγιούμπ Ελ Καμπί. Τα «Λιοντάρια» θα στερηθούν τον Ισμαΐλα Ουεντραόγκο, o οποίος έχει κληθεί στην Μπουργκίνα Φάσο.
Σημαντική απουσία και για τη Νίκη Βόλου, καθώς στην Ισημερινή Γουινέα κλήθηκε ο Ζοσέτε Μιράντα. Τέλος, στην αποστολή της Γουινέα Μπισάου βρίσκεται ο τερματοφύλακας της Καλαμάτας, Γιόνας Ασβέδο Μέντες.
Αουτσάιντερ έτοιμα για… εκπλήξεις
Η Τανζανία είναι η ομάδα με με τη 2η πιο χαμηλή κατάταξη (121η), έχει μια ομάδα που περιλαμβάνει παίκτες από μη επαγγελματικές κατηγορίες του αγγλικού ποδοσφαίρου και θα αντιμετωπίσει τα αστέρια του Μαρόκου στο πρώτο της παιχνίδι. Η ομάδα των 26 παικτών του Πράσινου Ακρωτηρίου έχει ποδοσφαιριστές που αγωνίζονται σε 17 διαφορετικές χώρες. Σε αυτούς είναι και ο πρώην εξτρέμ της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ Μπεμπέ (που τώρα αγωνίζεται στη Ράγιο Βαγιεκάνο στη La Liga).
Θα υπάρχει VAR;
Σε όλο το τουρνουά θα χρησιμοποιείται το σύστημα του VAR. Παράλληλα, η CAF ανακοίνωσε λίστα με 68 διαιτητές για το τουρνουά. Αυτό έγινε τον περασμένο μήνα και είναι όλοι από την Αφρική.
Tεράστια αύξηση στα έπαθλα
Η Συνομοσπονδία Αφρικανικού Ποδοσφαίρου (CAF) αύξησε το χρηματικό έπαθλο που προσφέρεται στους νικητές του Κυπέλλου Εθνών Αφρικής σε 7 εκατομμύρια δολάρια. Η νικήτρια της προηγούμενης διοργάνωσης, Σενεγάλη, είχε πάρει 5 εκατομμύρια δολάρια, ενώ η δεύτερη Αίγυπτος έβαλε στα ταμεία της 2,5 εκατομμύρια.
Ο πρόεδρος της ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας της Αφρικής, Πατρίς Μοτσέπε, ανακοίνωσε την αύξηση κατά 40% στο χρηματικό έπαθλο για τους νικητές, με τους δεύτερους να εισπράττουν 4 εκατομμύρια δολάρια. Οι χαμένοι των ημιτελικών θα λάβουν από 2,5 εκατομμύρια δολάρια ο καθένας και οι τέσσερις που θα αποκλειστούν στα προημιτελικά θα πάρουν 1,3 εκατομμύρια δολάρια.
Συγκριτικά, ο νικητής του Euro αυτού του καλοκαιριού θα λάβει 8 εκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, όταν συνυπολογίσετε το κόστος συμμετοχής των 9,25 εκατομμυρίων ευρώ και τα άλλα μπόνους, το συνολικό ποσό που μπορεί να πάρει η πρωταθλήτρια Ευρώπης είναι 28,25 εκατομμύρια ευρώ.
Η χρυσή βίβλος του Copa Africa
H κορυφαία διοργάνωση του αφρικανικού ποδοσφαίρου γίνεται κάθε δυο χρόνια και πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1957, όταν είχε θριαμβεύσει η Αίγυπτος. Οι «Φαραώ» είναι οι πολυνίκεις του θεσμού με επτά κατακτήσεις, με την τελευταία τους επιτυχία να είναι το 2014. Δεύτερη χώρα σε κατακτήσεις είναι το Καμερούν, με πέντε. Συνολικά 15 χώρες έχουν σηκώσει το τρόπαιο.
Αίγυπτος: 7 κατακτήσεις (1957, 1959, 1986, 1998, 2006, 2008, 2010)
Καμερούν: 5 κατακτήσεις (1984, 1988, 2000, 2002, 2017)
Γκάνα: 4 κατακτήσεις (1963, 1965, 1978, 1982)
Νιγηρία: 3 κατακτήσεις (1980, 1994, 2013)
Ακτή Ελεφαντοστού: 2 κατακτήσεις (1992, 2015)
Αλγερία: 2 κατακτήσεις (1990, 2019)
Λαϊκή Δημοκρατία Κονγκό: 2 κατακτήσεις (1968, 1974)
Σενεγάλη: 1 κατάκτηση (2022)
Ζάμπια: 1 κατάκτηση (2012)
Τυνησία: 1 κατάκτηση (2004)
Σουδάν: 1 κατάκτηση (1970)
Αιθιοπία: 1 κατάκτηση (1962)
Μαρόκο: 1 κατάκτηση (1976)
Νότια Αφρική: 1 κατάκτηση (1996)
Κονγκό: 1 κατάκτηση (1972)
