Την ώρα που το Euro 2024 βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, χωρίς σε αυτό να υπάρχει «γαλανόλευκο» χρώμα, η επιλογή του Ιβάν Γιοβάνοβιτς για τον πάγκο της εθνικής ομάδας μοιάζει να έχει τον δικό της σημειολογικό χαρακτήρα.
Υστερα από πολλά χρόνια και μετά τη θητεία του Φερνάντο Σάντος, κοινή είναι η αίσθηση πως επιχειρείται μια ορθολογική κίνηση με έναν τεχνικό ευρέως αποδεκτό, προκειμένου το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα να αποκτήσει ξανά τη χαμένη ταυτότητά του και πρωτίστως να σταματήσει να βρίσκεται σε μια συνεχή διαδικασία εσωστρέφειας, που δεν το αφήνει να κάνει το βήμα παραπάνω.
Μετά τον Πορτογάλο και την τελευταία συμμετοχή σε μια μεγάλη διοργάνωση (Μουντιάλ 2014), σε μια δεκαετία ακολούθησαν οι Ρανιέρι, Μαρκαριάν, Σκίμπε, Αναστασιάδης, Φαν Σιπ και Πογιέτ. Αναμφισβήτητα ένα μεγάλο πισωγύρισμα. Παρ’ όλα αυτά, με τους δύο τελευταίους προπονητές η Εθνική έχει διανύσει τα μισά του δρόμου της επιστροφής, με τα εμπόδια όμως να τη φρενάρουν και να μην την αφήνουν να φτάσει στον προορισμό της.
Πριν ακόμη αναλάβει και επίσημα η νέα διοίκηση της ΕΠΟ, προχώρησε στο πρώτο και πιο σημαντικό κομμάτι του παζλ, αυτό του προπονητή. Από τον περασμένο Νοέμβριο, όταν και ο επόμενος πρόεδρος της ομοσπονδίας, Μάκης Γκαγκάτσης, είχε οριστικοποιήσει την υποψηφιότητά του, γνωρίζοντας πως δύσκολα θα βρεθεί αντίπαλος για την προεδρία, είχε κυκλώσει το όνομα του Σέρβου, παρά το γεγονός πως βρισκόταν ακόμη στον πάγκο του Παναθηναϊκού.
Η φυγή του από τους «πράσινους» τα Χριστούγεννα έκανε τα πράγματα πολύ πιο εύκολα. Με τον 61χρονο τεχνικό η οικογένεια Γκαγκάτση διατηρεί εξαιρετικές σχέσεις από τη δεκαετία του ’90, εποχή που αγωνιζόταν στον Ηρακλή και ο πρώην πρόεδρος της ΕΠΟ και πατέρας του Μάκη, Βασίλης, ήταν νομικός σύμβουλος του «Γηραιού». Το γεγονός πως ο Γιοβάνοβιτς χαίρει της εκτίμησης του συνόλου των Ελλήνων φιλάθλων, ανεξαρτήτως ομάδας που υποστηρίζουν, αλλά και των διεθνών, ήταν μια καλή ευκαιρία για τη νέα διοίκηση ώστε να παρουσιάσει ένα πρώτο δείγμα γραφής που θα υπόσχεται μια θητεία χωρίς εξαρτήσεις και ίσες αποστάσεις προς όλους.
Μια συνάντηση αρχές Απριλίου, μετά την αποτυχία της Εθνικής στο μπαράζ πρόκρισης με τη Γεωργία, αρκούσε για να μπει το νερό στο αυλάκι. Ο Γιοβάνοβιτς, αν και είχε μια πιο συμφέρουσα οικονομικά πρόταση για να αναλάβει εθνική ομάδα, που σύμφωνα με πληροφορίες ξεπερνούσε το 1 εκατ. ευρώ, έθεσε προτεραιότητα τη δική μας. Και γι’ αυτόν το συγκεκριμένο εγχείρημα αποτελεί πρόκληση, αφού τα δεδομένα σε μια εθνική, όπου δεν υπάρχει η καθημερινή ενασχόληση μέσω των προπονήσεων, σε σχέση με έναν σύλλογο, είναι εντελώς διαφορετικά. Επίσης θα είναι η πρώτη φορά που θα κοουτσάρει αντιπροσωπευτικό συγκρότημα στην καριέρα του, ένα βήμα που –όπως εκμυστηρεύτηκε– είχε σκοπό να το κάνει αργά ή γρήγορα.
Η εν λευκώ διαχείριση του αγωνιστικού σκέλους και ο πλήρης διαχωρισμός του από το παραγοντικό κομμάτι της ομοσπονδίας ήταν η βασική κόκκινη γραμμή που χαράχθηκε από τον ίδιο. Παράλληλα έθεσε βέτο για την παρουσία των στενών του συνεργατών στο «σταφ», ζήτησε τη μονιμοποίηση ενός γηπέδου για έδρα –με την περίπτωση του ΟΑΚΑ να επιστρέφει στο προσκήνιο– και συνεχή συνεργασία με τους προπονητές των άλλων κλιμακίων, προκειμένου να έχει πλήρη εικόνα για το υλικό στις μικρότερες ηλικίες.
Εξωθεν παρεμβάσεις και πιέσεις για ποδοσφαιριστές, ώστε να βρίσκονται στις κλήσεις, «τσάρτερ της χαράς» για μέλη της ΕΠΟ και προέδρους Ενώσεων, ξεκαθάρισε πως δεν πρόκειται να γίνουν αποδεκτά από μέρους του. Για όλα πήρε προσωπικές εγγυήσεις από τον Μάκη Γκαγκάτση, που του εξήγησε πως πρόθεση θα είναι η νέα διοίκηση να δείξει στην πράξη ότι θα κινηθεί αξιοκρατικά και γρήγορα, προσπαθώντας να κρατηθεί η Εθνική μακριά από το τοξικό κλίμα του πρωταθλήματος. Μάλιστα του υποσχέθηκε πως το θέμα του προπονητικού κέντρου θα λυθεί το συντομότερο δυνατόν, ενώ η συνεργασία θα έχει ορίζοντα έως το 2028, με απώτερο στόχο την πρόκριση στο επόμενο Euro. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως θα έχει τη στήριξη ακόμη κι αν δεν έρθει η επιθυμητή πορεία τόσο στο Nations League όσο και στα παιχνίδια της προκριματικής φάσης για το Μουντιάλ του 2026.
Το προσεχές διάστημα, μετά και την επιλογή του νέου αθλητικού και τεχνικού διευθυντή (οι πιθανότητες παραμονής των Κώστα Κωνσταντινίδη και Τάκη Φύσσα είναι μικρές), όλα τα ζητήματα θα πάρουν πιο συγκεκριμένη μορφή.
Κομβική απαίτηση η εν λευκώ διαχείριση του αγωνιστικού σκέλους και ο πλήρης διαχωρισμός του από το παραγοντικό κομμάτι της ομοσπονδίας.
Η άριστη γνώση της εγχώριας πραγματικότητας από τον Γιοβάνοβιτς αποτελεί το καλύτερο εχέγγυο για την προσπάθεια που θα γίνει. Με τη μακρά παρουσία του ως παίκτη και προπονητή στα γήπεδα της χώρας νιώθει Ελληνας, ξέρει τις ιδιαιτερότητες και τον τρόπο σκέψης του Ελληνα ποδοσφαιριστή.
Μεθοδικός και αναλυτικός, ήδη έχει ξεκινήσει να κάνει τους πρώτους σχεδιασμούς ενόψει της δύσκολης υποχρέωσης του Nations League τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, με αντιπάλους τις Αγγλία, Φινλανδία και Ιρλανδία. Γνωρίζοντας άριστα τις δυνατότητες όλων των διεθνών, που επί Πογιέτ έδειξαν ανταγωνιστική εικόνα έχοντας βρει την απαιτούμενη ομοιογένεια, δεν θα έχει ιδιαίτερες δυσκολίες, ούτε θα χρειαστεί χρόνος στο να δημιουργήσει ένα συμπαγές σύνολο με τα δικά του αγωνιστικά χαρακτηριστικά. H φιλοσοφία και το στυλ παιχνιδιού του είναι γνωστά. Οι ομάδες του είναι «σφιχτές» με κοντά τις γραμμές, ελέγχουν ρυθμό και κατοχή χωρίς να παίρνουν ιδιαίτερα ρίσκα, αναπτύσσονται από τα πλάγια με αιχμή του δόρατος τα μπακ και στοχεύουν τον «μονομάχο» επιθετικό, εν προκειμένω τον Φώτη Ιωαννίδη. Τον ποδοσφαιριστή που ανέδειξε, που είναι σε μεγάλο βαθμό στημένη πάνω του η Εθνική και αυτός τον θεωρεί ποδοσφαιρικό του πατέρα.
Το ρόστερ που διαθέτει η ομάδα μοιάζει να είναι κομμένο και ραμμένο στα «θέλω» του Γιοβάνοβιτς, έχοντας τη δυνατότητα να εφαρμόσει με την ίδια ευκολία τα αγαπημένα του συστήματα (4-3-3, 4-2-3-1).
Και στις δύο περιπτώσεις ο κομβικός ρόλος που είχε αναθέσει στον Ρούμπεν Πέρεθ στον Παναθηναϊκό, δηλαδή αυτός του «6αριού» που γίνεται ένα με τους κεντρικούς αμυντικούς για να πάρει την πρώτη μπάλα και να δώσει τις κατευθυντήριες γραμμές, θεωρείται το μεγάλο αίνιγμα.
Η συγκεκριμένη θέση κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική στα σχέδιά του, με τους κεντρικούς χαφ (Κουρμπέλης, Σιώπης, Αλεξανδρόπουλος, Μπακασέτας, Μάνταλος) που έχει αυτή τη στιγμή η ομάδα να μη διαθέτουν ανάλογα γνωρίσματα, εκτός ίσως από τον Ανδρέα Μπουχαλάκη που έκανε μια γεμάτη χρονιά με τη φανέλα της Χέρτα Βερολίνου.
Απο κει και πέρα, τα «εργαλεία» για να εφαρμόσει το πλάνο του είναι αρκετά σε όλες τις θέσεις. Μια τετράδα τερματοφυλάκων (Βλαχοδήμος, Τζολάκης, Πασχαλάκης, Μανδάς) που αποπνέει σιγουριά, μπακ (Ρότα, Μπάλντοκ, Κώτσηρας, Βαγιαννίδης, Τσιμίκας, Γιαννούλης, Κυριακόπουλος) που μπορούν να επωμιστούν το βάρος της αμυντικής λειτουργίας, αλλά και της επιθετικής ανάπτυξης, συνδυάζοντας ανασταλτικά και δημιουργικά καθήκοντα, και ακραίοι επιθετικοί που συγκλίνουν και παράλληλα δίνουν στον σέντερ φορ τις βοήθειες που χρειάζεται.
Με τη μακρά παρουσία του ως παίκτη και προπονητή στην Ελλάδα, ξέρει τις ιδιαιτερότητες και τον τρόπο σκέψης του Ελληνα ποδοσφαιριστή
Ενας εξ αυτών είναι ο Μασούρας, που συμμετέχει πολύ και στο αμυντικό παιχνίδι και του οποίου τα προσόντα εκτιμά ιδιαίτερα. Μένει να φανεί με ποιον τρόπο θα αξιοποιηθεί περαιτέρω το «κεφάλαιο» για το ελληνικό ποδόσφαιρο που ακούει στο όνομα Κωνσταντέλιας, αλλά και πώς θα αναδειχθεί το ταλέντο των Τζόλη και Δουβίκα οι οποίοι ήταν αποκλεισμένοι από τον Γκουστάβο Πογιέτ.
Στα δύο πρώτα επίσημα παιχνίδια με Φινλανδία και Ιρλανδία (7 και 10.9) θα φανούν οι αρχικές σκέψεις του, ενόψει μάλιστα και του σημαντικού αγώνα με την Αγγλία που θα ακολουθήσει στο Γουέμπλεϊ (10.10). Εκεί θα γίνουν οι πρώτες διαπιστώσεις για το αν στο μέλλον θα λειτουργήσει με τους παίκτες που εμπιστεύεται ανεξαρτήτως της απόδοσής τους με τις ομάδες τους ή θα επιβραβεύει στις κλήσεις του αυτούς που βρίσκονται στην καλύτερη δυνατή αγωνιστική κατάσταση.
Το σίγουρο είναι πως ακόμη κι αν κάποιοι παίκτες στην πορεία αισθανθούν αδικημένοι, πρώτος ο ίδιος θα προσπαθήσει να διορθώσει το λάθος του ώστε να μη διαταραχθεί η ομαλή λειτουργία και η ισορροπία των αποδυτηρίων.
Και ακόμη το πιο σίγουρο είναι πως ανεξαρτήτως των αποτελεσμάτων και της τύχης που θα έχει αυτή η προσπάθεια, με τον Ιβάν Γιοβάνοβιτς ουδείς αντίπαλος θα μπορεί να υποτιμήσει ξανά την Εθνική Ελλάδας…
