«Το σερί της Ρεάλ Μαδρίτης στους τελικούς του Champions League είναι μοναδικό αλλά ήρθε η ώρα να της το χαλάσουμε». Λόγια ενός 40χρονου προπονητή που σε λίγες ώρες θα σταθεί δίπλα στον Κάρλος Αντσελότι, θα προσπαθήσει να του πάρει το βαρύτιμο τρόπαιο μέσα από τα χέρια και να στερήσει από την «βασίλισσα» τον θρόνο της. Από την περασμένη Τρίτη που ξεστόμισε αυτές τις κουβέντες ο Εντιν Τέρζιτς, αρκετοί μιλήσανε για ιεροσυλία. Άλλοι θεωρούν πως την «ψώνισε» με την απροσδόκητη πορεία της Ντόρτμουντ στην διοργάνωση.
Ομως μια πρόχειρη αναδρομή αν κάνει κανείς, θα διαπιστώσει πως ο Γερμανοβόσνιος προπονητής της Ντόρτμουντ μπορεί να είναι φιλόδοξος, όχι όμως και «ψώνιο».
Απλώς το πιστεύει πολύ. Πιστεύει ότι απόψε το βράδυ στο Γουέμπλεϊ θα σηκώσει την κούπα, πιστεύει στους παίκτες του αλλά και στους νόμους της στατιστικής: Για πόσο η Ρεάλ θα σαρώνει όλους τους τελικούς που θα βρίσκει μπροστά της; Για πόσο θα την συνοδεύει η ικανότητα αλλά και η τύχη; Πόσο άτυχοι θα είναι οι αντίπαλοί της; Έχει κερδίσει και τους οκτώ τελικούς – από τους συνολικά 14 στην ιστορία της- που έχει συμμετάσχει από τότε που το Champions League αντικατέστησε το Κύπελλο Πρωταθλητριών το 1992. Τους πέντε εξ αυτών τις τελευταίες δέκα σεζόν. Αριθμοί ασύλληπτοι, που οι «κιτρινόμαυροι» είναι αποφασισμένοι να τους σταματήσουν.
Πέρα από τα νούμερα, όμως, πέρα και πάνω απ΄ όλα, μέσα του μιλάει το οπαδικό ένστικτο. Ο Τέρζιτς δεν είναι ένας επαγγελματίας τεχνικός με την στενή έννοια του όρου.
Είναι ένας οπαδός της Ντόρτμουντ και επειδή δικαίως αρκετοί θα ισχυριστούν πως «μας τα είπαν και άλλοι αυτά», μπορούν να δουν το βίντεο από τις αντιδράσεις του και το «δάκρυ κορόμηλο» πέρυσι τέτοιο καιρό, όταν έχασε την Bundesliga την τελευταία αγωνιστική μετά το 2-2 επί της Μάιντς.
💔Edin Terzic ve takımı sarı duvar önünde ağlıyor😢 pic.twitter.com/tRZkiEvAqO
— Tivibu Spor (@tivibuspor) May 27, 2023
Και όσοι δεν πείθονται και από αυτό, πρόσφατα τα social γέμισαν με μια φωτογραφία του από το 2012, όπου, άγνωστος μεταξύ αγνώστων, παρακολουθεί την αγαπημένη του ομάδα από τις εξέδρες του «Βεστφάλεν» να κατακτά την Μπουντεσλίγκα φορώντας το κίτρινο κασκόλ στον λαιμό.
In 2012, Edin Terzić watched Dortmund win their last Bundesliga title – under Jürgen Klopp – as a fan.
After holding different roles at the club, including assistant coach and technical director, he has now taken them to a Champions League final as its head coach. 🟨⬛️#BVB pic.twitter.com/DaO550iGdv
— The Coaches’ Voice (@CoachesVoice) May 7, 2024
«Το ταξίδι μου στο Γουέμπλει το 2013 για τον τελικό με την Μπάγερν ήταν ως οπαδός. Ο Χούμελς, ο Ρόις, ο Σαχίν, ο Μπέντερ, ήταν στο λεωφορείο της ομάδας. Εγώ ήμουν στο λεωφορείο των φιλάθλων. Όλοι έχουμε μια προσωπική ιστορία και δεν θέλω πραγματικά να βάλω τη δική μου σε πρώτο πλάνο. Απλά τώρα θα το κάνουμε όλοι μαζί το ταξίδι» είπε και όλοι αντιλήφθηκαν πως κάτι τέτοιες στιγμές οι άνθρωποι γράφουν την ιστορία τους ακόμη και εν αγνοία τους.
«Ελιωσε» σόλες για τον Κλοπ
Γεννημένος στο Μέντεν, μια κοντινή πόλη στο Ντόρτμουντ, από Βόσνιο πατέρα και μητέρα από την Κροατία, που μετανάστευσαν εκεί όταν η Γιουγκοσλαβία διαλυόταν, σπούδασε αθλητικές επιστήμες στο πανεπιστήμιο του Ρουρ. Εκεί γνώρισε και την σύζυγό του Κόρα με την οποία είναι μαζί τα τελευταία 15 χρόνια και έχουν δύο κόρες. Αυτό που βασικά είχε στο μυαλό του ήταν να γίνει αναλυτής αγώνων και σκάουτερ. Ποτέ του δεν φαντάστηκε πως θα καθίσει σε πάγκο ομάδας, πόσο μάλλον να φτάσει σε τελικό Champions League.
Απλώς, αυτό που είχε σαν όνειρο ήταν να γίνει σκάουτερ για την αγαπημένη του Ντόρτμουντ «λιώνοντας» τις σόλες του, γυρίζοντας τα γήπεδα σε Γερμανία και Ευρώπη για χάρη του Γιούργκεν Κλοπ. Και τα κατάφερε με τον καλύτερο τρόπο αφού ο μέχρι πρότινος τεχνικός της Λίβερπουλ εκτίμησε με το καλημέρα τις ικανότητες και την αφοσίωση του.
«Είμαι βουτηγμένος στο παρελθόν του συλλόγου», είχε πει σε μια συνέντευξή του πριν τους ημιτελικούς με την Παρί Σεν Ζερμέν. Και εξήγησε πως μόλις σε ηλικία 9 ετών επισκέφτηκε για πρώτη φορά το «Βεστφάλεν», που απείχε μια ώρα με το λεωφορείο από το πατρικό του μένοντας εκστασιασμένος.
«Ηταν ένα όνειρο για μένα. Τότε είπα πως θα κάνω τα πάντα για να μπορέσω να υπηρετήσω αυτό τον σύλλογο. Από ποια θέση δεν μπορούσα να το προσδιορίσω τότε. Σίγουρα δεν μπορούσα ποτέ να ονειρευτώ ότι θα γίνω ο προπονητής της».
Ως ποδοσφαιριστής, ο Τέρζιτς ήταν ένας επιθετικός που δεν κατάφερε να παίξει σε συλλόγους παραπάνω από την τέταρτη κατηγορία της Γερμανίας.
Το 2010, όταν σπούδαζε για την προπονητική του άδεια UEFA, είχε μια τυχαία συνάντηση με τον αρχισκάουτερ της Ντόρτμουντ, Σβεν Μίσλιντατ. Μέσα σε λίγους μήνες ήταν μέλος του τμήματος σκάουτινγκ της ομάδας και της οργάνωσης της ακαδημίας νέων, όπου του ανατέθηκε η ανάλυση των αντιπάλων, εκτός από το να είναι βοηθός προπονητή για τις πολλές ομάδες νέων του συλλόγου.
Οταν αποφάσισε να κάνει το βήμα παραπάνω, προσέγγισε τον τότε προπονητή της εθνικής Κροατίας, Σλάβεν Μπίλιτς, αναλύοντάς του το παιχνίδι της Ιρλανδίας την οποία αντιμετώπιζε η παρέα του Μόντριτς στον εναρκτήριο αγώνα του Euro 2012.
Η Κροατία κέρδισε με 3-1 και ο Μπίλιτς τον επαίνεσε δημόσια στην συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε. Όταν ένα χρόνο αργότερα προσφέρθηκε στον Μπίλιτς η προπονητική θέση στην Μπεσίκτας, πήρε μαζί του τον Τέρζιτς ως βοηθό του με την ευλογία της Ντόρτμουντ. Κάθισε στο πλάι του, στην Μπεσίκτας (2013-2015) αλλά και στην Γουέστ Χαμ (2015-2017). Απέρριψε τη νέα πρόταση που του έκανε να τον ακολουθήσει στην Λοκομοτίβ Μόσχας και περίμενε… Περίμενε τον αγαπημένο του σύλλογο να τον καλέσει, από οποιαδήποτε πόστο.
Αλλωστε δεν περνούσαν από το μυαλό του, όσα επακολούθησαν. «Δεν περίμενα ότι τα πράγματα θα πήγαιναν τόσο καλά για μένα», είπε , ύστερα από μια νίκη επί της Χοφενχάιμ το 2018, αντικαθιστώντας στον πάγκο των Βεστφαλών τον ασθενή Λουσιέν Φαβρ. «Δεν έχω 250 παιχνίδια στην Μπουντεσλίγκα, οπότε δεν μπορώ να έχω απαιτήσεις», είχε συμπληρώσει ο τότε βοηθός προπονητή με αρκετή δόση ταπεινότητας. Δύο χρόνια αργότερα, μια συντριβή με 5-1 από την Στουτγκάρδη που έφερε την αποπομπή του Φαβρ, του έδωσε την ευκαιρία του.
«Μιλάει» η εξέδρα από τον πάγκο
Το ποιόν έχει πρότυπο ο Τέρζιτς είναι περιττό να το επαναλάβουμε. Στις προπονήσεις της Μπεσίκτας, οι παίκτες της Τουρκικής ομάδας έβλεπαν τον 31χρονο τότε κόουτς να επιδιώκει να περάσει στον καθέναν ξεχωριστά τη νέα τακτική προσέγγιση της ομάδας, μεταφέροντας τα όσα είχε μάθει από τον Κλοπ στην Ντόρτμουντ. Οταν ο Μπίλιτς διέκοπτε το παιχνίδι, αυτός, είχε τα σύντομα τετ α τετ μαζί τους, με τον Κροάτη να κάνει μάλλον τα …στραβά μάτια. Κατανοώντας τις φιλοδοξίες του, τον άφηνε να πειραματιστεί, λειτουργώντας σαν «κλώνος» του Κλοπ στα αποδυτήρια.
Η διετία του στην Αγγλία και την Premier League του επέτρεψε να δει προπονητές όπως ο Γκουαρδιόλα και ο Μουρίνιο από κοντά. Στα τέσσερα χρόνια από τότε που έφυγε από τη Ντόρτμουντ, είχε βελτιώσει πια τις προπονητικές του ικανότητες και έφτιαξε την φιλοσοφία του.
Η περυσινή πρώτη σεζόν του ως πρώτος προπονητής στην Ντόρτμουντ είχε δυσκολίες και απρόοπτα. Η ομάδα έπεσε στην έκτη θέση στα μισά της χρονιάς, όμως το δεύτερο εξάμηνο ήταν διαφορετικό. Η μια νίκη διαδεχόταν την άλλη και η αναρρίχηση στην πρώτη θέση δεν άργησε να έρθει. Το μόνο που χρειαζόταν ήταν μια νίκη εντός έδρας κόντρα στη Μάιντς για να ολοκληρωθεί ο άθλος αλλά δεν ήρθε.
Για τον Τέρζιτς, η ισοπαλία κόντρα στη Μάιντς ήταν μια οπισθοδρόμηση, αλλά η Ντόρτμουντ είχε επανέλθει και αυτό το πιστώθηκε. Τα χρόνια του ως σκάουτερ, βοηθός προπονητή και τεχνικός διευθυντής, είχαν καρποφορήσει. Μετά από οκτώ χρόνια, πέντε προπονητές και επαναλαμβανόμενες ήττες από την Μπάγερν Μονάχου, η Ντόρτμουντ είχε πλέον έναν τεχνικό που τσέκαρε όλα τα κουτάκια που χρειαζόταν. Η διαχείριση που έμαθε από τον Μπίλιτς, τα μαθήματα που πήρε από τον Κλοπ και το κίνητρο του, του επέτρεψαν να τη φέρει μέχρι το τελευταίο εμπόδιο. Έπρεπε απλώς να φτιάξει την ομάδα του και να την χτίσει γύρω από αυτόν. Και αυτό έκανε φέτος.
Το πόσο ικανός είναι σαν προπονητής είναι θέμα προς συζήτηση. Φέτος είναι σα να υπάρχουν δύο Ντόρτμουντ: αυτή της Μπουντεσλίγκα όπου τερμάτισε στην 6η θέση και φανέρωσε πολλές αδυναμίες και αυτή του Champions League όπου ζωντανεύει μέσα από το πάθος και την συσπείρωση που έχει προκαλέσει σε όλο τον οργανισμό.
«Δεν τον βαθμολογώ ιδιαίτερα, ιδιαίτερα ως προπονητή. Το συναίσθημά του και η ένταση που εκπροσωπεί: αυτή είναι η Ντόρτμουντ. Πιστεύει στις ικανότητές του, πιστεύει σε εμάς, στα όνειρά μας. Αυτό είναι που μπορεί να μεταφέρει στην ομάδα κάθε εβδομάδα. Με αυτό θα κερδίσουμε την Ρεάλ στον τελικό» λέει χαρακτηριστικά ο Άρθουρ Καλντίνσκι, κάτοχος εισιτηρίων διαρκείας της Ντόρτμουντ από τη δεκαετία του 1990.
Το απόλυτο αφεντικό
Ο Έντιν Τέρζιτς είναι πλέον ο πιο ισχυρός προπονητής στην ιστορία της Μπορούσια μετά τον Γιούργκεν Κλοπ. Η μακροχρόνια σχέση του με τον σύλλογο, η εξοικείωση του με κάθε τμήμα του, από τις λέσχες των οπαδών μέχρι τις παίκτες, τον έχουν κάνει απόλυτο άρχοντα και του έχουν δώσει ρόλο CEO στον σύλλογο. Η δύναμη του φαίνεται στις μεταγραφές. Οι σκάουτερ του συλλόγου καταρτίζουν λίστες με τους παίκτες που θα μπορούσαν να απασχολήσουν αλλά τίποτα δεν προχωρά αν δεν τις δει πρώτα ο Τέρζιτς. Αυτός θα αποφασίσει ακόμη και ποιοι παίκτες θα μπουν σε αυτές.
Σύμφωνα με την πολιτική του, προτεραιότητα δίνεται στα φυσικά προσόντα και την εμπειρία των παικτών σε σχέση με την τεχνική ικανότητα και την πιθανή αξία πώλησης τους.
Παρά την πρόκριση στον τελικό του Champions League, όλη αυτή η αλλαγή στην ταυτότητα της ομάδας, δεν έχει βρει την απόλυτη ανταπόκριση τόσο σε παίκτες όσο και σε οπαδούς. Ας μην ξεχνά κανείς πως στα δύο παιχνίδια με την ΠΣΖ για τα ημιτελικά οι «κιτρινόμαυροι» είχαν όλη την τύχη μαζί τους. Οι ποδοσφαιριστές στους οποίους βασίζεται ο Τέρζιτς συναντούν δυσκολίες. Και οι νεοαποκτηθέντες αλλά και ο «γερασμένος» πυρήνας των 35αρηδων που δεν είναι και λίγοι. Βέβαια, αν αναλογιστεί κανείς πως οι προσδοκίες για τον πρώην οπαδό δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερες, το έργο του κρίνεται απόλυτα επιτυχημένο.
Ανεξαρτήτως αποτελέσματος σήμερα το βράδυ και μιας πιθανής εντυπωσιακής επιστροφής του Κλοπ στο «Βεστφάλεν», κανείς δεν θα του ζητήσει τα ρέστα. Το πολύ πολύ αυτός να επιστρέψει στην εξέδρα…
