Με την τελετή έναρξης, ξεκινούν σήμερα στο Παρίσι οι Παραολυμπιακοί Αγώνες. Σε αυτούς θα λάβουν μέρος περίπου 4.400 αθλητές από όλον τον κόσμο και ανεξάρτητα από το ποιοι από αυτούς θα μπουν στους τελικούς ή θα φτάσουν στα μετάλλια, στο τέλος της ημέρας είναι όλοι νικητές. Όχι στους στίβους των 22 αθλημάτων που θα λάβουν μέρος, αλλά κυρίως στον στίβο της ζωής, καθώς αυτό που πρόκειται να καταθέσουν είναι η ίδια η θέλησή τους και το πάθος για τη ζωή, παρά τις αντιξοότητες και τις δυσκολίες που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν. Και τα κατάφεραν σε ένα πεδίο, όπου πολλοί άλλοι θα είχαν ήδη παραιτηθεί…
Μια από τις αθλήτριες που θα στρέψει πάνω της τα φώτα της δημοσιότητας είναι η Ινδή τοξοβόλος, Σιτάλ Ντέβι. Η 17χρονη από την περιοχή Τζαμού γεννήθηκε με φωκομελία, μια σπάνια συγγενή διαταραχή, που την καθιστά μια από τις λίγες γυναίκες τοξότες που αγωνίζονται χωρίς χέρια. Εχοντας ήδη κατακτήσει το χρυσό μετάλλιο στους Ασιατικούς Παραολυμπιακούς ετοιμάζεται τώρα για τους Αγώνες στο Παρίσι. «Εχω έμπνευση ότι θα κερδίσω το χρυσό», δηλώνει με αυτοπεποίθηση η Ντέβι. «Όποτε βλέπω τα μετάλλια που έχω κερδίσει μέχρι τώρα, νιώθω έμπνευση ότι μπορώ να κερδίσω περισσότερα. Μόλις ξεκίνησα».
Η τοξοβολία αποτελεί μέρος των Παραολυμπιακών Αγώνων από το 1960. Ενώ χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία, οι ΗΠΑ και η Νότια Κορέα κυριαρχούν στον αριθμό των μεταλλίων, η Ινδία έχει κερδίσει ένα μόνο χάλκινο. Οι τοξοβόλοι ομαδοποιούνται σε κατηγορίες ανάλογα με τη σοβαρότητα της αναπηρίας τους. Οι αποστάσεις που τοποθετούνται οι στόχοι διαφέρουν επίσης με βάση το σύστημα ταξινόμησης, το οποίο στη συνέχεια καθορίζει εάν ένας τοξότης μπορεί να χρησιμοποιήσει βοηθητικές συσκευές όπως αναπηρικά καροτσάκια και βοηθήματα απελευθέρωσης. Οι τοξότες που αγωνίζονται στην κατηγορία W1 είναι χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων με αναπηρία σε τουλάχιστον τρία από τα τέσσερα άκρα είτε με σαφή απώλεια μυϊκής δύναμης, συντονισμού ή εύρους κίνησης.
Όσοι αγωνίζονται στην ανοιχτή κατηγορία έχουν βλάβη είτε στο πάνω ή στο κάτω μισό ή στη μία πλευρά του σώματός τους και χρησιμοποιούν αναπηρικό καροτσάκι ή έχουν διαταραχή ισορροπίας και πυροβολούν όρθιοι ή ακουμπισμένοι σε σκαμνί. Οι διαγωνιζόμενοι χρησιμοποιούν τόξα είτε αναδρομικής είτε σύνθετης, ανάλογα με το γεγονός.
Η Ντέβι κατέχει αυτή τη στιγμή την πρώτη θέση στον κόσμο στην κατηγορία των σύνθετων ανοιχτών γυναικών. Το 2023, κέρδισε ένα ασημένιο μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Παρατοξοβολίας, το οποίο τη βοήθησε να προκριθεί στους Αγώνες του Παρισιού. Εκεί θα αντιμετωπίσει σκληρό ανταγωνισμό από αντιπάλους, συμπεριλαμβανομένου του νούμερο τρία του κόσμου τη Βραζιλιάνα Τζέιν Κάρλα Γκόγκελ και της νικήτριας του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Οζνούρ Τζούρε, από την Τουρκία. Η Ντέβι είναι χρυσός Παραολυμπιονίκης στους Ασιατικούς Αγώνες, αλλά όσοι τη γνωρίζουν λένε ότι η μοίρα την προόρισε στην τοξοβολία. «Η Σιτάλ δεν επέλεξε την τοξοβολία, η τοξοβολία διάλεξε τη Σιτάλ», συνηθίζει να λέει ένας από τους δύο εθνικούς προπονητές της.
Γεννημένη σε ένα μικρό χωριό σε οικογένεια αγροτών, η Ντέβι δεν είχε δει τόξο και βέλος μέχρι τα 15 της. Το σημείο καμπής ήρθε το 2022 όταν επισκέφτηκε το αθλητικό συγκρότημα Shri Mata Vaishno Devi Shrine Board στο Jammu’s Katra – περίπου 200 χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι της, κατόπιν σύστασης ενός γνωστού της. Εκεί, γνώρισε τους δύο προπονητές που τη μύησαν στον κόσμο της τοξοβολίας και σύντομα μετακόμισε σε ένα κέντρο εκπαίδευσης στην πόλη Κάτρα. Η πρόκληση για τους προπονητές της ήταν μνημειώδης, αλλά το όραμά τους – να αξιοποιήσουν στο έπακρο τη δύναμη στα πόδια και το πάνω μέρος του σώματος της – τελικά επικράτησε. Η Ντέβι είπε ότι η δύναμη προήλθε από χρόνια χρήσης των ποδιών της για τις περισσότερες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της γραφής και της αναρρίχησης σε δέντρα με τους φίλους της.
Ωστόσο, η απόφασή της να δοκιμάσει μια καριέρα στην τοξοβολία δεν ήρθε χωρίς αμφιβολίες. «Ένιωσα ότι αυτό ήταν αδύνατο», είπε. «Τα πόδια μου πονούσαν πολύ, αλλά με κάποιο τρόπο το κατάφερα». Για την ίδια πηγή έμπνευσης ήταν ο Ματ Στούτζμαν, ο Αμερικανός τοξότης ο οποίος επίσης χρησιμοποιεί τα πόδια του για να χειρίζεται το τόξο, χρησιμοποιώντας μια προσαρμοσμένη συσκευή. Η οικογένειά της δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει οικονομικά στην αγορά ενός παρόμοιου μηχανήματος, έτσι ο προπονητής της ανέλαβε να της δημιουργήσει ένα ειδικό τόξο. Χρησιμοποίησε υλικά τοπικής προέλευσης και τα προσάρμοσε σύμφωνα με τις ανάγκες της σε ένα τοπικό κατάστημα σφυρηλάτησης. Ο εξοπλισμός περιλαμβάνει έναν ιμάντα στο πάνω μέρος του σώματος κατασκευασμένος από υλικά που χρησιμοποιούνται στις ζώνες τσαντών και ένα μικρό όργανο που κρατά η Ντέβι στο στόμα της για να βοηθήσει στην απελευθέρωση του βέλους.
Η πραγματική πρόκληση, ωστόσο, ήταν να καταλάβει πώς να χρησιμοποιήσει κάτι περισσότερο από τα πόδια της για να δημιουργήσει τη δική της τεχνική, προκειμένου να χειρίζεται το τόξο. «Έπρεπε να καταφέρουμε να ισορροπήσουμε τη δύναμη στα πόδια της, να την τροποποιήσουμε και να τη χρησιμοποιήσουμε τεχνικά», εξηγούν οι προπονητές της. «Η Σιτάλ έχει δυνατά πόδια, αλλά έπρεπε να καταλάβουμε πώς θα χρησιμοποιούσε την πλάτη της για να ρίξει το βέλος».
Στη συνέχεια, ακολουθήθηκε μια συγκεκριμένη προπόνηση, η οποία ξεκίνησε με την αθλήτρια να χρησιμοποιεί ένα λάστιχο ή TheraBand αντί για τόξο, για να στοχεύει στόχους που βρίσκονται σε απόσταση μόλις 5 μέτρων. Καθώς η αυτοπεποίθησή της μεγάλωνε, αυξανόταν και το επίπεδο δυσκολίας, και μέσα σε μόλις τέσσερις μήνες από την έναρξη, άρχισε να χρησιμοποιεί ένα σωστό τόξο και να χτυπά στόχους σε απόσταση 50 μέτρων, το πρότυπο αγώνων για την κατηγορία σύνθετων ανοιχτών.
Μέσα σε μόλις δύο χρόνια, η Ντέβι πέρασε από το να μάθει απλά να ρίχνει ένα βέλος σε μικρές αποστάσεις στο να χτυπήσει έξι 10αρες στη σειρά στον τελικό του ατομικού σύνθετου αγώνα γυναικών στους Ασιατικούς Παραολυμπιακούς το 2023 για να κερδίσει το χρυσό μετάλλιο. «Ακόμη και όταν στοχεύω για ένα 9, σκέφτομαι μόνο πώς μπορώ να το μετατρέψω σε 10 στην επόμενη βολή», λέει η ίδια.
Βέβαια, δεν αρκεί μόνο η σκληρή δουλειά για να φτάσει κάποιος στην κορυφή. Για την ίδια ήταν πολλές και οι θυσίες. Η Ντέβι έχει να δει το σπίτι της για πάνω από δύο χρόνια, από τότε δηλαδή που μετακόμισε στην Κάτρα προκειμένου να ξεκινήσει τις προπονήσεις. Μαζί της μένει και η μικρότερη αδελφή τηςΤώρα σχεδιάζει να επιστρέψει στους γονείς της και στον αδελφό της, μόνο μετά το τέλος των Παραολυμπιακών Αγώνων, όπου ελπίζει να κατακτήσει ένα μετάλλιο. Σε κάθε περίπτωση, είναι αποφασισμένη να δώσει τον καλύτερό της εαυτό. «Πιστεύω ότι κανείς δεν έχει περιορισμούς, είναι απλώς να θέλεις κάτι αρκετά και να δουλεύεις όσο πιο σκληρά μπορείς», είπε.
«Αν μπορώ να το κάνω, οποιοσδήποτε άλλος μπορεί», λέει μοιράζοντας δύναμη και έμπνευση…
